Лінкі ўнівэрсальнага доступу

БАРЫСАЎЦЫ ЎШАНАВАЛІ ПАМЯЦЬ АХВЯРАЎ ГАЛОДНАГА БУНТУ


Міхал Стэльмак, Менская вобласьць

Усталявалі крыж актывісты барысаўскай філіі руху “Зубр”. Вось што распавёў нашаму радыё каардынатар філіі Зьміцер Бародка:

(Бародка: ) “Семдзесят гадоў таму ў Барысаве ў 1933 годзе адбыўся так званы галодны бунт. Калі былі зьменшаныя прадуктовыя нормы ўдвая, жанчыны, дзеці — галодныя і абураныя гэтым — пайшлі да прадуктовых складоў. Некаторыя зь іх былі разграбленыя. Пасьля гэтага супрацоўнікі НКВД паспрабавалі іх спыніць, але ім гэта не ўдалося. І натоўп жанчын рушыў да запалкавай фабрыкі “Беразіна”, каб выцягнуць на вуліцу сваіх мужыкоў”.

Напярэдадні акцыі барысаўскіх “зуброўцаў” у недзяржаўнай газэце “Барысаўскія навіны” зьявіўся артыкул пра гэтую падзею мясцовага краязнаўцы Алеся Шустоўскага. Аўтар зазначыў, што для ўдзельнікаў бунту, у тым ліку рабочых запалкавай фабрыкі, бунт меў крывавыя наступствы. У ноч з 3 на 4 траўня было арыштавана каля 1400 барысаўцаў. Зь іх дзьве сотні былі затым расстраляныя, астатнія сасланыя ў сталінскія лягеры. Паводле старажылаў Барысава, як сьцьвярджае краязнаўца Шустоўскі, ніхто з рэпрэсаваных, якія патрапілі у ГУЛАГ, таксама дадому не вярнуўся.

Што справакавала галодны бунт у Барысаве — гэта цяпер не таямніца. 1933 год вядомы ў савецкай гісторыі як год галадамору. Вядома і тое, што справакавала яго сталінская аграрная палітыка. Ва Ўкраіне, напрыклад, памерла ў той год ад голаду некалькі мільёнаў чалавек. Ня выключана, што такі ж лёс мог напаткаць і беларусаў. Бунт барысаўцаў, аднак, як лічаць адмыслоўцы, нягледзячы на жорсткую расправу, спыніў улады ад паўтору ўкраінскага сцэнару — галадамору ў Беларусі.

Дарэчы, усталявалі крыж барысаўскія “зуброўцы” ў месцы, якое называюць тут мясцовымі “курапатамі”. Гаворыць Зьміцер Бародка:

(Бародка: ) “Бо на гэтых батарэях былі расстраляныя ня толькі ў часе галоднага бунту 1933 году. Першыя зьвесткі ў нас ёсьць, што яшчэ ў 1919 годзе расстрэльвалі бальшавікі. Затым у 1923 годзе расстрэльвалі людзей, якія падтрымлівалі паўстаньне Грышкі Моніча. Такі быў вядомы дзяяч беларускага супраціву. Ён ваяваў супраць бальшавікоў. Агулам там на гэтых батарэях расстраляна каля 1200 чалавек”.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG