Альманах прэзэнтавалі вядомыя гісторыкі — дактары навук Алесь Смалянчук і Алесь Краўцэвіч. Галоўнае пытаньне: як уратаваць архітэктурную спадчыну Горадні ад далейшых разбурэньняў, плянаваных уладамі? Зарэгістраваць грамадзкую арганізацыю, якая за гэта возьмецца немагчыма. Значыцца, самае рэальнае — спрабаваць чым шырэй паведамляць пра зьнішчэньні ў мас мэдыя, бо ўлады адно пабойваюцца розгаласу. Магчымы таксама негвалтоўны супраціў: калі будаўнікі пачнуць руйнаваць наступную камяніцу, зьбірацца там, каб быць сьведкамі.
(Смалянчук:) “У прынцыпе сытуацыя з нашым горадам — гэта адлюстраваньне сытуацыі ў краіне, калі шчыруе алдзін начальнік, а грамадзкасьць, большая частка яе проста адсутнічае, ці хаваецца, ці ніяк не паказвае сваёй волі, сваёй думкі. Мяне, напрыклад, страшна непрыемна ўражвае пазыцыя гістарычнага факультэту, адміністрацыі унівэрсытэту імя Янкі Купалы — практычна абсалютнае маўчаньне. Толькі вось зьяўленьне трох архэолягаў на плошчы пад час працы экскаватараў — Дабрыян, Семянчука і Піваварчыка, якія фіксавалі тое, што там адбывалася”.
Алеся Смалянчука аднак радуе, што зьявілася моладзь, якая не пабаялася спыніць экскаватар, які на Савецкай плошчы пачаў трушчыць падмуркі старой камяніцы. Абодва гісторыкі напісалі ліст генэральнаму пракурору наконт пагрозы помнікам архітэктуры Горадні. У адказ прыйшла паштоўка, што ліст перасланы ў міністэрства культуры. Спадар Смалянчук гаворыць, што ўсё нагадвае найгоршыя савецкія часы, і цяпер паўстала небясьпека над забудовай раёну Новы сьвет. Яшчэ ўлады бяруцца за складаную рэстаўрацыю старажытнай Калоскай царквы. Меркаваньне Алеся Краўцэвіча:
(Краўцэвіч:) “Калі мы ня будзем рабіць супраціў, мы страцім горад, прычым старцім такія фрагмэнты гістарычнага гораду, такую частку атмасфэры, што ніколі гэтага не адновім. Узяць хаця б гэты Новы сьвет, гэтыя дамкі, 28 асабнякоў”.
Гісторык гаворыць, што маштабныя земляныя работы ў Старым горадзе проста беспрэцэдэнтныя.
(Краўцэвіч:) “Я гэта ацэньваю як чалавек, які займаўся стварэньнем ахоўнай зоны культурнага слою для гэтага гораду па замове гораду, гэта было пры канцы 80-х гадоў. Задача ўлады яўная — гэта зрабіць уражаньне адразу, атрымаць чыста парпагандысцкі эфэкт. Гэта ўлада, для якой у беларускай мове няма слова, але ёсьць у расейскай — “временщики”. Нашая ўлада страшна некампэтэнтная. Гэтая некампэтэнтнасьць і тут відаць: вось гэты танк, які тырчыць пасярод аголенай плошчы”.
Алесь Смалянчук зазначае, што плян рэгенерацыі Горадні, зацьверджаны ў 2003 годзе і падпісаны прэзыдэнтам, мясцовыя ўлады парушылі. Пра гэта ён даведаўся ў сталічным навукова-дасьледчым інстытуце горадабудаўніцтва.
На здымку: дом царскіх часоў на Савецкай плошчы, які прапануецца зруйнаваць.
На здымку: гісторыкі Алесь Краўцэвіч і Алесь Смалянчук.
На здымку: Савецкая плошча пасьля рэканструкцыі.
На здымку: бардзюр з магістрацкім кляймом польскага часу. Частку такога бардзюру пад час рэканструкцыі замянілі і прадалі за бесцань.
(Смалянчук:) “У прынцыпе сытуацыя з нашым горадам — гэта адлюстраваньне сытуацыі ў краіне, калі шчыруе алдзін начальнік, а грамадзкасьць, большая частка яе проста адсутнічае, ці хаваецца, ці ніяк не паказвае сваёй волі, сваёй думкі. Мяне, напрыклад, страшна непрыемна ўражвае пазыцыя гістарычнага факультэту, адміністрацыі унівэрсытэту імя Янкі Купалы — практычна абсалютнае маўчаньне. Толькі вось зьяўленьне трох архэолягаў на плошчы пад час працы экскаватараў — Дабрыян, Семянчука і Піваварчыка, якія фіксавалі тое, што там адбывалася”.
Алеся Смалянчука аднак радуе, што зьявілася моладзь, якая не пабаялася спыніць экскаватар, які на Савецкай плошчы пачаў трушчыць падмуркі старой камяніцы. Абодва гісторыкі напісалі ліст генэральнаму пракурору наконт пагрозы помнікам архітэктуры Горадні. У адказ прыйшла паштоўка, што ліст перасланы ў міністэрства культуры. Спадар Смалянчук гаворыць, што ўсё нагадвае найгоршыя савецкія часы, і цяпер паўстала небясьпека над забудовай раёну Новы сьвет. Яшчэ ўлады бяруцца за складаную рэстаўрацыю старажытнай Калоскай царквы. Меркаваньне Алеся Краўцэвіча:
(Краўцэвіч:) “Калі мы ня будзем рабіць супраціў, мы страцім горад, прычым старцім такія фрагмэнты гістарычнага гораду, такую частку атмасфэры, што ніколі гэтага не адновім. Узяць хаця б гэты Новы сьвет, гэтыя дамкі, 28 асабнякоў”.
Гісторык гаворыць, што маштабныя земляныя работы ў Старым горадзе проста беспрэцэдэнтныя.
(Краўцэвіч:) “Я гэта ацэньваю як чалавек, які займаўся стварэньнем ахоўнай зоны культурнага слою для гэтага гораду па замове гораду, гэта было пры канцы 80-х гадоў. Задача ўлады яўная — гэта зрабіць уражаньне адразу, атрымаць чыста парпагандысцкі эфэкт. Гэта ўлада, для якой у беларускай мове няма слова, але ёсьць у расейскай — “временщики”. Нашая ўлада страшна некампэтэнтная. Гэтая некампэтэнтнасьць і тут відаць: вось гэты танк, які тырчыць пасярод аголенай плошчы”.
Алесь Смалянчук зазначае, што плян рэгенерацыі Горадні, зацьверджаны ў 2003 годзе і падпісаны прэзыдэнтам, мясцовыя ўлады парушылі. Пра гэта ён даведаўся ў сталічным навукова-дасьледчым інстытуце горадабудаўніцтва.
На здымку: дом царскіх часоў на Савецкай плошчы, які прапануецца зруйнаваць.
На здымку: гісторыкі Алесь Краўцэвіч і Алесь Смалянчук.
На здымку: Савецкая плошча пасьля рэканструкцыі.
На здымку: бардзюр з магістрацкім кляймом польскага часу. Частку такога бардзюру пад час рэканструкцыі замянілі і прадалі за бесцань.
