Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Навіны 12 сьнежня 2000 г.


Кастусь Бандарук, Прага

Саміт лідэраў Эўразьвязу ў Ніцы, які завершыўся ўчора, застаецца ў цэнтры ўвагі міжнароднага друку. Усе згодныя ў тым, што саміт быў сапраўды гістарычны, што закончыўся, хаця і далёкім ад ідэалу, але ўсё ж кампрамісам. Краіны-кандыдаты ў асноўным задаволеныя вынікамі саміту, аднак гучаць таксама вельмі скептычныя галасы…

"У часе саміту ў Ніцы, незважаючы на некаторыя мінусы, "пятнаццатка" запаліла зялёнае сьвятло для працэсу пашырэньня Эўразьвязу на Ўсход," – заявіў камісар у справах пашырэньня Фэргойгэн. Выступаючы сёньня ў Эўрапарлямэнце ў Страсбургу, прэзыдэнт Францыі Жак Шырак заявіў:

"Дагавор адказвае на выклікі, перад якімі мы стаялі: даць Эўропе магчымасьць вырашаць і дзейнічаць пасьля таго, як яна вырашыла працягваць небывалае пашырэньне".

"Шлях да пашырэньня Эўразьвязу адкрыты, і мы падвоім намаганьні, каб дасягнуць з краінамі-кандыдатамі дамоўленасьці, якія затым будуць падлягаць ратыфікацыі" – заявіў прэс-сакратар Эўракамісіі Джонатан Фол. Аднак раней, на пытаньне, ці Эўразьвяз будзе цяпер гатовы прыняць новыя краіны, міністар замежных справаў Бэльгіі Луі Мішэль адказаў: "Думаю, што не. Пашырэньне трэба правесьці, і пры тым хутка, аднак перш Эўропа павінна нагнаць страчаны час". "Тым ня менш, – адзначыў бэльгійскі міністр – незважаючы на ўсе недасканаласьці, дасягнуты ў Ніцы кампраміс дастатковы для таго, каб Эўразьвяз нармальна функцыянаваў пасьля пашырэньня".

Газэта Financial Times лічыць, што дагавор з Ніцы мае мноства і прыхільнікаў і праціўнікаў. 12 краінаў-кандыдатаў ў адзін голас прывіталі вынікі саміту, паколькі ён прынамсі адхіліў фармальныя перашкоды на шляху да пашырэньня Эўразьвязу. Аднак з другога боку, – піша Financial Times, – дагавор павінен быць яшчэ ўхвалены Эўрапарлямэнтам і 15-цю нацыянальнымі парлямэнтамі і (цытую): "Эўрапарлямэнт можа адкінуць гэты няўдалы кампраміс". Аб такой магчымасьці ўжо заявіў прадстаўнік нямецкіх хрысьціянскіх дэмакратаў ў Эўрапарлямэнце Эльмар Брок. Лідэр баварскага хрысьціянска-сацыяльнага Саюзу Эдмунд Штойбэр лічыць, што Эўразьвяз не гатовы прыняць новыя краіны хаця б з фінансавых меркаваньняў. Паводле Financial Times, ўсьлед за Эўрапарлямэнтам, адмовяцца ратыфікаваць дакумэнты зь Ніцы таксама парлямэнты Італіі і Бэльгіі.

Аглядальнікі зьвяртаюць увагу на тое, што эўрапейскія лідэры ўскладнілі і без таго складаную сыстэму галасаваньня ў Радзе Міністраў кваліфікаванай большасьцю галасоў. Новы падзел галасоў ў будучай Радзе павінен быў кампэнсаваць вялікім краінам страту аднаго з камісараў ў выканаўчым органе – Эўракамісіі.
Адначасова была ўведзеная трайная большасьць: гэта значыць – колькасьці галасоў, колькасьці насельніцтва і колькасьці краінаў. Для прыняцьця нейкай пастановы неабходна набраць 74 адсоткі галасоў і заручыцца падтрымкай з боку краінаў, якія агулам маюць як мінімум 62 адсоткі ўсяго насельніцтва Эўразьвязу. Справа ў тым, каб захаваць роўнавагу паміж вялікімі і малымі краінамі; дазволіць вялікім блякаваць важныя пастановы, але й ня даць ім магчымасьці накінуць нешта малым краінам. Акрамя таго, колькасьць дзялянак, у якіх рашэньні будуць прымацца звычайнай большасьцяй галасоў, была зьменшаная ў параўнаньні з прапановамі Камісіі. Краіны-сябры захавалі таксама права вэта ў такіх пытаньнях, як нацыянальны інтарэс, падаткі, сацыяльнае забесьпячэньне, імграцыя і палітычны прытулак.

У кожным разе, як заявіў прэзыдэнт Францыі Шырак, "у Ніцы быў дасягнуты дагавор найлепшы, якога можна было дасягнуць".

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG