Міністры культуры Беларусі й Расеі Леанід Гуляка і Міхаіл Швыдкой правялі ў Менску супольнае паседжаньне калегіяў сваіх міністэрстваў, на якой разглядалі праграму сьвяткаваньня ў наступным годзе чарговых угодкаў перамогі ў вайне.
Але напярэдадні 3 ліпеня — афіцыйнага Дня Незалежнасьці, які раней быў Днём вызваленьня Менску, — прыканцы чэрвеня ў Беларусі будуць адзначыць і іншыя ўгодкі — 80 гадоў з дня народзінаў і першую гадавіну з дня сьмерці Васіля Быкава, які стаў галоўным прадстаўніком беларускай ваеннай прозы. Ці ўваходзіць ушанаваньне памяці народнага пісьменьніка ў пляны сьвяткаваньняў перамогі?
Адказваючы на гэтае маё пытаньне, расейскі міністар культуры Міхаіл Швыдкой распавёў, што на расейскай студыі дакумэнтальных фільмаў ёсьць заяўка на кінастужку пра Васіля Быкава, і ў 2004 годзе такі фільм, як чакаецца, будзе зроблены.
(Швыдкой: ) “Я думаю, што творчасьць Быкава, які пісаў пра вайну, быць можа, як мала хто ўвогуле ў беларускай, расейскай прозе другой паловы XX стагодзьдзя, у Расеі ніколі не падвяргалася ніякім сумневам. Кнігі ягоныя выходзілі, і стаўленьне да пісьменьніка было заўжды паважным. Таму натуральна, што мы казалі аб тым, што трэба, добра было б выдаць гэткую беларуска-расейскую білінгву ваеннай прозы”.
Спадар Швыдкой дадаў, што разумеючы падтэкст пытаньня, хоча заявіць: стасункі паміж мастаком і ўладай заўжды вельмі складаныя, і даволі часта гэта трагічная тэма. Гэты канфлікт заўжды закладзены ў прыродзе любой творчасьці, мяркуе міністар культуры Расеі.
Але ягоны беларускі калега Леанід Гуляка не пагадзіўся з гэтай думкай:
(Гуляка: ) “Безумоўна, год, які споўніцца ў наступным годзе з дня сьмерці Быкава, ня будзе не заўважаным у рэспубліцы. Паміж уладай і Быкавым асаблівых канфліктаў і не было, як вы ведаеце. Некаторыя канфлікты больш падаграваліся і правакаваліся, чым яны існавалі насамрэч”.
Спадар Гуляка (які быў прызначаны старшынём камісіі ў справе арганізацыі пахаваньня Васіля Быкава, але сышоў з цырымоніі, пабачыўшы там нацыянальную беларускую сымболіку) дадаў, што Быкаў у кнігах і на экранах прысутнічае. Ёсьць задумка Белвідэцэнтру таксама стварыць фільм пра пісьменьніка і шэраг плянаў выдаць ягоныя творы, перадусім збор твораў. Міністар культуры Беларусі таксама заявіў:
(Гуляка: ) “Тэма Васіля Быкава для нас вельмі неабыякавая. І абсалютна кладзецца ў рамках, так бы мовіць, узаемадачыненьняў дзяржавы і творчай асобы без усялякіх націсканьняў і перабольшваньняў”.
Аднак для ўключэньня гэтай тэмы Быкава ў плян сьвяткаваньня 60-годзьдзя вызваленьня Беларусі ад фашыстаў падставаў не знайшлося. Паводле міністра культуры Расеі, тады давялося б уключаць для карэктнасьці й расейскіх пісьменьнікаў, якія пісалі пра вайну.
Але ў разьдзеле літаратуры і кінематаграфіі быкаўскія творы абавязкова будуць, паабяцаў спадар Швыдкой і дадаў: “Няма ніякіх штучных перашкодаў для таго, каб мы паставіліся да памяці Быкава так, як ён таго заслугоўвае”.
