Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Чаму Вэнэцыянская камісія прызнала пытаньне беларускага рэфэрэндуму неадпаведным эўрапейскім стандартам?


Юры Сьвірко, Менск Кіраўнік Канстытуцыйнага суду Латвіі, сябра Вэнэцыянскае камісіі Рады Эўропы Айварс Эндзыньш пракамэнтаваў Радыё Свабода ўхваленае ў пятніцу ў Вэнэцыі “Меркаваньне аб рэфэрэндуме 17 кастрычніка 2004 году ў Беларусі”.

Вэнэцыянская камісія, якая мае таксама назоў “Эўрапейская камісія за дэмакратыю праз закон”, ёсьць дарадчым органам Рады Эўропы ў канстытуцыйных справах. Хаця беларускае МЗС загадзя асудзіла высновы камісіі што да беларускага рэфэрэндуму, яе сябры, сабраўшыся ў пятніцу ў Вэнэцыі, правялі дэталёвы аналіз прапанаванага на рэфэрэндум пытаньня й беларускага заканадаўства. Найперш камісія адзначыла, што спалучэньне ў адзіным пытаньні двух адрозных праблем, першая зь якіх тычыцца індывідуальнай сытуацыі, а другая прапаноўвае канстытуцыйную папраўку, супярэчыць прынцыпу “адзінства зьместу”, які быў сфармуляваны Вэнэцыянскай камісіяй яшчэ ў ліпені 2001 году ў адмысловых “Рэкамэндацыях для канстытуцыйных рэфэрэндумаў на нацыянальным узроўні”.

Старшыня Канстытуцыйнага суду Латвіі Айварс Эндзыньш падкрэсьліў, што ён і ўсе іншыя сябры Вэнэцыянскае камісіі прызналі Лукашэнкаву фармулёўку пытаньня неадпаведнай эўрапейскім стандартам і беларускай Канстытуцыі:

(Эндзыньш: ) “Гэта супярэчыць, па сутнасьці, артыкулу 22 Канстытуцыі, дзе гаворыцца, што ўсе роўныя перад законам, а тут вылучаецца адна асоба перад іншымі кандыдатамі, таму што ідзе на рэфэрэндум гэтае пытаньне. І гэта прыводзіць да дэфіцыту дэмакратыі, калі ўзмацняюцца паўнамоцтвы прэзыдэнта”.

Спадар Эндзыньш дадаў, што камісію не хвалявала пытаньне трэцяга тэрміну Аляксандра Лукашэнкі само па сабе:

(Эндзыньш: ) “Прэзыдэнт можа абірацца паўторна без абмежаваньняў у тэрмінах, скажам, у Ісьляндыі, Францыі, Італіі… У прынцыпе, пытаньне такое на рэфэрэндум можа быць пастаўленае. Але калі гэта зьвязваецца з асобай канкрэтна, а ня два асобныя пытаньні, вось гэтыя апасеньні былі выказаныя, і дакумэнт быў перададзены Парлямэнцкай асамблеі Рады Эўропы”.

На пытаньне, што далей будзе рабіць ПАРЭ з гэтым дакумэнтам Вэнэцыянскае камісіі, Айварс Эндзыньш адказаў:

(Эндзыньш: ) “Пытаньне аб прыняцьці Беларусі ў Раду Эўропы прыпыненае — ёсьць небясьпека пагаршэньня дэмакратыі. Гэта яшчэ й пагаршаецца што да свабоды мас-мэдыя, калі яны манапалізоўваюцца, гэта пытаньне вельмі сур’ёзнае”.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG