Несумненна тое, што ідэі Зыгмунда Фройда па-ранейшаму пранікаюць у сучасную культуру. Ягоныя кнігі вывучаюцца ва ўнівэрсытэтах, нягледзячы на тое, што цяпер іх чытаюць больш гісторыкі ці філёзафы, чым псыхолягі і псыхіятры. Прафэсар псыхалёгіі Вірджынскага ўнівэрсытэта Тымаці Ўілсан, гаворачы аб Фройду як тэарэтыку чалавечай прыроды, кажа, што ён быў геніем, які раней за іншых зразумеў, як шмат у мэнтальным жыцьці чалавека значыць падсьвядомасьць.
(Уілсан: ) “Яму сапраўды трэба аддаць належнае за тое, што ён казаў аб падсьвядомасьці як вельмі важнай сіле ў нашым жыцьці. Але адна з хібаў, якая была ягонай праблемай, але не ягонай памылкай,– тое, што ён ня меў магчымасьці займацца дасьледаваньнямі так, як гэта робім мы. Ён амаль цалкам пакладаўся на клінічныя назіраньні, і хоць ён быў сапраўды залатым клініцыстам, гэта адначасова абмяжоўвала ягонае разуменьне і вымушала яго выпускаць з-пад увагі нармальнае штодзённае функцыянаваньне падсьвядомасьці”.
Прафэсар Уілсан зазначае, што Фройд напісаў так шмат, што часам ён супярэчыў сам сабе і ня меў рацыі ў шмат якіх сваіх ідэях.
Сучасныя псыхолягі кажуць, што многія ягоныя ідэі няправільныя, у прыватнасьці з той прычыны, што ён зашмат увагі аддаваў сэксу. Але зь іншага боку, гаворачы, напрыклад, пра дзіцячыя сэксуальныя фантазіі, ён істотна папярэджваў бацькоў, і нельга сказаць, што зусім ня меў рацыі.
А вось іншая ідэя Фройда аб тым, што жанчыны зьяўляюцца няпоўнымі (ці непаўнавартаснымі) мужчынамі не выклікае ў спадара Ўілсана ніякай падтрымкі:
(Уілсан: ) “О, гэта зусім непраўдзіва. Я лічу, што тут ён быў проста абсурдны ў сваім трактаваньні жанчын. Гэта зразумела зь ягоных вялікіх хібаў, якія цяпер выглядаюць амаль што сьмехатворнымі”.
Спадчыне Фройда ў пэўным сэнсе не пашанцавала, што яго ўспрымаюць і вывучаюць ва ўнівэрсытэтах не як псыхоляга-тэарэтыка, а як філёзафа, які прапанаваў радыкальна новы погляд на рэчы.
Тым ня меней прафэсар Уілсан выкладае сваім студэнтам спадчыну Фройда менавіта як псыхоляга і тэрапэўта.
Хаця цяпер зусім нельга сказаць, што псыхааналіз па Фройду зьяўляецца найлепшым тэрапэўтычным сродкам пры псыхічных хваробах, але ёсьць вялікая прастора, дзе ён застаецца па-ранейшаму даволі эфэктыўны. Праўда на пытаньне, якія тэрапэўтычныя сродкі лепшыя, у псыхолягаў пакуль няма пэўнага адказу.
(Уілсан: ) “Яму сапраўды трэба аддаць належнае за тое, што ён казаў аб падсьвядомасьці як вельмі важнай сіле ў нашым жыцьці. Але адна з хібаў, якая была ягонай праблемай, але не ягонай памылкай,– тое, што ён ня меў магчымасьці займацца дасьледаваньнямі так, як гэта робім мы. Ён амаль цалкам пакладаўся на клінічныя назіраньні, і хоць ён быў сапраўды залатым клініцыстам, гэта адначасова абмяжоўвала ягонае разуменьне і вымушала яго выпускаць з-пад увагі нармальнае штодзённае функцыянаваньне падсьвядомасьці”.
Прафэсар Уілсан зазначае, што Фройд напісаў так шмат, што часам ён супярэчыў сам сабе і ня меў рацыі ў шмат якіх сваіх ідэях.
Сучасныя псыхолягі кажуць, што многія ягоныя ідэі няправільныя, у прыватнасьці з той прычыны, што ён зашмат увагі аддаваў сэксу. Але зь іншага боку, гаворачы, напрыклад, пра дзіцячыя сэксуальныя фантазіі, ён істотна папярэджваў бацькоў, і нельга сказаць, што зусім ня меў рацыі.
А вось іншая ідэя Фройда аб тым, што жанчыны зьяўляюцца няпоўнымі (ці непаўнавартаснымі) мужчынамі не выклікае ў спадара Ўілсана ніякай падтрымкі:
(Уілсан: ) “О, гэта зусім непраўдзіва. Я лічу, што тут ён быў проста абсурдны ў сваім трактаваньні жанчын. Гэта зразумела зь ягоных вялікіх хібаў, якія цяпер выглядаюць амаль што сьмехатворнымі”.
Спадчыне Фройда ў пэўным сэнсе не пашанцавала, што яго ўспрымаюць і вывучаюць ва ўнівэрсытэтах не як псыхоляга-тэарэтыка, а як філёзафа, які прапанаваў радыкальна новы погляд на рэчы.
Тым ня меней прафэсар Уілсан выкладае сваім студэнтам спадчыну Фройда менавіта як псыхоляга і тэрапэўта.
Хаця цяпер зусім нельга сказаць, што псыхааналіз па Фройду зьяўляецца найлепшым тэрапэўтычным сродкам пры псыхічных хваробах, але ёсьць вялікая прастора, дзе ён застаецца па-ранейшаму даволі эфэктыўны. Праўда на пытаньне, якія тэрапэўтычныя сродкі лепшыя, у псыхолягаў пакуль няма пэўнага адказу.