Цікава, што пытаньні эканамічнага крызісу пасьля пачатку канфэрэнцыі неяк спыніліся. Пайшлі іншыя тэмы – важныя, але цяпер расейцаў, відаць, больш цікавіць бягучая эканамічная сытуацыя. Між тым адказы Пуціна на пытаньні крызісу прагучалі зусім неаптымістычна. Ён не сказаў нічога пра магчымае «дно» крызісу, як нізка ўпадзе курс рубля, што будзе з ВУП Расеі. Станоўчая лічба росту сёлета ВУП РФ – 0.7% , якую ён назваў на пачатку прэсавай канфэрэнцыі, ня надта высокая, і гэта пры тым, што размова ідзе пра дакрызісны пэрыяд. Названы тэрмін гіпатэтычнага пераадоленьня крызісу – два гады, не абяцае расейцам хуткага вырашэньня эканамічных праблемаў. Як і раней, прэзыдэнт Расеі спрабаваў перавесьці пытаньне ў ідэалягічную плоскасьць, разглядаючы крызіс як выклік расейскай ідэнтычнасьці.
Джон Сімпсан, ВВС: Заходнія краіны зараз амаль аднагалосны ў тым, што пачалася Халодная вайна і што вы ўнесьлі ў гэта ўнёсак. Мы кожны дзень назіраем, як расейскія самалёты ажыцьцяўляюць небясьпечныя манэўры ў дачыненьні да заходніх краінаў. Я думаю, што гэта робіцца па вашым распараджэньні. У вас праблема ў тым што тычыцца расейскай валюты. Вам патрэбная падтрымка з боку заходніх краінаў. Можа вы скарыстаецеся магчымасьцю заявіць, што вы хочаце канструктыўнага вырашэньня канфлікту ва Ўкраіне.
«Расея зрабіла свой унёсак, але тым, што яна ўсё больш жорстка абараняе свае нацыянальныя інтарэсы. Мы нікога не атакуем, мы толькі абараняем свае інтарэсы. І незадаволенасьць заходніх краінаў зьвязаная толькі з гэтым.
Вы кажаце пра палёты нашай авіяцыі. Вы ведаеце, што Расея цалкам спыніла палёты, а стратэгічныя самалёты зь ядзернай зброяй працягвалі лётаць. Каму пагражалі. Мы не лёталі з года ў год. Мы толькі пар год таму ўзнавілі гэтыя палёты. Хто правакуе? У нас на мяжы толькі дзьве базы і тое, на тэрарыстычна небясьпечных накірунках. Амэрыканскія базы па ўсім зямным шары. Што яны там робяць?
У нас бюджэт міністэрства абароны вырас. Але ў даляравым эквіваленце — 50 мільярдаў, а бюджэт Пэнтагона амаль у 10 разоў больш. Вы хочаце сказаць, што ў нас агрэсыўная палітыка?
Мы свае ўзброеныя сілы высоўваем на межы Штатаў ці іншых дзяржаваў? З намі хаця б нейкі дыялёг хтосьці вядзе? Ні разу. Але тады і мы будзем гэта рабіць. Ці хочам мы раўнапраўных стасункаў? Так, хочам. Але пры безумоўнай павазе да нашых нацыянальных інтарэсаў».
У дачыненьні да амніставаных капіталаў будзе дзейнічаць прэзумпцыя невінаватасьці. Пад амністыю капіталу падпадае ня толькі маёмасьць у афшорах, але і маёмасьць у Расеі, перапісаная на сваякоў.
Пры амністыі капіталу пытаньне не ў вяртаньні капіталу, а ў яго легалізацыі. Пуцін абяцае асабіста сачыць за захаваньнем усіх гарантый пры амністыі капіталу.
Ройтерз: "Ці асьцерагецеся вы палацавага перавароту, ці гатовыя да яго?".
Пуцін: "Супакойцеся, у нас няма палацаў".
«Калі б Захад заклікаў арганізатараў дзяржаўнага перавароту ва Ўкраіне да парадку, грамадзянскай вайны не было б».
Ксенія Сабчак, тэлеканал «Дождь»: Што за тонкая мяжа паміж апазыцыянэрамі і «пятай калёнай». Вы калісьці абвясьцілі, што супраць майго бацькі было абвешчана публічнае цкаваньне ў СМІ. Сёньня гэта вярнулася ў нашае жыцьцё. Гэта ня толькі цкаваньне Макарэвіча, «сяброў хунты» і лаянак кшталту «жыдабандэраўцаў». У мяне адчуваньне, што федэральныя каналы адмыслова распальваюць варожасьць унутры краіны. За сюжэт пра «распятага хлопчыка» ніхто не выбачыўся. Вы не баіцеся гэтага градуса нянавісьці?
«Арганізаванага цкаваньня няма, бо ніхто з афіцыйных органаў улады гэтым не займаецца. Ёсьць нэгатыўная рэакцыя грамадзкасьці. Нашыя эўрапэйскія партнэры робяць інакш. Напрыклад, Газманаву, Кабзону быў забаронены ўезд у Латвію».
Ксенія Сабчак, Тэлеканал «Дождь»: Кіраўнік Чачэнскай рэспублікі абвясьціў, што Чачня фактычна не падпарадкоўваецца законам РФ. Вы як юрыст, як гарант Канстытуцыі, будзеце абараняць тых грамадзянаў, якія падвяргаюцца дасудовым перасьледам?
«Па гэтым пытаньні ў мяне адзін падыход. Усе мусяць выконваць дзеючыя законы. Другое — я казаў, што жыцьцё больш складанае. Як правіла сваякі людзей, якія зьдзяйсьняюць тэракты, ведаюць пра гэта. Гэта не дае права нікому, у тым ліку і кіраўніку Чачні на дасудовыя расправы. Тут я з вамі згодны. Адпаведныя праваахоўныя органы праводзіць папярэднюю праверку па гэтым факце. Хто былі людзі, якія спалілі дамы і зьнішчылі сваякоў тэрарыстаў, гэта трэба высьветліць.
Але ў сусьветнай практыцы такія дзеяньні прымяняюцца. У тым ліку ў Ізраілі. У ЗША пасьля 2011 году былі легалізаваныя катаваньні. Распрацоўвалася мэтодыка іх выкарыстаньня.
Мы мусім прытрымлівацца закона».
LifeNews: Хадаркоўскі абяцаў вам не займацца палітыкай. А цяпер ён заявіў хіба не пра прэзыдэнцкія амбіцыі. Вы не шкадуеце, што памілавалі яго?
«Сапраўды, Хадаркоўскі зьвярнуўся з просьбай пра памілаваньне. Я калі прымаў рашэньне, сыходзіў не з таго, што ён будзе ці ня будзе. Калі ён падыходзіць па крытэрах, Бог у дапамогу, хай працуе. Я прымаў рашэньне па гуманітарных меркаваньнях. Ён пісаў, што мама хварэе. Гэта сьвятое. Ні пра што не шкадую, думаю, што гэта правільна».
Пытаньне ад Газета.ру: Вы ўжылі словы «Пятая калёна» і нацыянал-здраднікі. Цяпер пятай калёнай называюць тых, хто ня згодны з уладай. Ці вы адчуваеце асабістую адказнасьць за тое, што вярнулі гэты тэрмін? Дзе мяжа паміж апазыцыяй і «пятай калёнай»?
«Не адчуваю аніякай адказнасьці. Усе мае дзеяньні накіраваныя на тое, каб аб’яднаць нашае грамадзтва. Цяжка даць вызначэньне, дзе сканчаецца апазыцыя і пачынаецца „пятая калёна“. Мяжа гэта ўнутраная, яе цяжка звонку пабачыць. Апазыцыянэр нават жорсткі, да канца змагаецца за інтарэсы сваёй радзімы. А „пятая калёна“ — тыя, хто выконваюць тое, што дыктуецца інтарэсамі іншай дзяржавы».
Пуцін працягнуў і разгарнуў параўнаньне Расеі з мядзьведзем у тайзе, якое ён ужыў у адным зь нядаўніх выступаў. Паводле яго, Захад увесь час рабіў ціск на Расею, хацеў ня толькі перавесьці «мядзьведзя» на вегетарыянскае мэню, але і вырваць у яго зубы і кіпцюры, а ў рэшце рэшт зрабіць зь яго пудзіла. Гэта яскравы прыклад мысьленьня «асаджанай крэпасьці». Прыклады заходняга ціску, якія прыводзіў Пуцін – пашырэньне НАТА, разьмяшчэньне ў Эўропе сыстэмы супрацьракетнай абароны – не ўяўлялі сабой замах на тэрытарыяльную цэласнасьць Расеі.
Прэзыдэнт Расеі трактаваў цяперашні крызіс, як выпрабаваньне расейскай ідэнтычнасьці, альтэрнатывай захаваньню якой зьяўляецца геапалітычная параза - «вешаньне скуры мядзьведзя на сьценку».
Пытаньне пры сытуацыю на ўсходзе Ўкраіны:
«Што тычыцца Менскіх дамоўленасьцяў — гэта вельмі важная частка. Я быў адным з ініцыятараў самой сустрэчы ў Менску. Прэзыдэнт Украіны канешне хоча ўрэгуляваньня. Але ён там не адзін. Мы там чуем заявы іншых асобаў, што трэба ваяваць да канца. Мы чуем шмат ваяўнічых заяваў.
Трэба выконваць менскія дамоўленасьці. Нашыя прадстаўнікі ў Менску падпісалі мэмарандум у верасьні, а да яго былі прыкладзеныя пратаколы, якія вызначалі лінію разьмежаваньня. Вось прадстаўнікі Данецка гэтыя пратаколы не падпісалі. Яны ад пачатку сказалі — мы ня можам. Мы спрабавалі настойваць, скажу гэта шчыра. Нам адказалі: мы ня можам сысьці з гэтых вёсак, у нас там сем’і жывуць, мы ня хочам, каб іх там пазабівалі і гвалцілі. І ўкраінскія падразьдзяленьні не выводзяць свае сілы адтуль, адкуль яны мусяць сысьці. З данецкага аэрапорта, напрыклад.
Усе настойваюць на абмене ваеннапалоннымі. Я лічу, што ўсіх трэба памяняць на ўсіх. Але жыцьцё больш складанае. Я лічу, што трэба зрабіць так, каб людзі да новага году, Раства апынуліся ў сваіх сем’ях».
Нягледзячы на аптымістычны тон, Пуцін настройвае расейцаў на цяжкі і магчыма доўгі шлях выхаду з крызісу. Ён сказаў, што ў горшым выпадку «адскок у плюс» можа адбыцца толькі праз два гады. Паводле яго цяперашні крызіс справакаваны зьнешнімі сіламі. Але і спадзеў, па вялікім рахунку, ён ускладае на зьнешнія фактары – на рост сусьветнай эканомікі, а не на рэсурсы расейскай эканомікі. Тое, што сярод фактараў крызісу Пуцін не назваў заходнія санкцыі, можна інтэрпрэтаваць як нежаданьне абвастраць стасункі з Захадам.
Фраза пра тое, што урад і ЦБ у цэлым робяць адэкватныя захады, азначае, што ў бліжэйшы час адставак ва ўрадзе і цэнтральным банку Расеі чакаць ня варта.
Антон Вярніцкі, ОРТ: Тое, што адбываецца з нашай эканомікай, гэта расплата за Крым?
«Не, гэта натуральная спроба захавацца як дзяржава. Мы пасьля крушэньня Савецкага саюза раскрыліся перад нашымі партнэрамі. Мы пабачылі наўпроставую падтрымку тэрарызму на Паўночным Каўказе. Так партнэры паступаюць?
Мне іншым разам думаецца, можа нашаму мішку трэба пасядзець спакойна? Не ганяць парасят па тайзе? Можа яго ў спакоі пакінуць? Не пакінуць.»
Раман Цымбалюк, Агенцтва УНІАН: Вы наладзілі карную апэрацыю на ўсходзе нашай краіны. Не сакрэт, што там ваююць расейскія вайскоўцы. Пры якіх умовах вы адпусьціце лётчыцу Надзею Саўчанку, украінскага рэжысэра Алега Сянцова і яшчэ 30 палонных?
«Па грамадзянцы Саўчанка. Я займаю абсалютна адкрытую пазыцыю. Тут сядзяць калегі тых журналістаў, якія загінулі, выконваючы свой службовы абавязак на тэрыторыі Ўсходняй Украіны. Яны былі бяз зброі. Абавязак усіх дзяржаўных структур — ахоўваць іх жыцьцё і здароўе. Даць ім магчымасьць выконваць свой абавязак. Па дадзеных нашых праваахоўных органаў наводчыкам у гэтым забойстве, была спадарыня Саўчанка. Калі высьветліцца, што яна не вінаватая, яна будзе вызваленая. Калі высьветліцца, што яна вінаватая, яна будзе адбываць пакараньне ў адпаведнасьці з рашэньнем суду.
Што тычыцца іншых. Мы ня лічым іх ніякімі палоннымі. Яны знаходзяцца ў месцах пазбаўленьня волі. Па іх праводзіцца папярэдняе сьледзтва па падазрэньні ў датычнасьці да тэрарыстычнай дзейнасьці.
У нас у Расеі за ўсё адказвае прэзыдэнт. Што тычыцца вайскоўцаў, то за іх лёс адказвае вярхоўны галоўнакамандуючы. Усе людзі, якія па поклічу сэрца выконваюць свой доўг, не зьяўляюцца наймітамі. Яны за гэта грошы не атрымліваюць.
На ўсходзе Ўкраіны сапраўды карная апэрацыя. Але яна праводзіцца кіеўскімі ўладамі. Сёньня спрабуюць вырашыць пытаньне з дапамогай эканамічнай блякады. Гэта беспэрспэктыўны шлях.
Спадзяюся, што нам удасца урэгуляваць сытуацыю палітычнымі мерамі ўсьцяж да ўзнаўленьня адзінай прасторы».
Кандрацьеў, НТВ: «25 год падзеньня Бярлінскага муру мы адзначылі. Вы самі былі сьведкам гэтых падзеяў. Вось у гэты год узводзіцца нябачны мур адчужэньня, падазронасьці. Куды можа гэта завесьці? Некаторыя кажуць ужо пра парог новай халоднай вайны? Ці мы будзем жыць у міры?»
«Мы ня зараз гэта бачым. Хіба нам не казалі, што ня будзе пашырэньня НАТО на ўсход? Але яно пайшло імгненна. Дзьве хвалі пашырэньня. Ніхто не спыніўся. Нашыя партнэры не спыніліся. Яны вырашылі, што яны пераможцы, імпэрыя, а ўсе астатнія — васалы, і іх трэба „даціскаць“.
Нашая пазыцыя, у тым ліку і па Ўкраіне, мусіць даць зразумець нашым партнэрам — трэба спыніць будаваць гэтыя сьцены».
Андрэй Калесьнікаў, «Коммерсант»: На пачатку 2012 году ў адным з вашых перадвыбарчых артыкулаў, вы працытавалі Аляксандра Гарчакова «Краіна засяроджваецца». Што зараз адбываецца з краінай? Што яна робіць? Яна па-ранейшаму засяроджваецца? Ці можа ўжо трэба расслабіцца?
«Працаваць трэба. Тут мала што памянялася. Больш таго, сёньняшнія ўмовы падштурховаўюць да таго, каб быць больш эфэктыўнымі. Пераходзіць на інавацыйныя шляхі разьвіцьця. Трэба павялічыць льгаціраваньне вытворчай часткі. Падымаць рэгіёны РФ, якія патрабуюць асаблівай увагі.
Я ў пасланьні выклаў цэлую праграму таго, што мы мусім зрабіць. І падаткавыя вакацыі, і ільготы для малога бізнэсу. Нам трэба працягваць гэтае засяроджваньне і падмацаваць яго канкрэтнай працай».
Аляксандр Гамаў, Камсамольская праўда: Усе чакалі зь якім настроем прыйдзе Ўладзімер Пуцін. Вы прыйшлі, пару разоў усьміхнуліся. Дзякуй вам за ваш аптымізм. Пытаньне: Ці зможам мы выкарыстаць цяперашні крызіс у добрых мэтах? Зьлезьці з іглы, перабудаваць эканоміку? Вы ж добра разумееце, што галоўная небясьпека — забюракратызаванасьць усіх важных рашэньняў, у тым ліку і прэзыдэнцкіх. Ці ёсьць у вас упэўненасьць, што вашыя рашэньні будуць выкананыя, і аптымізм будзе пацьверджаны рэальнымі крокамі?
«Упэўненасьць дае страхавы поліс. Што тычыцца забюракратызаванасьці, то калегі з ЭЗ вам распавядуць пра бюракратыю ў Брусэлі. Нашыя бюракраты яшчэ адпачываюць у параўнаньні зь імі.
Грошы трэба ўкладаць у іншыя галіны. Так, будзе больш складана. Трэба будзе вырашаць сацыяльныя пытаньні, як гэта ні складана. Мы можам гэта зрабіць. Але трэба скарыстацца гэтай сытуацыяй, каб стварыць умовы для вытворчасьці і дывэрсыфікацыі эканомікі.»
Першае пытаньне задае журналіст крамлёўскага пула Церахаў: «Нават у ЦБ кажуць, што ў страшным сьне ня бачылі такой сытуацыі. Як вы думаеце, за гэтыя два гады мы пройдзем гэты фінансавы крызіс?»
«Сытуацыя можа выправіцца і раней. Шмат фактараў няпэўнасьці. Можна як заўгодна гэта называць, але я ясна сказаў, што ЦБ і ўрад у цэлым дзейнічаюць адэкватна. Мой аптымізм заснаваны на тым, што эканоміка будзе непазьбежна адаптоўвацца да ўмоваў працы ў сытуацыі нізкіх цэнаў на энэрганосьбіты. Гэта непазьбежна. ЦБ падняў ключавую стаўку рэфінансаваньня. Трэба, каб стабілізаваць нацыянальную валюту, трохі зажаць рублёвую ліквіднасьць, даць доступ удзельнікам банкаўскай дзейнасьці да валютнай ліквіднасьці. Не раздаваць золатавалютны рэзэрвы і не паліць іх на рынку, а ісьці па прадстаўленьню крэдытных рэсурсаў.
Усё робіцца правільна, але трэба рабіць гэта на паўкрокі хутчэй».