Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Упершыню выйшла кніга культавага амэрыканца Чарльза Букоўскага па-беларуску


Вершы. Віно. Размовы пра жыцьцё і літаратуру. Менавіта ў такім фармаце задуманая прэзэнтацыя першай кнігі Чарльза Букоўскага па-беларуску «Сьвятло, і паветра, і месца, і час».

Яна выйшла ў выдавецтве «Харвест» напрыканцы мінулага году, а прэзэнтавацца будзе 24 студзеня ў кнігарні «Логвінаў».

Фарматам імпрэзы арганізатары хочуць акцэнтаваць рысы неардынарнай асобы аўтара і яго творчасьці. Клясычная музыка, адзінота, алькагалізм, вар’яцтва, жанчыны, сэкс, каханьне і скокі — усё гэта Чарльз Букоўскі, культавы амэрыканскі паэт і празаік ХХ стагодзьдзя.

Ягоная кніга вершаў, пераствораных па-беларуску, шмат у чым аўтабіяграфічная. І хоць манера пісьма паэта можа шакаваць натуралізмам, здавацца цынічнай і грубай, улічваючы выкарыстаньне нецэнзурнай лексыкі, яго тэксты тояць лёгка ранімага, тонкага і разумнага лірыка — жывога чалавека. У гэтым перакананая ініцыятарка выданьня і адна зь перакладчыц (разам зь Юляй Цімафеевай і Натальляй Бінкевіч) Ганна Комар.

Ганна Комар
Ганна Комар

«Першым вершам Букоўскага, які я прачытала, быў „Затор“. Ён настолькі зацягнуў мяне, што ўмомант я згубіла адчуваньне часу і прасторы, апынуўшыся на месцы кіроўцы, які „слухаў навіны сьвету“ сёмы раз, і ў вечаровым паветры, шэрым ад клубоў выхлапаў, „глядзеў на адну і тую ж дурную башку, што тырчала над сядзеньнем у машыне наперадзе“. Гэта была паўсядзённасьць кіроўцы на аўтастрадзе Лос-Анджэлеса. І паэзія паўсядзённасьці.

Чарльза Букоўскага называюць прадстаўніком бруднага рэалізму, і я не аспрэчвала б гэтага. Больш за тое, менавіта гэты брудны рэалізм мяне, напэўна, і захапіў. Забіць на людзей, забіць на працу, забіць на тое, што скажуць і падумаюць, забіць на тое, што ты ясі, дзе ты сьпіш, з кім сьпіш, мыесься ты ці не, голісься ці не, што на табе адзета — забіць абсалютна на ўсё. І адчуваць сябе камфортна! На той час, калі я загарэлася ідэяй выданьня гэтай кнігі, мне ягоны стыль жыцьця падаўся высокай ступеньню свабоды, на якую я ніколі не наважуся, хоць мне яна дужа цікавая.

І ў той жа час гэта чалавек, які захапляўся клясычнай музыкай, знаходзячы Гайдна „каханьнем, вольна перакладзеным у гук“, а Вагнэра — „кіпучым дзівам цёмных сіл“. Чалавек, які настолькі зачытаў Хэмінгуэя, што той пачаў яго раздражняць, які ў маленькай бібліятэчцы Тэхаса чытаў „Нататкі з падпольля“ Фёдара Дастаеўскага. Чалавек вельмі самотны і чуйны, у чыім сэрцы жыў сіні птах. Чалавек, для якога жыцьцёва важным было пісаць, проста пісаць, ня дзеля грошай і славы.

Букоўскі шчыры. Ён крытыкуе ўсіх: журналістаў, сучасных паэтаў, палітыкаў, баязліўцаў, крывадушных, чалавеканенавісьнікаў. Але сама жорстка ставіцца, у першую чаргу, да сябе. Гэта адсутнасьць дваістых стандартаў. Сьмеласьць кінуць выклік самападману».

Захопленая гэтай сьмеласьцю Чарльза Букоўскага, маладая беларуская паэтка і перакладчыца Ганна Комар прызнаецца, што яе мэтай пры складаньні кнігі было не шакаваць чытача, а хутчэй паказаць аўтара з таго боку, які найлепш раскрываецца ў ягоных вершах.

«Мне падаецца, — кажа яна, — што Букоўскі пісаў пра зразумелыя нам зямныя рэчы, і паколькі ён адзеў іх у паэтычную форму, гэта нібыта стварае алібі для нас, таму што мы можам пазнаць у ягоных вершах сябе, свае думкі, праблемы ці сытуацыі (п’янкі і адхаднякі, загулы і пяшчотнае каханьне, натхненьне і праца, непаразуменьне з бацькамі і грамадзтвам), але нам ня трэба прызнавацца ў гэтым, можна проста сказаць, што мы любім вершы Букоўскага».

Чарльз Букоўскі
Чарльз Букоўскі

Чарльз Букоўскі (сапраўднае імя — Генрых Карл Букоўскі) нарадзіўся 16 жніўня 1920 году ў горадзе Андэрнах, Нямеччына, у сям’і амэрыканскага вайскоўца польскага паходжаньня Генрыха Букоўскага і немкі Катарыны Фэт. У 1923 годзе сям’я пераяжджае ў ЗША і з 1926 году пасяляецца ў Лос-Анджэлесе, дзе Букоўскі пражыве амаль усё жыцьцё.

У 1941 годзе Чарльз сыходзіць з дому, пасьля таго як бацька, прачытаўшы ягоныя апавяданьні, літаральна выкідвае сына на двор. Расчараваўшыся ў пісьменьніцтве, Букоўскі амаль дзесяць гадоў нічога ня піша. У 1955 годзе, пасьля выпіскі з клінікі, куды ён трапіў з дыягназам «крывацечная язва» ад празьмернага ўжываньня алькаголю, ён зноў пачынае пісаць, у асноўным вершы. Апошні паэтычны зборнік, які выходзіць пры жыцьці аўтара, — «Вершы апошняй ночы на Зямлі». Большасьць перакладаў у беларускамоўным выданьні складаюць вершы менавіта адтуль.

Чарльз Букоўскі памёр 9 сакавіка 1994 году ад лейкеміі. Цырымонію пахаваньня правялі будысцкія манахі. На яго магільнай пліце напісана «Не спрабуй» (Don’t try).

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG