Лінкі ўнівэрсальнага доступу

10-ГОДЗЬДЗЕ ГАЗЭТЫ "БЕЛОРУССКИЙ РЫНОК"


Вядучы: Віталь Цыганкоў

(Цыганкоў: ) "На мінулым тыдні прагрэсіўная журналісцкая грамадзкасьць Беларусі адзначала 10-годзьдзе газэты "Белорусский рынок". Фармальна кажучы, сам гэты юбілей адбыўся трошкі раней — газэта была заснаваная ў 1990 годзе, хаця рэгулярны выхад пачаўся летам 1991-га.

Мінулай жа пятніцай "Белорусский рынок" сьвяткаваў выданьне свайго ўнікальнага праекту — кнігі "Хроника несостоявшегося времени", аб'яднаўшы выхад кнігі з 10-мі ўгодкамі газэты. У "Хроніцы" сталыя аўтары штотыднёвіка падводзяць вынікі 1990-х для Беларусі.

Фактычна гэта першая спроба аўтарскага калектыву даць усебаковы аналіз дзесяцігодзьдзя, якое сьмела можна назваць эпохай. І як адзначае рэдактар "Белорусского рынка" Вячаслаў Хадасоўскі, сама назва кнігі — "Хроника несостоявшегося времени" — утрымлівае найгалоўную выснову, найгалоўную ацэнку гэтай эпохі.

Зрэшты, мы ня будзем у нашай праграме ацэньваць значэньне 1990-х для гісторыі Беларусі. Мы пагаворым пра "Белорусский рынок", адно зь першых незалежных выданьняў Беларусі. Якімі былі гэтыя 10 гадоў для газэты, якія пэрыяды былі найцяжэйшыя ў гісторыі штотыднёвіка? Ці зьмяніліся за гэты час журналісты газэты? Адказвае галоўны рэдактар Вячаслаў Хадасоўскі".

(Хадасоўскі: ) "Мы сталі больш асьцярожныя, больш прагматычныя. Нельга казаць, што прыйшло расчараваньне, але пэўны досьвед маем...

Напэўна, самыя цяжкія моманты былі, калі мы зразумелі, што той выбар, які зрабіла краіна, не зусім адпавядае нашай ідэалёгіі, нашым поглядам. Мы зразумелі, што краіна пачала рухацца ня ў тым кірунку і яўна пачала сыходзіць са шляху агульнацывілізацыйнага разьвіцьця.

Цяжкім годам быў 1998, калі быў фінансавы крызыс і мы, як і ўсе астатнія прадпрыемствы і ўсе астатнія газэты, шмат страцілі з пункту гледжаньня матэрыяльнага".

(Цыганкоў: ) "На каго было разьлічанае выданьне ад самога пачатку? Якім уяўляюць журналісты "свайго" чытача, як бачаць уласную, так бы мовіць, звышзадачу?"

(Хадасоўскі: ) "Ад пачатку газэта была разьлічаная на тых, хто жадае пераменаў. Гэта ня толькі й ня столькі бізнэсоўцы, а тыя людзі, якія думалі, што можна працаваць, можна рэалізаваць свае магчымасьці, свае здольнасьці, свае таленты незалежна ад дзяржавы, ад нейкай кіроўнай партыі.

Іншымі словамі — гэта была газэта лібэральнага кірунку, якая ставіла за мэту разьвіцьцё свабод. У тым ліку і свабод эканамічных.

У першыя гады свайго існаваньня мы спрабавалі тлумачыць асобныя катэгорыі рынкавай тэрміналёгіі — бо ў нашай гаспадарцы, нашай навуковай сыстэме іх нават мала ведалі. Зараз мы зноў больш зьвяртаемся да праблемаў палітычных, бо эканоміка стала вастрэйшай катэгорыяй палітыкі.

Нездарма зараз Лукашэнка асноўны цяжар сваёй прапаганды пераносіць на эканоміку. Ён спрабуе даказаць, што ў яго ёсьць пэўныя эканамічныя посьпехі, і ўсё, што ён абяцаў сваім выбаршчыкам выконваецца".

(Цыганкоў: ) "Многія называюць "Белорусский рынок" апалітычным выданьнем, якое, маўляў, наўмысна не ідзе на канфлікт з уладамі і пазьбягае скандальных сюжэтаў.

Тым ня менш, "БР", як і большасьць незалежных беларускіх мэдыяў, зьведвае прэсінг з боку дзяржавы — газэце ладзілі й праверкі, і дзяржаўныя чыноўнікі адмаўляліся даваць інтэрвію і гэтак далей. Як увогуле ладзіліся дачыненьні "Белорусского рынка" з уладамі?

Ці было, напрыклад, такое, што рэклямадаўцы вымушаныя былі адмаўляцца даваць рэкляму ў газэту?"

(Хадасоўскі: ) "Рэклямадаўцы самі не спрабавалі перакрыць для нас рэкляму, але гэта рабілі ўлады. Улады забаранялі рэклямадаўцам, у прыватнасьці дзяржаўным прадпрыемствам, даваць рэкляму ў незалежныя газэты.

Што тычыцца дачыненьняў з уладамі — гэтыя дачыненьні заўсёды былі няпростыя, і за Кебічам, і за Лукашэнкам. Напэўна, будуць няпростыя й пры любым іншым рэжыме.

Але я б не сказаў, што мы адыходзілі ад вострых тэм і пытаньняў. Мы пісалі літаральна пра ўсё, пра ўсе палітычныя падзеі — і пісалі досыць жорстка. Мне здаецца, што ўлады ня столькі баяцца палітыкі, колькі жорсткай эканамічнай праўды — зараз гэта асабліва небясьпечна для рэжыму, для ўладаў".

(Цыганкоў: ) "Зрэшты, зараз, як адзначае Хадасоўскі, ў дачыненьнях з уладамі зьявіліся новыя тэндэнцыі. Усё часьцей самі прадстаўнікі міністэрстваў ды іншых структураў зьвяртаюцца да журналістаў газэты па дапамогу.

Чыноўнікі альбо наўмысна даюць пратачыцца важнай інфармацыі альбо літаральна просяць раскрытыкаваць нейкі праект рашэньня Савету міністраў ці законапраект так званага парлямэнту. Пэўная частка беларускай намэнклятуры сёньня разумее, што незалежная й прафэсійная прэса патрэбная ім больш, чым астатняму грамадзтву..."

Цалкам тэкст перадачы зьмешчаны ў адпаведныі разьдзеле сайту
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG