У апошні час шмат для якіх расейскіх гарадоў звыклай карцінай сталі арганізаваныя пікеты ў падтрымку так званай «Новороссии» — віртуальнага канглямэрату самаабвешчаных Данецкай і Луганскай «народных рэспублік».
У папулярным месцы прамэнаду іркуцянаў, проста пад помнікам славутаму гараджаніну, кінарэжысэру Леаніду Гайдаю (мабыць, для наданьня большай важкасьці справе), усталяваны стракаты намёт. Па пэрымэтры — плякаты ў духу інфармацыйнай вайны пракрамлёўскіх мэдыяў: «Новороссия, мы с тобой!». Для дылетантаў — ілюстратыўная расшыфроўка: суровы шахцёр з кіркай, ахутаны абярэжнай георгіеўскай стужкай, замахваецца на карычневую зьмяюку па мянушцы «неофашизм».
Зь іншага боку — адрасны заклік: «Иркутск, помоги Новороссии!». Пералік таго, што трэба прынесьці ў штаб, прыкладаецца — грошы, камуфляж, сродкі абароны і г.д. Тут жа — ваяўнічае рэзюмэ: «Всё для фронта! Всё для победы!». Да суседняй лаўкі прымацаваныя сьцягі Расеі і так званай «Данецкай народнай рэспублікі» з аналягічнай расьцяжкай — «Поможем выстоять Новороссии!».
Пад тэнтам сумуе дзяўчына, перад ёй — трохлітровы слоік з надпісам «Гуманитарная помощь Новороссии». На невялікай аддаленасьці дзяжураць «агенты» Наваросіі ў спартовых касьцюмах, якія пільна сочаць за працэсам «капіталізацыі». Зрэшты, асаблівай актыўнасьці з боку мінакоў не назіраецца, хоць на дне слоіка і бачныя папяровыя купюры.
Пікет, мяркуючы па ўсім, санкцыянаваны мясцовымі ўладамі. На гэта прынамсі сьведчаць сьцягі ды эмблемы арганізатараў кампаніі на збор гуманітарнай дапамогі — Прафсаюзу грамадзянаў Расеі, Эўразійскага саюзу моладзі ды іншых. Лунаюць яны ў традыцыйнай зьвязцы з георгіеўскімі стужкамі.
У некаторых офісах потым трапляліся на вочы і размножаныя ўлёткі крыху іншага зьместу, не такога ваяўнічага — пералік матэрыяльнай дапамогі грамадзянам, якія вымушана пакінулі тэрыторыю Ўкраіны.
Наколькі маральна рабіць заклікі ад імя віртуальнага новаўтварэньня, якога ў прыродзе не існуе ў прынцыпе? Ці разумеюць самі расейцы наступствы ўхваленьня сэпаратызму? Як кажа жыхар Іркуцку, грамадзкі актывіст Анатоль Кудрашоў, такая палітыка можа дрэнна скончыцца для Расеі:
«Ніякай Наваросіі, безумоўна, не існуе. Але справа ў тым, што калі браць назву „Наваросія“ як нейкую рэгіянальную, адносіць яе да нейкай часткі сьвету, то ў прынцыпе нічога страшнага няма. Як, прыкладам, у Расеі ёсьць Урал, альбо Саяны, альбо Прыбайкальле (ня толькі Іркуцкая вобласьць, а і Краснаярскі край некаторыя лічаць Прыбайкальлем), альбо Забайкальле — Бурація і Чыцінская вобласьць. То бок, геаграфічна слова „Наваросія“ можа існаваць. Але як назва дзяржавы — безумоўна, гэта няправільна. Што гэта за дзяржава такая — Наваросія? І ўвогуле хто выступае за гэтую дзяржаву? І ці ня вернецца гэта бумэрангам? У нас у Іркуцкай вобласьці шмат кітайцаў. І вось, напрыклад, гэтыя кітайцы раптам зараз узьнікнуць і скажуць: тут будзе Іркуцкі чайна-таўн. Ім жа ўсё мала тэрыторыі, яны ж жадаюць тэрыторыю пашыраць. Што тады? Аб’явіць можна аб чым заўгодна, але калі такое ўзьнікае ўнутры нейкай дзяржавы, то гэта ўжо сэпаратызм, гэта значыць, што яно расколвае дзяржаву. Таму сэпаратызм у любым выглядзе трэба стрымліваць і ўвогуле яго зьнішчаць. І зноў жа: калі гэта раптам зацьвердзіцца, то гэта непазьбежна адаб’ецца на самой жа Расеі. Тая ж самая Японія, той жа Кітай — усе яны маюць свае тэрытарыяльныя амбіцыі».
На 17 жніўня ў Новасібірску прызначаны «Марш за фэдэралізацыю Сібіры» — своеасаблівая заяўка на парад сувэрэнітэтаў на тэрыторыі ўласна Расеі. Як кажа спадар Кудрашоў, калі трымацца лёгікі, згодна зь якой прэзыдэнт Пуцін і ягонае атачэньне так дбаюць пра сувэрэнітэт нібыта пакрыўджанага Данбасу, то трэба адпаведным чынам рэагаваць і на памкненьні сібіракоў:
«Што тычыцца тэрыторыі Сібіры, то я ведаю нават у нас, у Іркуцку, супольнасьць пэўных людзей, якія кажуць: Сібір павінна ўвогуле аддзяліцца ад Расеі. Калі не палітычна цалкам, то хоць бы атрымаць больш моцную самастойнасьць. І перш за ўсё ў эканамічным пляне. Чаму? Таму што ёсьць на гэта слушныя аргумэнты. Сёньня ўсе прадпрыемствы, якія маюцца ў Іркуцкай вобласьці, „падмятыя“ усялякімі алігархамі з Масквы. І ўсе падаткі, якія спаганяюцца, ідуць адразу ў Маскву. А бюджэт вобласьці — дзіравы. Пры тым, што гэта багаты, супэрбагаты край. Я ўжо не кажу пра Байкал, гэта размова асобная. Другое месца па колькасьці лесу ў краіне; золата, алмазы, Брацкі і Іркуцкі алюмініевые заводы — гіганты, якія забясьпечваюць патрэбы ў прамысловых маштабах. Але ўсе падаткі ідуць туды, у Маскву, а потым мы адтуль выцыганьваем нейкія датацыі. Дайце грошай, каб зрабіць разьвязку на Марата, дайце, каб пабудаваць яшчэ адзін мост праз Ангару. То бок, наш губэрнатар павінен езьдзіць у Маскву і выбіваць грошы на свой рэгіён. Як гэта так? Ну, давайце зробім так, што 80% падаткаў няхай застаюцца ў нашым краі і мы самі будзем яго разьвіваць, а 20% няхай сабе ідуць на армію, на іншае. Як у Фінляндыі зроблена: 8% падаткаў ідзе на фэдэральны ўзровень, а ўсё астатняе яны самі вырашаюць, у мясцовых структурах, куды і колькі ўкладаць. Таму на гэтай глебе ёсьць пэўная плынь людзей, якія лічаць, што Сібір — багаты край, але квітнець Сібіры перашкаджае толькі Масква».
Суразмоўца лічыць, што на хвалі ўседазволенасьці, справакаванай самім жа расейскім кіраўніцтвам, прэтэнзіі да Масквы ўсё больш настойліва будуць вылучаць ня толькі ўнутраныя рэгіёны, але і зьнешнія сілы. Таму праблемы мяцежных тэрыторый Данбасу неўзабаве могуць стаць актуальнымі і для Расеі:
«Гэта ладна — свае, як кажуць, сібірскія федэралісты. Але ж ёсьць і іншыя моманты. Я ўжо казаў пра тых жа кітайцаў, якія толькі сьпяць і мараць што-небудзь адхапіць. Ці тыя ж японцы, якім даўно надакучыла чакаць зрухаў па Курыльскіх выспах. Пры тым, што мясцовыя жыхары можа значна лепш жылі б пры японцах. Бо вось яна, узорная Японія, тут пад бокам, а яны жывуць як у пячорным стагодзьдзі, гэта ж дзікі край! Японцы уклалі б грошы, разьвілі б тэрыторыю і, адпаведна, людзі жылі б лепш. Некаторыя, хто не захацеў бы, пераехалі б з гэтых выспаў на мацярык. Гэта сапраўды сэпаратысцкія прыклады, якія рэальна адлюстроўваюць сытуацыю, яны вельмі вострыя і вельмі небясьпечныя. Гэта, апроч усяго, кепска для дзяржавы, якая афіцыйна кажа: Расея тут ні пры чым! Маўляў, там украінцы, грамадзянская вайна, людзі не жадаюць прыходу да ўлады, як яны называюць, „хунты“ і г.д. Вось людзі і падняліся. Добра, дапусьцім. Але як бы людзі не падняліся, сучасныя танкі, сучасныя ўзбраеньні ды іншае — адкуль усё гэта бярэцца, хто ім усё скідвае? І нават калі гэта не браць на ўвагу, тое, што ў нас робіцца сёньня ў СМІ — гэта проста нейкая істэрычная прапаганда. І гэтая прапаганда таксама вельмі небясьпечная. Бо людзей пачынаюць цкаваць адзін на аднаго. Дайшло да таго, што аб’ектыўную інфармацыю па пытаньні тэрыторыі Данбасу атрымаць з афіцыйных мэдыяў у Расеі амаль што немагчыма. І гэта таксама вельмі небясьпечна. Для самой Расеі, як я лічу. Найперш для Расеі».
Зразумела, што пэўная частка расейцаў паддаецца на заклікі прапаганды ратаваць са зброяй у руках «рускіх братоў ад бандэраўцаў», выпраўляючыся ў мяцежныя рэгіёны Ўкраіны. Але шлях многіх аказаўся зусім ня ўсыпаны гераічнай рамантыкай — некаторыя ўжо вярнуліся дадому пад сумнай таблічкай «груз 200»: Такі катафалк самому давялося назіраць з вакна іркуцкага трамваю.
