Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Навіны 28 ліпеня 1999 г.


Альгерд Невяроўскі, Менск

Учора, пасьля заканчэньня адзначэньня Дню Незалежнасьці, міліцыя сярод іншых затрымала й пяць журналістаў беларускіх і замежных сродкаў масавае інфармацыі. Больш як дзьве гадзіны іх пратрымалі ў аддзеле міліцыі Савецкага раёну Менску, пасьля чаго адпусьцілі.

Сярод затрыманых журналістаў — Славамір Адамовіч і Віктар Корзун з газэты "Наша Ніва", Тацяна Сьнітко (уласны карэспандэнт у Беларусі газэты "Украіна молода", а таксама Ціна Клыкоўская (газэта "Чырвоная Змена") і Валеры Грыцук (газэта "Наша Ўручча"). Усіх іх затрымалі ў раёне пляцу Перамогі неўзабаве пасьля заканчэньня несанкцыянаванага шэсьця, зарганізаванага Сацыял-дэмакратычнай партыяй Народная Грамада.

Першымі схапілі Адамовіча й Корзуна. Некалькі сяржантаў падыйшлі да журналістаў, якія стаялі каля ўваходу ў мэтро, і загадалі ім сядаць у спэцаўтобус. Прыкладна праз дваццаць хвілінаў на тым жа пляцы Перамогі былі схопленыя Тацяна Сьнітко й Ціна Клыкоўская. Дзяўчыны толькі што выйшлі з крамы і адразу ж убачылі, як побач праяжджае аўтобус, цалкам забіты байцамі спэцназу ў бронекамізэльках і са шчытамі. Клыкоўская махнула ў бок аўтобуса рукою і дзяўчыны зясьмяяліся. Спэцаўтобус раптам спыніўся, зь яго выскачылі некалькі спэцназаўцаў, якія амаль сілком зацягнулі журналістак у сваю машыну. Тацяна й Ціна спрабавалі пратэставаць, але безвынікова. "Ахоўнікі парадку" даставілі журналістак у аддзел міліцыі Савецкага раёну, дзе ўжо знаходзілася больш за 40 затрыманых апазыцыянэраў. Ніжэйшыя міліцэйскія чыны пачалі перапісваць дакуманты затрыманых.

Што было далей, распавядае журналістка Тацяна Сьнітко: "Гэта быў шок для іх. Яны ня ведалі... Міліцыянт перапрасіўся, падняўся й пабег да начальства. У гэты час я ўключыла дыктафон і пачала запісваць сьведчаньні затрыманых — каго, дзе і якім чынам затрымалі. І тады прыйшоў міліцэйскі начальнік і проста пачаў нас умаляць выйсьці адсюль. І нас проста вельмі ветліва прасілі пакінуць памяшканьне: "Ці не маглі б вы..." На што я адказвала: "Не, не магла б. Прабачце, вы два гады мяне сюды не пускаеце даведацца пра лёсы людзей. Зараз вы мяне прывезьлі самі — і вялікі вам за гэта дзякуй!" Урэшце рэшт, начальства сышло засмучанае і мяне й астатніх выпхнуў адтуль нейкі тоўсты дзядзька".

Міліцэйскія начальнікі, відаць, дзеля перастрахоўкі, запатрабавалі ад журналістаў, каб тыя на наступны дзень прынесьлі даведкі са сваіх рэдакцыяў — што іх сапраўды пасылалі рабіць рэпартажы з гэтай маніфэстацыі.

Наколькі ж законна паводзілі сябе міліцыянты, што затрымлівалі журналістаў? Як вядома, дэпутаты Менскага гарсавету яшчэ ў 1997 годзе прынялі адмысловую пастанову, якая абумоўлівае недатыкальнасьць статусу журналіста, які выконвае свае прафэсыныя абавязкі — у тым ліку, і пад час недазволеных уладамі мерапрыемстваў.

Вось думка на гэты конт экспэрту Цэнтра па праўнай дапамозе СМІ пры Беларускай асацыяцыі журналістаў Андрэя Бастунца: "Гарсавет прымаў рашэньне, якім забавязаў ГУУС Менгарвыканкаму забясьпечыць умовы для бесьперашкоднага выкананьня журналістамі іхных прафэсыйных абавязкаў у час грамадзка-палітычных мерапрыемстваў. Аднак, нават і бяз гэтых рашэньняў існуе Закон "Аб друку ды іншых сродках масавае інфармацыі". А ў гэтым законе ёсьць артыкул 39, які прадугледжвае, што ў зьвязку з выкананьнем прафэсыйнага абавязку журналіст мае права прысутнічаць у тым ліку й на мітынгах. Таму гэтае затрыманьне — парушэньне заканадаўства.

Такім чынам, з праўнага боку ўчорашнія дзеяньні менскіх міліцыянтаў абсалютна незаконныя. Беларуская асацыяцыя журналістаў мае намер патрабаваць ад кіраўніцтва сталічнай міліцыі прыцягнуць вінаватых ахоўнікаў парадку да адказнасьці.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG