Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Навіны 01 сьнежня 1999 г.


Юры Дракахруст, Менск

Амаль кожны другі жыхар Беларусі выказваецца за аб'яднаньне з Расеяй, але дзьве траціны апытаных падтрымліваюць незалежнасьць Беларусі. 63% рэспандэнтаў не выключаюць, што ў выніку аб'яднаньня тэрарысты могуць распаўсюдзіць сваю дзейнасьць на Беларусь, а 66% лічаць магчымымі добрыя стасункі Беларусі як з Расеяй, гэтак і з Заходняй Эўропаю. Такія вынікі атрыманыя пад час агульнанацыянальнага сацыялягічнага апытаньня, якое правёў у лістападзе Незалежны інстытут сацыяльна-эканамічных і палітычных дасьледваньняў.

Пад час дасьледваньня было апытана 1500 чалавек, гранічная памылка рэпрэзэнтатыўнасьці складае 3%.

Значная частка пытаньняў тычылася стаўленьня беларусаў да аб'яднаньня Беларусі й Расеі. Беларуская афіцыйная прапаганда сьцьвярджае, што беларуска-расейскую інтэграцыю ўвесь беларускі народ (апроч купкі нацыяналістаў) адзінадушна падтрымлівае.

Але дадзеныя апытаньня гэты міт пераканаўча абвяргаюць. На пытаньне пра галасаваньне на магчымым рэфэрэндуму адносна стварэньня адзінае беларуска-расейскае дзяржавы толькі 47% апытаных адказалі, што будуць галасаваць «за»; 34 % выказаліся супраць і 16% адзначылі, што навогул ня бралі б удзел у такім галасаваньні.

Варта заўважыць, што пад час папярэдняга апытаньня, якое інстытут праводзіў у чэрвені, колькасьць прыхільнікаў поўнай інтэграцыі складала 55%, а колькасьць праціўнікаў – 31%. Такім чынам відавочнае істотнае зьніжэньне інтарэсу да зьліцьця дзьвюх краінаў.

Адказы на іншыя пытаньні даюць уяўленьне адносна прычынаў гэтага: 52% апытаных выказваюць апасеньні, што ў выніку аб'яднаньня беларусам прыйдзецца ваяваць у «гарачых кропках» кшталту Чачні, а яшчэ больш – 63% – лічаць, што пасьля аб'яднаньня тэрарысты могуць распаўсюдзіць сваю дзейнасьць на Беларусь.

Рашэньне расейскага ўраду распачаць баявыя дзеяньні ў Чачні апытаныя ацэньваюць хутчэй станоўка, чым адмоўна: 45% – «за», 26% – «супраць».

Удзельнічаць у гэтай вайне беларусы ня надта хочуць, але палітыкаў зь іміджам моцных людзей паважаюць: адказваючы на абстрактнае пытаньне пра найлепшага кіраўніка беларуска-расейскага хаўрусу 32% назвалі Лукашэнку, а 13% – Пуціна. У ранейшых апытаньнях аніводзін расейскі палітык ня меў у беларусаў такога высокага рэйтынгу.

Каб спадабацца беларусам, трэба дэманстраваць здольнасьць, кажучы словамі Пуціна, каго-небудзь «мачыць у сарціры».

Цікава адзначыць, што нават тыя, хто хоча аб'яднаньня, ацэньваюць жыцьцё ў сёньняшняй Расеі даволі нэгатыўна. Толькі кожны чацьверты лічыць, што жыцьцё ў Расеі лепш за беларускае, а 30% апытаных прытрымліваюцца супрацьлеглага пункту гледжаньня. Для параўнаньня: жыцьцё ў Польшчы лепшым за жыцьцё ў Беларусі лічаць 85% апытаных.

Задавалася пытаньне, якая краіна зьяўляецца ўзорам для Беларусі. Адказы надзвычай паказальныя: Нямеччына – амаль 40%, ЗША – 20%, Расея – 0,5%. Аб'ядноўвацца хочам з Расеяй, а жыць як у Нямеччыне.

Ды й жаданьне аб'ядноўвацца нейкае дзіўнае: яно лёгка спалучаецца з прыхільнасьцю да незалежнасьці Беларусі… На пытаньне «Ці хочаце Вы, каб Беларусь была незалежнай, сувэрэннай дзяржаваю», 64% апытаных адказалі станоўка і толькі 10% – адмоўна. Такія супярэчнасьці й даюць уладзе магчымасьць маніпуляваць грамадзкай думкаю і прапаноўваць беларусам поўнае аб'яднаньне ў спалучэньні з поўным сувэрэнітэтам.

У беларускай грамадзкай думцы спалучаюцца ня толькі аб'яднаньне з Расеяй і незалежнасьць, але й арыентацыя адначасна і на Ўсход, і на Захад. 66% апытаных лічаць цалкам магчымым наладжваньне добрых стасункаў як з Расеяй, гэтак і з Заходняй Эўропаю. 3/4 мяркуюць, што паляпшэньне адносінаў з суседзямі й з Заходняй Эўропаю прывядзе да паляпшэньня эканамічнае сытуацыі ў Беларусі.

Ці магчыма адначасная інтэграцыя Беларусі і з Расеяй, і з Захадам – пытаньне даволі спрэчнае. Але з прыведзеных дадзеных вынікае, што аніякіх ўсеагульных антызаходніх настрояў у Беларусі няма, што нават тыя, хто аб'яўляе пра жаданьне зьліцца з Расеяй, на самой справе паглядае на Захад і менавіта ў ім бачыць узор для Беларусі.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG