Лінкі ўнівэрсальнага доступу

БЕЛАРУСЬ У СПРАВАЗДАЧЫ “HUMAN RIGHTS WATCH”


Юры Дракахруст, Прага

У справаздачы гэтай праваабарончай арганізацыі адзначаецца, што тэрарыстычная атака на Амэрыку 11 верасьня 2001 году адцягнула ўвагу міжнароднай супольнасьці ад вельмі спрэчных прэзыдэнцкіх выбараў у Беларусі, гэта дало магчымасьць Аляксандру Лукашэнку ўзмацніць ціск на грамадзянскую супольнасьць, не асьцерагаючыся міжнародных наступстваў.

Апанэнт Лукашэнкі на прэзыдэнцкіх выбарах, кандадат ад аб’яднанай апазыцыі Ўладзімер Ганчарык быў вымушаны пакінуць пасаду старшыні Фэдэрацыі прафсаюзаў. З кіруючай пасады ў Фэдэрацыі сышла таксама кіраўнічка перадвыбарчага штабу Ганчарыка Валянціна Палевікова.

Адзін з вядомых апанэнтаў Лукашэнкі, былы прэм’ер-міністар Міхаіл Чыгір быў летась асуджаны на тры гады пазбаўленьня волі ўмоўна – прыгадваецца ў справаздачы “Human Rights Watch”.

Па абвінавачаньні ў паклёпе на прэзыдэнта – гаворыцца далей у дакумэнце – у ліпені быў прыцягнуты да адказнасьці старшыня Аб’яднанай грамадзянскай партыі Анатоль Лябедзька. Прычынаю стаў апублікаваны артыкул Лябедзькі з абвінавачаньнямі на адрас уладаў у гандлі зброяй з краінамі-ізгоямі.

На працягу году па абвінавачаньні ў паклёпе на кіраўніка дзяржавы былі асуджаныя да абмежаваньня волі тры журналісты: рэдактар зачыненай газэты “Пагоня” Мікола Маркевіч, супрацоўнік гэтага выданьня Павал Мажэйка і рэдактар газэты “Рабочы” Віктар Івашкевіч.

Летась паводле пазову аб абароне гонару і годнасьці з боку старшыні камітэту дзяржаўнага кантролю Анатоля Тозіка газэта “Наша свабода” была аштрафаваная на суму, эквівалентную 55 тысячам даляраў, рахуткі выданьня былі замарожаныя, у жніўні яно было вымушанае спыніць выхад.

На працягу году ўлады істотна абмяжоўвалі свабоду маніфэстацыяў, жорстка караючы за правядзеньне несанкцыянаваных масавых акцыяў. У сакавіку за арганізацыю маршу ў гадавіну кастытуцыі быў асуджаны на 10 сутак адміністрацыйнага арышту лідэр сацыял-дэмакратычнай партыі Мікола Статкевіч, дзясяткі людзей былі асуджаныя да адміністрацыйных арыштаў і штрафаў за ўдзел у Дні Волі 25 сакавіка і ў красавіцкім маршы пратэсту супраць умоваў жыцьця.

Імкнучыся кантраляваць усе сфэры грамадзкага жыцьця – адзначаецца ў справаздачы “Human Rights Watch”, – беларускія ўлады ўвялі жорсткія абмежаваньні рэлігійнай свабоды. Прыкладам такога абмежаваньня стаў новы закон аб свабодзе веравызнаньня, прыняты ў кастрычніку. Акрамя таго, на Гарадзеншчыне быў разбураны новы храм, пабудаваны вернікамі Беларускай аўтакефальнай царквы, вернікі, што абаранялі храм, былі арыштаваныя і асуджаныя да штрафаў. Такі ж лёс спасьціг сябраў крышнаіцкіх і індуісцкіх груповак.

Летась адбыўся суд над асобамі, абвінавачванымі ў выкраданьні журналіста Зьміцера Завадзкага. Аднак родныя журналіста былі незадаволеныя прысудам, паводле іх меркаваньня, асуджаныя сталі выканаўцамі загадаў больш высокіх асобаў.

Летась другі год запар Дзярждэпартамэнт ЗША ацаніў палітыку Беларусі ў змаганьні з гандлем людзьмі як найгоршую ў сьвеце. Летась працягваліся рэпрэсіі супраць недзяржаўных арганізацыяў, пры гэтым улады ўжывалі прэзыдэнцкі дэкрэт, які забараняе выкарыстаньне замежнай дапамогі ў палітычных мэтах. На падставе дэкрэту было канфіскаванае абсталяваньне гомельскай філіі арганізацыі “Грамадзянскія ініцыятывы”, а кіраўнік філіі Віктар Карніенка быў аштрафаваны. Улады практыкавалі таксама ліквідацыю грамадзкіх арганізацыяў, як тое адбылося з арганізацыяй “Вежа”, і адмову ў іх рэгістрацыі, як гэта было зроблена адносна арганізацыі “Асацыяцыя ХХІ”.

Палітыка беларускага ўраду ў 2002 годзе была скіраваная на падаўленьне палітычнай апазыцыі і прывяла да больш глыбокай міжнароднай ізаляцыі краіны – такую выснову робіць у сваёй штогадовай справаздачы міжнародная праваабарончая арганізацыя “Human Rights Watch”.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG