У мінулым годзе ў Менску ўлады перашкодзілі правядзеньню ўстаноўчага зьезду грамадзкага аб’яднаньня незалежных назіральнікаў “Партнэрства”. Міліцыя затрымала некалькі дзясяткаў дэлегатаў зьезду, некаторыя былі аштрафаваныя і арыштаваныя. Паводле незалежнага юрыста Юркі Чавусава, супрацьдзеяньне ўладаў незалежнаму назіраньню застаецца адной з праблемаў і гэтай выбарчай кампаніі.
(Чавусаў: ) “Супрацьдзеяньне ўладаў выліваецца ня толькі ва ўціск на індывідаў, якія ўдзельнічаюць у назіраньні, асабліва ў рэгіёнах, уціск на каардынатараў, перасьлед распаўсюднікаў прадукцыі, якая агітуе на назіраньне. Але таксама і ўціск на зарэгістраваныя грамадзкія аб’яднаньні, якія патэнцыйна могуць вылучаць назіральнікаў”.
Паводле сакратара Цэнтарвыбаркаму, ужо зарэгістравана больш за 4 тысячы ўнутраных назіральнікаў ва ўчастковых выбарчых камісіях. На мінулых выбарах значную іх частку склалі сябры праўрадавых структураў, тыпу БРСМ і афіцыйных прафсаюзаў. Паводле Ўладзімера Лабковіча, юрыста штабу кандыдата аб’яднанай апазыцыі, улады будуць намагацца нэўтралізаваць незалежных назіральнікаў.
(Лабковіч: ) “Улады, якія баяцца наяўнасьці вялікай колькасьці ўнутраных назіральнікаў, абкаталі гэтую сыстэму на мінулых парлямэнцкіх выбарах і рэфэрэндуме. Гэта вылучэньне вялікай колькасьці сваіх псэўданазіральнікаў, роля якіх увесь час казаць аб тым, што ўсё было цудоўна, ніякіх парушэньняў не было. Іхняя асноўная функцыя -- зусім не назіраць за выбарамі”.
Аб’яднаная апазыцыя ня ставіць за мэту ахапіць назіраньнем усе выбаркамы. Асноўная ўвага будзе нададзена буйным гарадам. У штабе Аляксандра Мілінкевіча мяркуюць накіраваць каля пяці тысяч назіральнікаў, прычым пераважную іх колькасьць вылучыць праз збор подпісаў грамадзян. Тлумачыць Уладзімер Лабковіч.
(Лабковіч: ) “Менавіта каб гэта быў сапраўдны народны кантроль. Мы вырашылі, што перад назіраньнем павінны стаяць іншыя задачы: мабілізацыя і абуджэньне грамадзтва вакол праблемы фальсыфікацыяў выбараў і гатоўнасьці грамадзтва патрабаваць ад уладаў, адстойваць правядзеньне дэмакратычных і празрыстых выбараў”.
Але ці дазволяць улады, напрыклад, сачыць за падлікам галасоў так, як назіральнікі лічаць гэта патрэбным? Сакратар Цэнтарвыбаркаму Мікалай Лазавік.
(Лазавік: ) “На мінулых выбарах было і, я думаю, будзе, напэўна, і на гэтых выбарах. Калі назіральнікі спрабуюць ледзь не кіраваць дзейнасьцю выбарчай камісіі, мы заўсёды гаварылі, што арганізуе выбарчы працэс не назіральнік, а камісія. І менавіта яна вызначае, як праводзіцца падлік галасоў адпаведна выбарчаму заканадаўству”.
(Чавусаў: ) “Супрацьдзеяньне ўладаў выліваецца ня толькі ва ўціск на індывідаў, якія ўдзельнічаюць у назіраньні, асабліва ў рэгіёнах, уціск на каардынатараў, перасьлед распаўсюднікаў прадукцыі, якая агітуе на назіраньне. Але таксама і ўціск на зарэгістраваныя грамадзкія аб’яднаньні, якія патэнцыйна могуць вылучаць назіральнікаў”.
Паводле сакратара Цэнтарвыбаркаму, ужо зарэгістравана больш за 4 тысячы ўнутраных назіральнікаў ва ўчастковых выбарчых камісіях. На мінулых выбарах значную іх частку склалі сябры праўрадавых структураў, тыпу БРСМ і афіцыйных прафсаюзаў. Паводле Ўладзімера Лабковіча, юрыста штабу кандыдата аб’яднанай апазыцыі, улады будуць намагацца нэўтралізаваць незалежных назіральнікаў.
(Лабковіч: ) “Улады, якія баяцца наяўнасьці вялікай колькасьці ўнутраных назіральнікаў, абкаталі гэтую сыстэму на мінулых парлямэнцкіх выбарах і рэфэрэндуме. Гэта вылучэньне вялікай колькасьці сваіх псэўданазіральнікаў, роля якіх увесь час казаць аб тым, што ўсё было цудоўна, ніякіх парушэньняў не было. Іхняя асноўная функцыя -- зусім не назіраць за выбарамі”.
Аб’яднаная апазыцыя ня ставіць за мэту ахапіць назіраньнем усе выбаркамы. Асноўная ўвага будзе нададзена буйным гарадам. У штабе Аляксандра Мілінкевіча мяркуюць накіраваць каля пяці тысяч назіральнікаў, прычым пераважную іх колькасьць вылучыць праз збор подпісаў грамадзян. Тлумачыць Уладзімер Лабковіч.
(Лабковіч: ) “Менавіта каб гэта быў сапраўдны народны кантроль. Мы вырашылі, што перад назіраньнем павінны стаяць іншыя задачы: мабілізацыя і абуджэньне грамадзтва вакол праблемы фальсыфікацыяў выбараў і гатоўнасьці грамадзтва патрабаваць ад уладаў, адстойваць правядзеньне дэмакратычных і празрыстых выбараў”.
Але ці дазволяць улады, напрыклад, сачыць за падлікам галасоў так, як назіральнікі лічаць гэта патрэбным? Сакратар Цэнтарвыбаркаму Мікалай Лазавік.
(Лазавік: ) “На мінулых выбарах было і, я думаю, будзе, напэўна, і на гэтых выбарах. Калі назіральнікі спрабуюць ледзь не кіраваць дзейнасьцю выбарчай камісіі, мы заўсёды гаварылі, што арганізуе выбарчы працэс не назіральнік, а камісія. І менавіта яна вызначае, як праводзіцца падлік галасоў адпаведна выбарчаму заканадаўству”.
