Лінкі ўнівэрсальнага доступу

«Эфэкт Трампа» будзе дапамагаць дыктатарам усяго сьвету — Эн Эплбаўм


Вядомая калюмністка Washington Post Эн Эплбаўм выказала меркаваньне пра наступствы посьпеху выбарчай кампаніі Дональда Трампа ў сьвеце.

На думку Эн Эплбаўм, справа ўжо зайшла занадта далёка і ратаваць сытуацыю позна. Нават калі Гілары Клінтан пераможа Трампа ў лістападзе, нават калі Рэспубліканская партыя страціць сваё рэнамэ ў вачах грамадзкасьці і выбарцаў, зьяўленьне Дональда Трампа ў якасьці рэспубліканскага кандыдата ў прэзыдэнты ўжо нанесла велізарны ўдар па рэпутацыі амэрыканскай палітычнай сыстэмы, а насамрэч — і па рэпутацыі дэмакратыі.

У сваім блогу на сайце газэты Washington Post Эплбаўм піша, што нэгатыўных наступстваў ад вылучэньня Трампа як у Злучаных Штатах, гэтак і за мяжой, будзе шмат. Але адно зь іх ужо цяпер навідавоку: вульгарны і брудны стыль кампаніі «Клінтан супраць Трампа», якая разыграецца на працягу наступных шасьці месяцаў, дадаткова ўмацуе пазыцыі дыктатараў і аўтакратаў па ўсім сьвеце...

Паводле Эн Эплбаўм, уздым Трампа вельмі добра ўпісваецца ў кітайскі, расейскі і іншыя наратывы пра перавагі аўтарытарызму. Лідэры гэтых краінаў, на думку камэнтатаркі, выкарыстаюць кандыдатуру Трампа для ўмацаваньня сваіх пазыцый. І гэта адбываецца ўжо цяпер. Кітайскія лідэры ўжо даўно сьцьвярджаюць у адказ на закіды ўнутраных і вонкавых крытыкаў, што іх недэмакратычная сыстэма прыводзіць да ўлады больш кваліфікаваных кіраўнікоў і зьніжае пагрозу нестабільнасьці. Кітайскія дзяржаўныя мэдыі часта зьвязваюць дэмакратыю з хаосам і гвалтам. У Кітаі ўжо зьявіліся публікацыі афіцыйных СМІ, якія задаволена смакуюць перамогу багатага і нахабнага аўтсайдэра Трампа і правал кампаній вопытных і салідных палітыкаў. Адзін з прадстаўнікоў кітайскай дэмакратычнай апазыцыі заявіў у інтэрвію газэце Guardian, што афіцыйная прапаганда цешыцца з прычыны Трампавай перамогі таму, што гэта добры прыклад, наколькі дэмакратыя зьяўляецца рызыкоўнай для Кітаю.

Далей Эн Эплбаўм зьвяртаецца да прыкладу Расеі. Яна піша, што ў Расеі аргумэнты супраць дэмакратыі часта маюць троху іншы тон. Паводле журналісткі, рэжым у Расеі даўно адмовіўся ад спроб апраўдаць сябе ідэалягічна і з цынізмам ставіцца да іншых палітычных сыстэм. Зноў і зноў расейскую грамадзкасьць пераконваюць, што дэмакратыя нічым не адрозьніваецца ад дыктатуры. Аргумэнт гучыць прыкладна так: «У нас ёсьць алігархі, і ў іх ёсьць алігархі; нашы палітыкі заклапочаныя найперш грашыма, і там тое самае. А амэрыканскія размовы пра ідэі і ідэалы, пра талерантнасьць і дэмакратыю — гэта ўсё фэйк».

Эн Эплбаўм сьцьвярджае, што і ў Расеі трыюмф Трампа ўжо выкарыстоўваецца для пацьверджаньня вышэйпрыведзеных аргумэнтаў. Яна лічыць, што адкрытае выкарыстаньне Трампам расісцкіх эмоцый з мэтай аб’яднаць натоўп служыць доказам яго сумнеўнай бізнэс-практыкі і самой ягонай пэрсоны. «Трамп — бізнэсмэн, і ён глядзіць на ўсе, як на іншыя зьдзелкі», — сказаў нядаўна пра Трампа як свайго палітычнага саюзьніка прэзыдэнт Расеі Уладзімір Пуцін. Гэта, піша Эплбаўм, паказвае і на тое, як сам Пуцін глядзіць на палітыку.

Эн Эплбаўм лічыць, што прыклады Кітаю і Расеі — гэта толькі пачатак. Яна кажа, што водгульле гэтых аргумэнтаў прагучыць і ў Іране, Вэнэсуэле, Турэччыне і ўсюды, дзе рэпрэсіўную палітыку цэняць вышэй за лібэральную дэмакратыю. Магчыма, піша журналістка, што гэтыя аргумэнты супраць дэмакратыі будуць расцэненыя як прывабныя і яшчэ ў некалькіх краінах сьвету, такіх, напрыклад, як Бразілія, дзе расьце настальгія па аўтарытарнай мінуласьці.

Заканчваючы свой блог, Эн Эплбаўм з сумам канстатуе, што раней ўвесь сьвет глядзеў на Злучаныя Штаты, шматлікі народ якіх падчас мірнага галасаваньня мяняў свайго лідэра. І гэта выклікала павагу. А вось цяпер, піша журналістка, калі амэрыканская сыстэма выкінула наверх фарсавага некваліфікаванага дэмагога, яна раптам пачала выглядаць ня толькі блякла, але і сьмешна.

І гэта, кажа Эплбаўм, толькі пачатак. Эфэкт Трампа будзе біць рыкашэтам па ўсім сьвеце так, як мы сабе яшчэ не ўяўляем, доўгія гады.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG