Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Імёны Свабоды: Хведар Ільяшэвіч


Уладзімер Арлоў, Менск 17.3.1910, Вільня – 6.11.1948, ваколіцы Ватэнштэту, Нямеччына Новая перадача сэрыі “Імёны Свабоды”.

Радзіма Хведара Ільяшэвіча – Вільня. Месца ягонага духоўнага ўзгадаваньня – Віленская беларуская гімназія, дзе будучы паэт вучыўся разам з Натальляй Арсеньневай у Максіма Гарэцкага, Аркадзя Смоліча, Сымона Рака-Міхайлоўскага. Яго магістарская дысэртацыя, напісаная на гістарычным факультэце Віленскай alma mater, прысьвячалася славутай друкарні Мамонічаў. Паміж гімназіяй і ўнівэрсытэтам Хведар пасьпеў за сваю дзейнасьць у Беларускай сялянска-работніцкай грамадзе пасядзець у Лукіскай турме, дзе, на добры лад, можна было б некалі стварыць музэй беларускага руху 1920-30-х гадоў.

У гады ІІ сусьветнай вайны Ільяшэвіч увайшоў у кіраўніцтва Беларускай незалежніцкай партыі. Ён ачольваў Беларускае згуртаваньне на Беласточчыне: ладзіў нашае школьніцтва, рэдагаваў газэту “Новая дарога”, па якую сяляне з навакольных вёсак прыяжджалі на конях проста да рэдакцыі.

Апынуўшыся ў ангельскай зоне акупацыі Нямеччыны, ён стаў адным з арганізатараў жыцьця ў беларускім лягеры перамешчаных асобаў у Ватэнштэце. Там дзейнічалі свая царква, невялікае выдавецтва, мэдычны цэнтар, скаўтынг, гімназія імя Максіма Багдановіча, дзе Ільяшэвіч выкладаў беларускую мову й літаратуру.

У зорнай кампаніі з Натальляй Арсеньневай, Алесем Салаўём, Юркам Віцьбічам, Масеем Сяднёвым ён належаў да літаратурнага згуртаваньня “Шыпшына”, якое імкнулася працягваць традыцыі колішняга легендарнага “Ўзвышша”.

Аднак усе пляны перакрэсьліла трагічная сьмерць на 38-м годзе жыцьця ў аўтакатастрофе. За некалькі месяцаў да гэтага ў СССР выехала закаханая ў Хведара паэтка Вольга Таполя, якая адразу была засуджаная на 15 гадоў лягераў.

На пісьмовым стале паэта знайшлі рукапіс яго новай кнігі “Нязжатая радасьць”...
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG