Сёлета акцыянэры Мазырскага нафтаперапрацоўчага заводу ўпершыню не атрымалі дывідэндаў па выніках працы за мінулы год. Гэтая акалічнасьць, канешне, нікога ня ўзрадавала.
Гаворыць рабочы НПЗ Уладзімер:
Уладзімер: “Нам сёлета за мінулы год ніякіх дывідэндаў не плацілі. Першыя выплаты дывідэндаў у першыя гады былі непаганымі: дзьвесьце, трыста даляраў – колькі ў каго было акцый. Цяпер бубняць усе. Той, хто працуе, дык дулю ў кішэні трымае. Ну што можа казаць рабочы, калі ў яго забралі? Ён спадзяваўся, што будзе зараз атрымліваць нейкія грошы, і калі пойдзе на пэнсію таксама нешта атрымае”.
Уладзімер ды ўсе іншыя працаўнікі нафтаперапрацоўчага заводу ведаюць: дывідэндаў яны пазбавіліся не таму, што прадпрыемства працавала дрэнна. Грошы ня зможа выплаціць акцыянэрнае таварыства “Мазырскі нафтаперапрацоўчы завод плюс”, якому людзі перадалі ў кіраваньне свае каштоўныя паперы.
Дзевяць гадоў таварыства спраўна выплачвала дывідэнды людзям і падаткі дзяржаве. Але беларускі ўрад, відаць, улічваючы падзел актываў у расейскіх нафтагазавых кампаніях, якія маюць дачыненьні да Мазырскага заводу, па сутнасьці рэалізаваў схему нацыяналізацыі таварыства “НПЗ плюс”
Дзеля гэтага быў скарыстаны даволі спрэчны доўг у памеры чатырох мільёнаў даляраў, які нібыта ўзьнік падчас акцыянаваньня прадпрыемства яшчэ напачатку 1990-х гадоў.
Уладзімер: “Нас абвінавацілі ў тым, што мы павінны былі нейкія грошы аддаць. Доўг такі – яшчэ ад Савецкага Саюзу бадзяга гэтая цягнецца. Дзялілі там маёмасьць, і цяпер кажуць, што мы незаконна тыя грошы ўнесьлі ў статутны капітал. А раз мы грошы не аддаём, то дзеля пагашэньня забралі нашы акцыі”.
У амаль такой жа сытуацыі апынуліся і шмат якія акцыянэры зь іншых прадпрыемстваў Гомельшчыны.
Наноў, па сутнасьці, нацыяналізаваны Сьветлагорскі цэлюлёзна-картонны камбінат, дзе доля акцыяў дзяржавы ў статутным капітале нашмат перавысіла 50 адсоткаў.
Рабочы камбінату: “Нават не пыталі, забралі – і ўсё. Сказалі, што дзяржава бярэ пад свой кантроль прадпрыемства, дапаможа пабудаваць другую чаргу камбінату. У гэтай сувязі й забралі акцыі”.
Ні ў Сьветлагорску, ні ў іншых месцах акцыянэры ня мелі раней і цяпер ня маюць нейкіх адчувальных прыбыткаў. Нават у даволі пасьпяховых акцыянэрных таварыствах дывідэнды на акцыі мізэрныя.
Да прыкладу, у таварыстве “Гомельшпалеры” паведамілі, што летась за першае паўгодзьдзе на адну акцыю выйшла 1160 рублёў. За другую палову мінулага году дывідэнды пакуль наагул не налічвалі.
У незалежнага эканаміста Мікалая з Гомелю цікавімся, што ж адбываецца ў асяродку акцыянэраў? Чаму нібыта ўласьнікі ў бальшыні сваёй ня маюць істотнай фінансавай падтрымкі нават падчас неблагой працы прадпрыемстваў?
Эканаміст: “Наша сыстэма прадпрыемстваў так створана на мікраўзроўні, што яна не зарыентавана на выплату дывідэндаў. Дзяржава зацікаўлена, каб утрымаць ключавыя пазыцыі ў сваіх руках. Калі глядзець на гэтае пытаньне з боку мінарытарыяў, гэта значыць, уладальнікаў акцыяў, то сэнс мае ня столькі дывідэнд, колькі падвышэньне курсу акцый. Але такіх установаў, якія забясьпечваюць рост курсу, няшмат у краіне. Большасьць людзей, якія купілі акцыі, маюць фармальную ролю. Для іх даражэй захаваць працоўнае месца, чым атрымаць тыя дывідэнды. Гэта рэчы непараўнальныя ў нашых умовах. У нас няма фондавага рынку, няма каціровак, адкрытых куплі-продажу. І таму акцыі – гэта хутчэй погляд у будучыню”.
Гаворыць рабочы НПЗ Уладзімер:
Уладзімер: “Нам сёлета за мінулы год ніякіх дывідэндаў не плацілі. Першыя выплаты дывідэндаў у першыя гады былі непаганымі: дзьвесьце, трыста даляраў – колькі ў каго было акцый. Цяпер бубняць усе. Той, хто працуе, дык дулю ў кішэні трымае. Ну што можа казаць рабочы, калі ў яго забралі? Ён спадзяваўся, што будзе зараз атрымліваць нейкія грошы, і калі пойдзе на пэнсію таксама нешта атрымае”.
Уладзімер ды ўсе іншыя працаўнікі нафтаперапрацоўчага заводу ведаюць: дывідэндаў яны пазбавіліся не таму, што прадпрыемства працавала дрэнна. Грошы ня зможа выплаціць акцыянэрнае таварыства “Мазырскі нафтаперапрацоўчы завод плюс”, якому людзі перадалі ў кіраваньне свае каштоўныя паперы.
Дзевяць гадоў таварыства спраўна выплачвала дывідэнды людзям і падаткі дзяржаве. Але беларускі ўрад, відаць, улічваючы падзел актываў у расейскіх нафтагазавых кампаніях, якія маюць дачыненьні да Мазырскага заводу, па сутнасьці рэалізаваў схему нацыяналізацыі таварыства “НПЗ плюс”
Дзеля гэтага быў скарыстаны даволі спрэчны доўг у памеры чатырох мільёнаў даляраў, які нібыта ўзьнік падчас акцыянаваньня прадпрыемства яшчэ напачатку 1990-х гадоў.
Уладзімер: “Нас абвінавацілі ў тым, што мы павінны былі нейкія грошы аддаць. Доўг такі – яшчэ ад Савецкага Саюзу бадзяга гэтая цягнецца. Дзялілі там маёмасьць, і цяпер кажуць, што мы незаконна тыя грошы ўнесьлі ў статутны капітал. А раз мы грошы не аддаём, то дзеля пагашэньня забралі нашы акцыі”.
У амаль такой жа сытуацыі апынуліся і шмат якія акцыянэры зь іншых прадпрыемстваў Гомельшчыны.
Наноў, па сутнасьці, нацыяналізаваны Сьветлагорскі цэлюлёзна-картонны камбінат, дзе доля акцыяў дзяржавы ў статутным капітале нашмат перавысіла 50 адсоткаў.
Рабочы камбінату: “Нават не пыталі, забралі – і ўсё. Сказалі, што дзяржава бярэ пад свой кантроль прадпрыемства, дапаможа пабудаваць другую чаргу камбінату. У гэтай сувязі й забралі акцыі”.
Ні ў Сьветлагорску, ні ў іншых месцах акцыянэры ня мелі раней і цяпер ня маюць нейкіх адчувальных прыбыткаў. Нават у даволі пасьпяховых акцыянэрных таварыствах дывідэнды на акцыі мізэрныя.
Да прыкладу, у таварыстве “Гомельшпалеры” паведамілі, што летась за першае паўгодзьдзе на адну акцыю выйшла 1160 рублёў. За другую палову мінулага году дывідэнды пакуль наагул не налічвалі.
У незалежнага эканаміста Мікалая з Гомелю цікавімся, што ж адбываецца ў асяродку акцыянэраў? Чаму нібыта ўласьнікі ў бальшыні сваёй ня маюць істотнай фінансавай падтрымкі нават падчас неблагой працы прадпрыемстваў?
Эканаміст: “Наша сыстэма прадпрыемстваў так створана на мікраўзроўні, што яна не зарыентавана на выплату дывідэндаў. Дзяржава зацікаўлена, каб утрымаць ключавыя пазыцыі ў сваіх руках. Калі глядзець на гэтае пытаньне з боку мінарытарыяў, гэта значыць, уладальнікаў акцыяў, то сэнс мае ня столькі дывідэнд, колькі падвышэньне курсу акцый. Але такіх установаў, якія забясьпечваюць рост курсу, няшмат у краіне. Большасьць людзей, якія купілі акцыі, маюць фармальную ролю. Для іх даражэй захаваць працоўнае месца, чым атрымаць тыя дывідэнды. Гэта рэчы непараўнальныя ў нашых умовах. У нас няма фондавага рынку, няма каціровак, адкрытых куплі-продажу. І таму акцыі – гэта хутчэй погляд у будучыню”.
