Пагаварылі з музыкам пра вайну, музыку, новую Беларусь і пра тое, чаму ён ня любіць палітыку, але стаў сябрам Каардынацыйнай рады.
«Я пераехаў да свайго слухача»
— За даволі кароткі тэрмін пасьля ад’езду зь Беларусі вы ўжо зрабілі канцэртны тур па гарадах Польшы, па ЗША, адыгралі канцэрты ў Літве, Ізраілі. Жыцьцё ў эміграцыі наладжваецца?
— Я не лічу, што я ў эміграцыі. Я тут з 16 красавіка — ужо 8 месяцаў. Калі ты эмігруеш, ты спрабуеш уладкавацца ў новай краіне навечна, інтэгравацца ў грамадзтва.
Свой выпадак я магу назваць працоўнай рэлякацыяй, таму што мне камфортна там, дзе мой слухач. Мой слухач усё ж, напэўна, не палякі. Мае слухачы — беларусы, якія прыехалі сюды, гэта найбольш сьвядомыя людзі, якія відавочна супраць вайны, відавочна супраць рэжыму Лукашэнкі, відавочна не падтрымліваюць імпэрскасьць Расеі. А я пераехаў да свайго слухача. Я для іх іграю канцэрты, арганізоўваю туры — карацей, прыехаў у Польшу папрацаваць.
Большасьць нашых слухачоў, напэўна, засталіся ў Беларусі. Мне іх вельмі не стае, але мы цяпер ня маем магчымасьці граць канцэрты на радзіме.
Калі ты эмігруеш, ты найперш вывучаеш польскую мову, каб інтэгравацца. Я пакуль не магу сябе пераканаць, што мне гэта будзе патрэбна. Я перакананы, што я тут часова і ўсё хутка пераменіцца. Неўзабаве я вярнуся.
— Што стала апошняй кропляй, чаму ўсё ж выехалі зь Беларусі?
— Вайна. Менавіта вайна! У нас быў заплянаваны канцэрт на Дзень сьвятога Валянціна ў Кіеве. І 13 лютага мы ехалі на сваім аўтобусе зь Беларусі ва Ўкраіну. Нас не прапусьцілі, арганізатары мелі шмат праблем з адмененым канцэртам.
— Але хіба за 10 дзён да пачатку ў вас не было прадчуваньня той самай вайны?
— Ну мы ж жылі ў Беларусі, ведалі, што там знаходзяцца расейскія танкі, тэхніка. І калі мы ехалі ў бок украінскай мяжы, ехалі ўздоўж гэтых ланцугоў танкаў, бранятэхнікі, якія таксама рухаліся ў кірунку мяжы. Адчуваньне вельмі непрыемнае. Мы ўжо паўгода за гэтым сачылі, але ўсе ж казалі, што вайны ня будзе! Маўляў, яны там «пагуляюць у вайнушку» на вучэньнях — і ўсё. І такое адчуваньне было ва ўсіх нас, але бачыць усё гэта было вельмі непрыемна.
Калі пачалася вайна, я найперш зрабіў зварот у сваім інстаграм. Сэнс такі: «Беларусы, даражэнькія, ня суньцеся ў гэтую вайну!» Шмат хто зь вядомых асоб запісваў відэа ў першыя дні: ва ўсіх былі чорныя твары! Усе былі спалоханыя, ва ўсіх быў шок!
— Але трапілі вы ў вельмі складаны, неспрыяльны пэрыяд — калі ў Польшчу пасьля пачатку вайны вымушана эвакуаваліся тысячы ўкраінцаў. А да гэтага сюды прыехала шмат беларусаў, якія зазналі рэпрэсіі. Ці цяжка было адаптавацца ў Варшаве?
— У мяне тут ёсьць мой найбліжэйшы сябар зь Беларусі, зь якім я ўжо 30 гадоў сябрую. У 2020-м ён працаваў у штабе Віктара Бабарыкі і па яго прыйшлі літаральна за дзень да выбараў — 8 жніўня. Ён уцёк, мы яго хавалі два тыдні. Яму ўдалося выехаць у Варшаву, ён тут ужо амаль два гады. І сябар мяне сустрэў, дапамог адаптавацца. Нейкі час я «цыганстваваў», але потым знайшоў жытло. Бо ехаць з адной валізкай і гітарай у нікуды — так сабе прыгода... Гурт не прыехаў, бо ў кожнага свае абставіны, дзеці, сем’і. А ў мяне дачка таксама тут жыве.
Пачынаў я з сольных канцэртаў. Улетку зрабіў тур па Польшчы. Увосень — па ЗША, потым былі Вільня, Ізраіль. Гэта туры больш для беларусаў.
— Але J:Mors — вельмі папулярны гурт, які некалі зьбіраў вялікую залю Палацу Рэспублікі, Prime Hall. Ці ёсьць розьніца — іграць для вялікай аўдыторыі і рабіць камэрныя канцэрты?
— Так, аўдыторыя цяпер меншая, чым у Беларусі, разоў у 10. Я мог выбраць: альбо нічога не рабіць, альбо граць канцэрты для меншай колькасьці гледачоў. Вядома, я граю канцэрты тут для беларусаў. І аўдыторыя невялікая. Але ў Беларусі ў мяне цяпер пэрспэктывы няма — нуль канцэртаў для нуля беларусаў.
«Ні шкадую ні хвіліны, што апынуўся ў складзе Каардынацыйнай рады»
— Ці былі «званочкі», папярэджаньні, намёкі, што час выяжджаць, інакш могуць быць горшыя наступствы? Вы ж былі нават у асноўным складзе Каардынацыйнай рады?
— Ну якія званочкі? Нам перашкаджалі граць канцэрты, мяне выклікалі ў Сьледчы камітэт. У 2021 годзе некалькі канцэртаў мы здолелі зрабіць, але за намі езьдзілі «кадэбэшнікі», сядзелі ў зале. А потым, калі мы хацелі працягваць тур па Беларусі, на ўсіх пляцоўках зьяўляліся нейкія «тэхнічныя» праблемы, нам папросту не давалі граць канцэрты.
— Вы заўсёды кажаце, што ня вельмі любіце палітыку. А як вы тады трапілі ў Каардынацыйную раду?
— Не «ня вельмі», а зусім не люблю палітыку. Я Каардынацыйную раду разглядаў як нейкі грамадзянскі рух, а не як асяродзьдзе прафэсійных палітыкаў. Гэта былі людзі, якія ў большасьці, як і я, эмацыйна адрэагавалі. Мне здавалася тады, што я абавязаны штосьці зрабіць, дапамагчы гэтаму руху. Але мы атрымалі тое, што атрымалі. Я не шкадую ні хвіліны, ні сэкунды, што я апынуўся ў складзе Каардынацыйнай рады.
— А вы асабіста сустракаліся зь Віктарам Бабарыкам, з Марыяй Калесьнікавай? Якія вашы ўражаньні?
— Так, сустракаўся, і Бабарыка, і Калесьнікава — вельмі прыемныя людзі, я да выбараў да іх прыяжджаў у штаб, Да таго ж мой найбліжэйшы сябар зь імі працаваў. Я прыяжджаў на сустрэчу, яны знайшлі час, мы вельмі прыемна паразмаўлялі. Мне было вельмі важна для сябе вырашыць, каго з кандыдатаў падтрымліваць. Вось я вырашыў пасьля той сустрэчы падтрымліваць Віктара Бабарыку. Але ж усе мы ведаем, што адбылося далей. Ніхто тады ня мог ўявіць, наколькі жорсткім і бязьлітасным можа быць рэжым, на які гвалт ён гатовы пайсьці, каб абараніць сябе. Ніхто не ўяўляў!
«Круговая порука мажет, как копоть»
— На ваш погляд, а што гэта было, чаму так атрымалася? Ніхто, здаецца, не ўяўляў, што ў Беларусі столькі сілавікоў, што яны будуць дзейнічаць так жорстка супраць свайго жа народцу. Нават спачатку людзі казалі, што гэта не беларускія сілавікі, а расейцы, што, маўляў, беларусы так не маглі паступаць.
— Маглі-маглі. Гэта былі нашы, беларусы. Гэта быў страх страціць усё. Лукашэнку трэба было бараніць сябе і сваю ўладу, і ім было дазволена рабіць усё што заўгодна. Былі выпадкі, калі ім нейкія касьмічныя грошы плацілі — у тыя месяцы, калі былі пратэсты. Так і было.
— Ну ладна АМАП, ГУБАЗіК. Галовы, якія разьбіваюць цэглу ці бэтонны блок, магчыма, думаць ужо ня могуць. Але вашы былыя калегі па прафэсіі, юрысты: пракуроры, судзьдзі, сьледчыя. Што адбылося з прававой дзяржавай, з прававым мэханізмам, з адукаванымі, нібыта разумнымі людзьмі?
— Але пэўная колькасьць супрацоўнікаў і МЗС, і судоў, і пракуратуры, і МУС тады звольніліся. Тыя, хто засталіся, пайшлі на нейкі «гешэфт» са сваім сумленьнем. Калі ты не разумееш, што робіш, гэта адно. Калі ты адукаваны і разумееш, што робіш нешта незаконнае, калі ты судзіш чалавека за шкарпэткі не таго колеру па інфармацыі сьведкі ў балаклаве з прыдуманым імем, ты знарок робіш незаконную штуку, ты разумееш, што робіш гэта сьвядома. Гэта не памылка. Гэта злачынства. І вядома, у будучыні, калі будуць перамены, яны павінны панесьці пакараньне.
— Але ж большая частка сілавога блёку, супрацоўнікаў сьледчых органаў, судзейскага, пракурорскага корпусу «запэцканыя», маюць дачыненьне да рэпрэсій, гвалту.
— Як сьпяваў некалі Nautilus Pompilius: «Круговая порука мажет, как копоть». Так яно і робіцца: уладзе было вельмі важна запэцкаць усіх, каб яны нікуды не ўцяклі, каб у іх не было ніякага іншага выйсьця, тады яны будуць зь ёй да канца.
— А што зь імі ўсімі потым будзе, вось вы як юрыст па адукацыі, можаце сказаць? Ці магчыма будзе ўвесь гэты судзейска-пракурорска-міліцэйскі карны апарат памяняць?
— Ведаеце, давайце я зраблю «дысклэймер»: я юрыстам быў 20 гадоў таму. Так, адукацыя засталася, але я не магу гаварыць як юрыст. Я скажу як чалавек.
Безумоўна, усіх адным махам памяняць не атрымаецца Я супраць калектыўнай адказнасьці. У кожнай крымінальнай справе ёсьць імя і прозьвішча. Нельга ўсіх пад адзін грабянец. Так, будзем вымушаныя знаходзіць факты, знаходзіць фігурантаў, па заслугах кожнага ацэньваць, які ягоны ўнёсак, і караць. Толькі так. Кожнага паасобку, у кожнага пэрсанальная адказнасьць. А ня ўсіх разам. Тады гэта будзе ў прававым полі.
«Беларусь за апошнія два гады перажыла дзьве акупацыі»
— І колькі гэтае свавольства ў Беларусі можа працягвацца?
— Авой, што вы пытаецеся — гэтага ніхто ня ведае. Калі яшчэ раней мы спрабавалі штосьці аналізаваць, прагназаваць, то вось гэтыя перамены — вайна ва Ўкраіне — усё ўскладнілі і пераблыталі.
Беларусь за апошнія два гады перажыла дзьве акупацыі. Першую — гэта бандай, якая захапіла ўладу. Другую — Расеяй, якая захапіла і кантралюе пэрымэтар. На мой погляд, цяпер ад самога Лукашэнкі ня так шмат і залежыць, як залежала да пачатку вайны.
— У многіх беларусаў зараз ёсьць спадзяваньні толькі на Ўкраіну. Маўляў, калі ў вайне пераможа Ўкраіна, адразу ж пераможа Беларусь. Адразу зьменіцца ўлада ў Беларусі. Вы дапускаеце такую магчымасьць — што ў Расеі абрынецца рэжым Пуціна, у Беларусі таксама адразу ўсё памяняецца?
— Я ня бачу такой непасрэднай, прамой залежнасьці. Я б сказаў, што становішча ў Беларусі цяпер вельмі моцна залежыць ад становішча ў Крамлі, у Расеі. Бо на тое, што адбываецца сёньня ў Беларусі, вельмі моцна ўплывае Расея. Нешта павінна зьмяніцца ў Расеі, каб яна так не ўплывала на Беларусь. А гэта можа зьмяніцца ў залежнасьці ад таго, якія будуць вынікі вайны. Я ня бачу магчымасьцяў для радыкальных зьменаў у Беларусі, калі ідзе вайна.
— І ўсё ж вернемся ў 2020 год. Летам і восеньню была такая эўфарыя, такая ўзьнёсласьць, столькі людзей выходзілі на маршы. Чаго тады, на ваш погляд, беларусам не хапіла?
— Я ня ведаю. Я супраць такога падыходу, што калі б нас было ня 300 тысяч, а 500 тысяч, то ўсё б зьмянілася.
— А калі б стаялі і не сыходзілі?
— Ня ведаю. Мне здаецца, што ад колькасьці людзей, колькі выходзіла, нічога не залежала. Бо людзі стаялі бяз зброі. А сілавікі былі са зброяй. І, як высьветлілася, яны былі гатовыя гэтую зброю ўжыць. На мой погляд, дзякуй Богу, што так атрымалася, бо калі б пачаліся ўзброеныя пратэсты, загінула б шмат людзей. Была б кроў. Была б грамадзянская вайна. Я ня ведаю, ці было б гэта лепш.
А цяпер ужо задняй датай мы ведаем, што Пуцін рыхтаваў вайну і для яго пляцдарм у Беларусі быў вельмі важны. Цяпер я ні на сэкунду не сумняваюся, што ён бы ўвёў войскі ў Беларусь: свае ўнутраныя войскі, Расгвардыю — і было б яшчэ горш. Як той казаў, «гісторыя ня ведае ўмоўнага ладу». Атрымалі тое, што атрымалі.
Але ў чым мы выйгралі, у чым я бачу нашу перамогу, — гэта тое, што беларускае грамадзтва трохі пасталела, яно змагло аб’яднацца, навучыцца ўзаемадапамозе, яно змагло зразумець, што нельга вырашыць свае пэрсанальныя праблемы без вырашэньня праблем грамадзтва. Гэта такі першы крок, эвалюцыйны крок для разьвіцьця беларускага грамадзтва.
«Дзякуй Богу, што беларусы прачнуліся!»
— Вам не здаецца, што занадта позна гэтае грамадзтва прачнулася? 28 гадоў яно спала.
— Так атрымалася: калі разваліўся Савецкі Саюз, кожная краіна пайшла сваім шляхам. У Расеі былі «лихие 1990-е», ва Ўкраіне штосьці іншае, а Беларусь так і засталася «запаведнікам, дзе нічога не мянялася. Грамадзтва было «закансэрваванае». А за гэтыя амаль 30 гадоў кіраваньня Лукашэнкі яно «заасфальтавалася» зусім. Палітычнае жыцьцё ў краіне было атрафіраванае, не зьяўлялася новых партый, палітычная канкурэнцыя зьнікла. Усё гэта пачалося, на мой погляд, у 1996 годзе, калі адбыўся рэфэрэндум аб зьмене Канстытуцыі. Лукашэнка адабраў сабе ўсе паўнамоцтвы, настала аўтакратыя.
Вось вы пытаецеся, ці ня позна мы прачнуліся. Дзякуй Богу, што мы прачнуліся! У гісторыі вельмі цяжка вызначыць пункт адліку. Чаму мы павінны з 1991 году лічыць? Чаму не з 1917-га? Я супраць такога падыходу зусім. Гісторыя робіць з намі тое, што робіць. І на гэтым вітку 2020 году мне здалося, што наша грамадзтва набыло досьвед, якога ў яго шмат гадоў не было. З гэтым досьведам, як са зброяй, зручней ісьці далей.
— Але каму ісьці? У мяне такое ўражаньне, што частка сядзіць, а палова актыўных грамадзян зь Беларусі выехала, і што Варшава ўжо напалову беларуская.
— Я ж выступаю ў асяродзьдзі беларусаў. Мабыць, я толькі ў «Бедронцы» па-польску размаўляю. Як пажартаваў журналіст Зьміцер Лукашук, «мова закупова». Так, беларусаў у Польшчы вельмі шмат, і ўсе яны з гісторыяй грамадзкай актыўнасьці. І ў гэтым асяродзьдзі нам лягчэй застацца беларусамі. Мы не «раствараемся» ў паляках. Мы застаёмся тут беларусамі. І гэта вельмі важна.
— Гіпатэтычна ўявім: у Беларусі раптам адбудуцца перамены. Вы верыце, што ўсе гэтыя беларусы вернуцца?
— Ня ўсе. Відавочна, ня ўсе. Гэта ня дрэнна. Нехта знойдзе тут каханьне, зробіць кар’еру, пабудуе бізнэс, і гэта нармальна. Я ня бачу ў гэтым праблемы. Сучаснае грамадзтва так і пабудаванае. Ты можаш пажыць у Беларусі, потым паехаць на працу ў Галяндыю, потым у Нямеччыну. Гэта нармальна. Чаму не?
Але, на маю думку, большасьць сумленных беларусаў усё ж жыве ў Беларусі. Нам проста здаецца, што ўсе тут. Не, тут меншасьць, а большасьць там. І людзей, каб адрадзіць Беларусь, зрабіць яе нечым падобным на разьвітую краіну, хопіць. Наш народ жыве там, а ня тут. Па-другое, шмат хто вернецца. Я дакладна вярнуся.
«Большасьць адказных, сумленных беларусаў застаецца ў Беларусі»
— Цяпер музыкі ўсе за мяжой: Вы, Лявон Вольскі, Аляксандар Памідораў, Юры Стыльскі, NaviBand... На каго хадзіць беларусам, на якія канцэрты? На сясьцёр Грузьдзевых і Аляксандра Саладуху?
— Тыя беларусы, якія засталіся ў Беларусі, знаходзяцца ў такім становішчы, якое ўсё больш і больш нагадвае Паўночную Карэю. І грамадзкага, культурнага жыцьця, якое было там да 2020 году, цяпер там няма. Таму жыць там псыхалягічна (я ўжо не кажу пра іншае, бо эканамічна таксама) вельмі цяжка. Мне беларусаў вельмі шкада. Я мяркую па сваіх сябрах, знаёмых, сваяках, якія там засталіся, па сабе. Я ж прыехаў у Варшаву толькі ў красавіку 2022-га. Але да красавіка 2022-га я ж жыў у Беларусі! Было вельмі цяжка псыхалягічна.
Але ня ўсе гатовы выяжджаць, і я вельмі ўдзячны тым, хто застаецца. Зычу ім вытрымкі. Бо яны першыя, калі адбудуцца перамены, вымушаныя будуць займацца перабудовай. І большасьць адказных, сумленных беларусаў застаецца ў Беларусі. Сёньня яны вымушаны там выжываць. Людзям трэба захаваць сябе, захаваць сваю сям’ю. Але мы таксама да іх даедзем. Будзем ім дапамагаць.
— Наш народ здольны замяніць усіх гэтых Качанавых, Карпянковых, чыноўнікаў, сілавікоў? У нас знойдуцца прафэсіяналы, годныя людзі?
— Ну а чым мы адрозьніваемся ад іншых народаў Эўропы? У нас што, менш адукаваныя людзі? У іх сьветапогляд больш вузкі, чым у латышоў, палякаў ці ісьляндцаў? Не! Я гляджу на моладзь, на тых, каму 20-25, яны шмат на што здольныя. Праблема ў тым, што за апошнія 30 гадоў у Беларусі была цалкам забітая палітычная культура, палітычныя інстытуты, грамадзянская супольнасьць — тая глеба, на якой усё грунтуецца. Людзі якраз ёсьць. Але ім давядзецца будаваць усё з нуля — усю гэтую канструкцыю, у якой будзе зручна і свабодна жыць. Вось у гэтым праблема.
«Я пакуль што прыехаў у Польшчу да беларусаў, каб іграць ім канцэрты»
— Давайце вернемся да музыкі. У Беларусі ў прынцыпе можна было зарабляць музыкай?
— Так. Да 2020 году было можна. Але я не кажу, што дзякуючы таму, што шоў-бізнэс у Беларусі быў вельмі добра разьвіты. Мне здаецца, што і тады зарабляў мала хто з музыкаў. 5-10 артыстаў. І гэта адбывалася не дзякуючы шоў-бізнэсу, а насуперак. Але можна было зарабіць, магчымасьці ў нас былі.
— У Беларусі вы ж таксама траплялі ў «чорныя сьпісы» музыкаў, забароненых у эфіры?
— У 2006 годзе так, былі ў «чорным сьпісе», у 2010-м — не. Ну а потым у 2020-м.
— Але нейкія «цёркі» з уладай былі? Бо ў вас даволі дзіўна часам атрымлівалася: то вы ў чорныя сьпісы траплялі, то вас запрашалі да ўдзелу ў выбарчых кампаніях. Але вы не пагаджаліся.
— Так, я не пагаджаўся. Я ўжо казаў, што не люблю палітыку. І тое, што адбылося ў маім жыцьці — гэта быў, хутчэй, нейкі грамадзкі ўздым. Бо палітыка — гэта іншае. Палітыка — гэта калі ў цябе ёсьць працоўная сыстэма палітычных інстытутаў, якой ты кіруеш.
Тое, што цяпер адбываецца ў Беларусі — гэта не палітыка, гэта сыстэма выжываньня.
— А ў Польшчы вы можаце са сваімі кампазыцыямі трапіць у FM-эфір, на тэлевізію? Ці магчыма беларускім музыкам інтэгравацца ў польскую музычную культуру?
— Я ня ведаю. Па-першае, трэба ведаць польскую мову і вырашыць для сябе, што ты хочаш інтэгравацца. Можа, у мяне гэта і атрымалася б, але я не спрабаваў. Я зноў жа вяртаюся да пачатку нашай размовы: я пакуль што прыехаў у Польшчу да беларусаў, каб іграць ім канцэрты. Пакуль што так. Калі ў хуткім часе нічога ня зьмяніцца ў Беларусі і я буду вымушаны прызнаць, што застаюся тут надоўга, тады я буду думаць, што далей рабіць. Пакуль гэтых васьмі месяцаў, што я тут, мне не хапіла, каб вызначыцца.
«Зычу, каб у 2023 годзе мы разьвярнуліся ў другі бок і паехалі ўсе назад у Беларусь»
— Як вы тут пачуваецеся? Бывае, што «накрывае»? Як выжываеце?
— Ну вядома, часам «накрывае». Як выжыць? Я вырашыў для сябе, што трэба рабіць найперш тое, што ты ўмееш. І тое, што патрэбна людзям вакол цябе. Я гэта зразумеў яшчэ ў 2020 годзе, калі вагаўся, выпускаць мне новы альбом «Здравствуй» ці не. Выпусьціў. Атрымаў вельмі шмат падзяк, людзі казалі, што менавіта ў гэты час такая музыка ім патрэбна. Таму пішам новыя песьні цяпер, за лета выдалі два рэлізы. Зробім да вясны новы альбом.
На ўкраінскай мове песьня «Не помирай» выйшла ў лютым 2022-га — так супала. Мы рабілі яе адмыслова для канцэрту, якія плянаваўся 14 лютага ў Кіеве і які не адбыўся. Потым пачалася вайна. І мы яе выдалі ў падтрымку ўкраінцаў.
Так што мая парада: працягвай рабіць тое, што рабіў да вайны, да 2020 году і паспрабуй захаваць адчуваньне, што ты частка грамадзтва. Для мяне самае небясьпечнае, што зь беларусамі можа адбыцца — мы страцім адчуваньне, што мы народ. Калі мы асымілюемся ў Польшчы, Літве, а тыя, што засталіся ў Беларусі, асымілююцца з расейцамі. Вось гэта самае страшнае. Таму трэба падтрымліваць стасункі, мацаваць сувязі. Гэта вельмі важна.
— Як вашы блізкія паставіліся да таго, што вы зьехалі?
— Блізкія падтрымалі. Гэта вельмі важна. Мне вельмі пашанцавала з маімі бацькамі. Майму тату ўжо за 70. І хоць ён са старэйшай генэрацыі, але ня з той, у якой асноўнай крыніцай інфармацыі застаецца БТ. Ён вельмі даўно засвоіў ютуб.
Ён вельмі разумны, вельмі актыўны і ўвесь час у курсе падзей. У нас зь ім погляды на жыцьцё прыкладна аднолькавыя. Мне пашанцавала — у маім асяродзьдзі наагул няма людзей, якія падтрымлівалі б вайну ва Ўкраіне.
Маёй дачцэ Волі 28. Я ёй вельмі ганаруся. Яна прадусуе відэа, здымае рэкляму, камэрцыйную і сацыяльную.
— А можаце параўнаць сябе ў 28 гадоў і сваю дачку ў яе 28?
— Мне далёка да яе. Мне здаецца, яна больш дарослая. Думкі, меркаваньні, стаўленьне да сьвету, сьветапогляд больш цьвярозыя, чым у мяне, калі мне было 28. Яна дужа таленавітая, у яе вельмі добры густ, яна надта здольная, яе вельмі цэняць на працы. Яна робіць вельмі пасьпяховую кар’еру. І як чалавек яна вельмі добрая і вельмі сьмелая.
— Якія ў вас надзеі на новы 2023 год?
— Каб у 2023 годзе мы не гаварылі: «Ой, нам здавалася, што было ўсё дрэнна ў 2020-2022 гадах, а цяпер яшчэ горш!». Вось каб мы гэтага не казалі.
Бо, пачынаючы з ковіду, усё горш і горш. Здавалася, што ковід — гэта ўжо канец сьвету. Пасьля таго, што адбылося ў 2020 годзе, пра ковід ужо ўсе забыліся. А калі пачалася вайна, усе ўжо забываюцца, што адбылося ў 2020 годзе.
Я хачу ўсім пажадаць, каб у 2023 годзе мы разьвярнуліся ў другі бок і паехалі ўсе назад у Беларусь. У мяне пастаянна такое адчуваньне, што я тут часова, не надоўга.
