У складзе большасьці нырачных камянёў прысутнічае кальцый. Таму лекары заўсёды раілі хворым абмежаваць яго спажываньне. Гэта была сур’ёзная памылка.
Пра новы погляд мэдыцыны на працэс утварэньня камянёў у нырках у газэце The New York Times піша доктар мэдыцыны Рычар Класкаў.
Гісторыя
Больш за 90 адсоткаў камянёў ўтрымліваюць у сабе кальцый — як правіла, у выглядзе аксаляту кальцыю, фасфату кальцыю або гідраксыяпатыту. Значна радзей камяні ўтвараюцца з мачавой кіслаты або іншых хімічных рэчываў. Розныя віды камянёў могуць адначасова прысутнічаць у адным чалавечым арганізьме.
Паколькі большасьць камянёў ўтрымліваюць кальцый, лекары ў мінулыя эпохі раілі пацыентам абмежаваць колькасьць гэтага рэчыва ў рацыёне. Гэта была лягічная рэкамэндацыя, але няправільная.
Адкрыцьцё
У пачатку 1990-х гадоў група лекараў з Гарвардзкага ўнівэрсытэту вывучыла стан здароўя і дыету 45 000 мужчын, якія ніколі ня мелі камянёў у нырках. Навукоўцы прыйшлі да дзіўнай (як на той час) высновы: дыета з высокім утрыманьнем кальцыю, фактычна, памяншае рызыку ўтварэньня камянёў у нырках.
Лекары на гэтым не спыніліся і працягвалі назіраць сваіх пацыентаў на працягу наступных 14 гадоў. Выявілася, што дыетычны кальцый сапраўды абараняе ад камянёў, але гэты эфэкт найбольш відавочны ў мужчын, маладзейшых за 60 гадоў.
Дыета з высокім утрыманьнем магнію, калію і вадкасьці таксама аказаліся вельмі дзейснымі.
Наступны крок
У 2005 годзе каманда гарвардзкіх мэдыкаў пашырыла свой аналіз на больш чым 240 000 пацыентаў. Было выяўлена, што атлусьценьне і павелічэньне вагі, асабліва ў жанчын, павялічвае рызыку ўтварэньня камянёў.
Тады лекары зьвярнулі ўвагу на вывучэньне DASH дыеты — сыстэмы харчаваньня з высокім утрыманьнем садавіны, гародніны, арэхаў і бабовых культур, абястлушчаных малочных прадуктаў і суцэльнага збожжа. Асаблівасьцю гэтай дыеты таксама зьяўляецца нізкае ўтрыманьне натрыю, салодкіх напояў, чырвонага і апрацаванага мяса.
Аказалася, што DASH дыета зьніжае рызыку ўтварэньня камянёў у нырках.
Што трэба рабіць
Добрыя крыныіцы кальцыю — гэта малочныя прадукты, зялёная гародніна, семкі, гарэхі, пашніца і соя.
Калі вы ўжо маеце камяні ў нырках або ня хочаце іх займець, то варта прытрымлівацца наступных харчовых рэкамэндацый:
- Піце прынамсі 2,5 літра вадкасьці ў суткі.
- Абмяжуйце спажываньне натрыю (солі) да 2300 мг у дзень.
- Спажывайце ад 1000 да 1200 міліграмаў кальцыю ў дзень.
Памятайце, што вадкасьць — гэта ня толькі вада. Ад камянёў у нырках бароняць таксама вада, кава, чай, віно, алькагольныя напоі і апэльсінавы сок. А вось газаваныя салодкія напоі наадварот павялічваюць рызыку ўтварэньня камянёў.
Ну і заўсёды райцеся са сваім лекарам.
(Першая публікацыя 17 кастрычніка 2018 году)
