Навіны 06 ліпеня 2000 г.

(Навумчык: ) "Спадарыня Віньнікава, скажыце, ці зьявілася для Вас нечаканасьцю вось такая заява міністра Глухоўскага?"

(Віньнікава: ) "Ну перш за ўсё хачу сказаць, што ў канцы леташняга году я сама заявіла, што я – жывая, што я знаходжуся на Захадзе, я ні ад каго не хавала свайго месцазнаходжаньня. Адразу ж, як я толькі перасекла дзяржаўную мяжу, я сказала, што калі ў праваахоўчых ворганаў ёсьць да мяне прэтэнзіі, дык у адпаведнасьці з міжнароднымі канвэнцыямі (я знаходжуся ў цывілізаванай дзяржаве, а не ў дзікунскім племені) іх трэба да мяне высунуць. Сем месяцаў праваахоўчыя ворганы маўчалі".

(Навумчык: ) "І чым Вы патлумачыце, што цяпер, праз сем месяцаў, праваахоўчыя ворганы Беларусі заявілі, што будуць дамагацца ад Брытаніі Вашай выдачы?"

(Віньнікава: ) "Я лічу, што іх цяперашняя рэакцыя – даволі нэрвовая і рэзкая, ў прыватнасьці, Глухоўскага, – выкліканая, найперш, тым, што я рыхтую дакумэнты ў Камісію супраць катаваньняў пры ААН аб ўзбуджэньні крымінальнай справы супраць праваахоўчых ворганаў Рэспублікі Беларусь, якія прымянялі да мяне катаваньні. Я праводжу кансультацыі з юрыстамі з Беларусі і мяркую, што гэтыя размовы падслуханыя. І "ворганам" стала гэта вядома. Я хачу, каб гэтым спадарам хаця б адзін раз далі па руках. Я згубіла здароўе, таму што мяне катавалі. Я буду прасіць, каб была ўзбуджаная крымінальная справа і ў адпаведнасьці з міжнароднай канвэнцыяй была разгледжаная на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь.

Акрамя таго, ў сваіх інтэрвію я заявіла, што падрыхтую матэрыялы ў праваахоўчыя ворганы, дзе назаву вінаватых у расьцягваньні ўкладаў у Адшчадбанку Рэспублікі Беларусь і ў прыхаваньні злачынстваў, якія зьдзейсьненыя службовымі асобамі. Я ў сваіх інтэрвію напісала пра дзіўную гібель Тамары Дудко і пра тое, што перад ейнай сьмерцю ёй было папярэджаньне. Гэтак жа, як і за пяць месяцаў да таго, што здарылася са мной, у газэце было надрукавана, што я памру, альбо што супраць мяне будзе ўзбуджаная крымінальная справа. Гэту заяву зрабіў нейкі вядзьмак, які вяшчае то на старонках газэты "Свободные новости", то ў газэце "Рэспубліка". Адасланы артыкул у "Народную волю", дзе я выказваю сваё меркаваньне адносна зьнікненьня Захаранкі і Ганчара. Але ён не друкуецца пачынаючы з першага кварталу, але, мяркую, праваахоўчыя ворганы пра яго ведаюць, таму што Глухоўскі на сваёй прэсавай канфэрэнцыі пра гэта сказаў".

(Навумчык: ) "Спадарыня Віньнікава, калі я правільна Вас зразумеў, Вы зацікаўленыя, каб сьледзтва ў Вашай справе працягвалася?"

(Віньнікава: ) "Так, я зацікаўленая, каб сьледзтва ішло, і каб яно разабралася ва ўсіх дэталях. Мая справа была сфабрыкаваная вельмі груба. Было разьлічана на тое, што я загіну ў сьценах сьледчага ізалятару, і таму мне не дазвалялі зрабіць тэрміновую апэрацыю. Цяпер я яе зрабіла, цудоўна сябе адчуваю і здольная сябе абараняць. Каб мяне вярнулі ў Беларусь, яны павінныя падаць дакумэнты пра маю вінаватасьць. І суд Брытаніі павінен прызнаць мяне вінаватай і толькі тады б мяне выдалі беларускім праваахоўчым ворганам. Паводле тых сфабрыкававных дакумэнтаў, якія ёсьць у іх, я абвінавачваюся ў крадзяжы посуду – ну, я не лічу, што ім нешта ўдасца.

Я цяпер праводжу кансультацыі зь міжнароднымі арганізацыямі, каб мая справа была паказальная. І каб нават ў тым выпадку, калі гэта ня будзе ініцыянавана праваахоўчымі ворганамі Беларусі, – каб яны самі, з дапамогай маіх адвакатаў, зрабілі такі адкрыты працэс, і разгледзелі паводле міжнародных стандартаў гэтую справу ў Беларусі. Натуральна, прысуд ня будзе мець абавязковай сілы, але ён будзе паказальным. Ён выявіць, як працуюць праваахоўчыя ворганы, як яны фабрыкуюць справы ў інтарэсах палітыкі, у інтарэсах захаваньня ўласных пасадаў і падвышэньня па службе".

(Навумчык: ) "Ну такі працэс быў бы ўнікальным – гэта, здаецца, быў бы першы выпадак у сусьветнай юрыдычнай практыцы…"

(Віньнікава: ) "Я па тэлефоне абмяркоўваю факты абкраданьня дзяржавы. У тым ліку, цяпер рыхтуецца зьдзелка (і ў яе ўкладзеныя вельмі вялікія сумы) у справе апрацоўкі алмазаў. Гэта нанясе агромністыя страты дзяржаве і беларускаму народу. Я лічу, што праваахоўчыя ворганы пра гэта ведаюць, тым ня менш, у гэтую зьдзелку ўжо цяпер укладаюцца вялізныя дзяржаўныя сумы".

(Навумчык: ) "Спадарыня Віньнікава, у сваім першым інтэрвію сем месяцаў назад Вы заявілі, што назавеце факты карупцыі, факты ўдзелу вышэйшых дзяржаўных чыноўнікаў Беларусі ў карупцыі. Прайшло сем месяцаў, і людзі пытаюцца, дык чаму Віньнікава не выконвае сваіх абяцаньняў?"

(Віньнікава: ) "Так, я хачу сказаць, што ёсьць мой артыкул, я яго напісала адразу ж, як толькі зрабіла такую заяву. Ён знаходзіцца ў рэдакцыі газэты "Народная воля", і "Народная воля" і не друкуе гэты матэрыял, і не вяртае яго. Мала таго – маючы гэты артыкул, "Народная воля" бярэ інтэрвію ў жонкі Захаранкі, дзе яна абвінавачвае мяне ў непрыстойнасьці. Бо заявіла, але нічога не напісала. Акрамя таго, ёсьць цэлы шэраг артыкулаў, якія мы падрыхтавалі з журналістамі, у якіх гаворыцца пра парушэньні з боку вышэйшых службовых асобаў дзяржавы, і нам не ўдаецца іх апублікаваць".

(Навумчык: ) "І чым Вы можаце патлумачыць, што незалежная прэса не друкуе Вашыя артыкулы?"

(Віньнікава: ) "Я гэта патлумачыць магу толькі адным: на вялікі жаль, ёсьць некаторыя прадстаўнікі апазыцыі, якія бралі ўдзел у гэтых зьдзелках. І я, натуральна, называю іх імёны таксама. І апазыцыйная прэса, магчыма, лічыць, што нельга апазыцыйных лідэраў называць. Але я лічу, што калі апазыцыйны лідэр браў удзел у сумнеўнай зьдзелцы – ён павінен адказваць, як і іншая службовая асоба. Так што такіх артыкулаў шмат. На жаль, яны не друкуюцца".

(Навумчык: ) "Так, тое, што Вы кажаце, даволі дзіўна, але існуе Інтэрнэт, і вы маглі б зрабіць сваю вэб-старонку, ва ўсялякім выпадку, беларускі Інтэрнэт – гэта даволі шырокая вэб-прастора…"

(Віньнікава: ) "Я паспрабую скарыстаць вашую падказку. Але інфармацыю я спрабую данесьці да чытачоў на простай мове, пазьбягаючы спэцыфічных тэрмінаў, каб насельніцтву простаму было зразумела, што робіцца ў краіне. А вось простае насельніцтва ўсё ж Інтэрнэтам не карыстаецца, ім карыстаюцца заможныя людзі ці тыя, хто добра адукаваны, хто і без таго ўсё добра разумее…"

Да гутаркі з Тамарай Віньнікавай варта дадаць, што паміж Беларусьсю і Вялікай Брытаніяй не існуе дамовы аб экстрадыцыі. Гэта значыць, што калі б беларускім праваахоўчым ворганам і ўдалося даказаць віну Віньнікавай у Брытанскім судзе – яе б ня выдалі Рэспубліцы Беларусь. Выглядае, што ў апараце Міністэрства ўнутраных справаў не знайшлося нікога, хто б патлумачыў намесьніку міністра гэтую простую рэч.