Агулам іх сума складзе каля 650 мільярдаў даляраў і яны ўступаюць у дзеяньне сёньня. Беларусь мае атрымаць правы больш як на 900 мільёнаў даляраў паводле цяперашняй цаны СПЗ — рэч у тым, што гэта не фіксаваная сума, і яе памер мяняецца ў залежнасьці ад кошту СПЗ на фінансавым рынку.
Радыё Свабода зьвярнулася да прэсавай службы МВФ па камэнтар датычна выдзяленьня СПЗ і атрымала наступны адказ:
«Як і заўсёды, МВФ дзейнічае пад кіраўніцтвам міжнароднай супольнасьці, якая працягвае мець справы зь цяперашняй адміністрацыяй як з урадам Беларусі.
Як і астатнія краіны МВФ, Беларусь атрымае сваю долю СПЗ у прапорцыі да сваёй квоты акцый».
Што такое СПЗ?
Гэта рэзэрвовы і плацёжны сродак, які выпускае Міжнародны валютны фонд. СПЗ маюць толькі безнаяўную форму ў выглядзе запісаў на банкаўскіх рахунках.
СПЗ былі створаныя Міжнародным валютным фондам у 1969 годзе як дадатак да іншых рэзэрвовых актываў краін-чальцоў. Гэта ня грошы ў чыстым выглядзе. СПЗ могуць выкарыстоўвацца для разьлікаў паміж Фондам і яго чальцамі. Таксама іх выкарыстоўваюць міжнародныя арганізацыі.
Дзеля чаго гэта робіцца?
У заяве выканаўчай дырэктаркі МВФ, у прыватнасьці, гаворыцца:
- Выдзяленьне СПЗ забясьпечыць дадатковую ліквіднасьць у глябальную эканамічную сыстэму — на дадатак да валютных рэзэрваў краін, і зьменшыць іх залежнасьць ад даражэйшых унутраных і вонкавых пазыкаў. Краіны змогуць скарыстаць прастору, забясьпечаную СПЗ, каб падтрымаць свае эканомікі і ўзмацніць змаганьне з крызісам.
- Гэтае выдзяленьне СПЗ — крытычны кампанэнт шырэйшых намаганьняў МВФ падтрымаць краіны ў часы пандэміі.
Чаму такая сума?
У заяве пра разьмеркаваньне Спэцыяльных правоў запазычваньня гаворыцца так:
- СПЗ разьмяркоўваюцца паміж краінамі ў прапорцыі да іх квоты акцыяў у МВФ. Гэта значыць, што каля 275 мільярдаў даляраў пойдзе краінам, якія разьвіваюцца, з чаго прыблізна 21 мільярд даляраў пойдзе найбяднейшым краінам — у некаторых выпадках гэта эквівалент да 6 працэнтаў ад іх ВУП.
Ці ўсе краіны атрымалі СПЗ?
Не. Да прыкладу, Афганістан, Вэнэсуэла ці М'янма, чые ўрады не прызнаюцца значнай часткай краін, якія ўваходзяць у МВФ, пазбаўленыя доступу да СПЗ.
Сьвятлана Ціханоўская раней адправіла кіраўніцы МВФ Крысталіне Георгіевай і міністарцы фінансаў ЗША Джанэт Елен ліст з просьбай не выдаваць Беларусі СПЗ. Ціханоўская лічыць, што ўрад Лукашэнкі будзе выкарыстоўваць сродкі МВФ для «працягу рэпрэсій супраць грамадзянскай супольнасьці».
