Лінкі ўнівэрсальнага доступу

БЕЛАРУСКІ МІЛЬЯНЭР У ЛАТВІІ КАЖА, ШТО РАБІЦЬ БІЗНЭС У БЕЛАРУСІ НЕМАГЧЫМА


Ігар Карней, Менск

Ян Апаленіс родам зь Іўя. Цяпер жыве ў Рызе і ня вельмі ахвотна прыгадвае, як зарабляў першыя грошы. Узгадваючы пражытыя гады, кажа, што ў юнацтве марыў стаць лётчыкам грамадзянскай авіяцыі. Жыцьцё ж складвалася інакш: ён мыў золата на Чукотцы, клаў шпалы, працаваў інкасатарам, займаўся “фарцоўкай” у Польшчы і Карэі, і нарэшце, быў рабочым у рыскім порце.

Цяпер ён адзін з сотні мільянэраў Латвіі. Мае сетку гатэляў, шыкоўны асабняк ў швайцарскім стылі, езьдзіць выключна на амэрыканскіх аўто, мае два прыватныя самалёты. Любімае месца адпачынку — Дамініканскія выспы. Што пакуль яму не ўдаецца, дык гэта наладзіць бізнэс у Беларусі.

(Апаленіс: ) “Хацеў набыць рэстарацыю пры гатэлі “Ліда”. Вялізная рэстарацыя — 2400 квадратных мэтраў. Склаў бізнэс-плян, прыехаў. Адным словам, выйграў конкурс, і рэстарацыю мне аддалі на ўмовах арэнды з выкупам праз два гады і захаваньнем профілю дзейнасьці. Але папярэдне трэба было заплаціць 2,5 мільярда беларускіх рублёў, што ў эквіваленце 50 тысяч амэрыканскіх даляраў. Тады ў краіне не было магчымасьці афіцыйна перавесьці даляры ў рублі: паводле курсу Нацбанку, кошт аўтаматычна падвышаўся да 120 тысяч даляраў.

Я прыехаў у Рыгу, каб перавесьці ў Ліду “зайцоў”. Зьвярнуўся ў банкі — там з такімі адзінкамі не працавалі. Урэшце нічога не засталося, як адмовіцца ад ідэі. А рэстарацыю ўрэшце ўзяў калектыў. Нічога там не зьмянілася. Людзям дзецца няма куды, дык п’юць. Але я б хацеў нешта зрабіць у Беларусі. Езьдзіў яшчэ некалькі разоў, хутка паеду зноў. Але з кім ні размаўляў, усе кажуць, што займацца бізнэсам у Беларусі немагчыма, бо там існуе не бандыцкі рэкет, а дзяржаўны”.

Пакуль Ян Апаленіс робіць, як ён кажа, выведку боем. Бывае на Радзіме, вывучае попыт на тавары ці паслугі. І скардзіцца, што ва ўмовах цяперашняй Беларусі ня мае вялікага аптымізму наконт пашырэньня геаграфіі сваёй дзейнасьці на гістарычнай Радзіме.

(Апаленіс: ) “Прыяжджаю да сёстраў, дзядзькоў і бачу, якая там бюракратыя. Пачынаючы зь мяжы. Я гатовы заплаціць грошы, хай ідуць у казну, абы не стаяць у чарзе, ды каб мяне не пускалі па коле. І, каб быў прэзыдэнтам, у першую чаргу навёў бы парадак на межах, шваль гэту ўсю выкінуў бы. Ад таго, колькі праедзе людзей праз тваю зямлю, наўпрост залежыць: колькі грошай трапіць альбо ня трапіць у скарбонку. Чалавек абавязкова нешта па дарозе купіць, некуды зойдзе, пакіне грошы. Але калі сядзяць бюракраты і думаюць толькі пра тое, каб пакласьці рубель у кішэню, нічога не атрымаецца.

Сеўшы ў крэсла, чыноўнік марыць пра хабар, бо заўтра яго на гэтым месцы ня будзе, а за душой нічога няма. Павінны быць жорсткія законы датычна чыноўнікаў, якія не даюць нармалёва разьвівацца бізнэсу, не даюць людзям зарабіць грошай. Ну, зараблю я тысячу даляраў. Дык ня зьем жа болей, чым любы з нас! Я не змагу апрануць 2– 3 порткаў. Абавязкова гэтыя грошы буду пускаць у абарот. Яны застануцца тут, і краіна будзе багацейшая”.

Спадар Апаленіс — сябра сацыял-дэмакратычнай партыі Латвіі “Дабрабыт”. Вялікай карысьці ад сяброўства пакуль ня бачыць, бо ня лічыць палітыкаў надта разумнымі людзьмі, паколькі выкарыстоўвае іх выключна ў карысьлівых мэтах. Між тым інтрыгуе, што мае вялікія спадзяваньні на наступныя прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі.

(Апаленіс: ) “Бізнэсовец ня можа быць па-за палітыкай — гэтыя дзьве рэчы ўзаемазьвязаныя. Палітык патрэбны, каб недзе прыкрыць бізнэс. Ва ўладзе ж пераважна дылетанты, бюракраты; людзі, якія бясконца далёкія ад бізнэсу, ад гаспадарчай дзейнасьці. Яны толькі сядзяць і думаюць, як узяць у такога Яна хабар. Іх абсалютна не хвалюе, як гэтыя грошы зарабляюцца. Яны нічога не разумеюць, бо гэта — учорашнія няўдачнікі. Кожны чалавек, які жадае нармалёва жыць, павінен да нечага імкнуцца. Мне дзед зь дзяцінства казаў: працуй, унучак, з раніцы да вечара, і ў цябе ўсё будзе. Вось калі табе надакучыць кідаць зямлю, ты паразумнееш, то будзеш рабіць нешта іншае. А зямлю будуць кідаць тыя, хто яшчэ нічога не зразумеў”.

Разьвітваючыся, я запытаўся ў Яна Апаленіса, як мог бы скласьціся ягоны лёс, калі б 20 гадоў таму ня выехаў у Рыгу, а застаўся ў Беларусі. Ён кажа, што, хутчэй за ўсё, таксама спрабаваў бы заняцца бізнэсам. Але, відавочна, далей за гадаваньне парсючкоў справа не пайшла б.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG