Навіны 22 ліпеня 1999 г.

Ніхто б не паверыў, што апазыцыйныя дэпутаты змогуць сабрацца на свой сход літаральна побач з рэзыдэнцыяй Аляксандра Лукашэнкі. Але гэта было сапраўды так. Дэпутаты Вярхоўнага Савету правялі паседжаньне па вуліцы Карла Маркса ў будынку былой вышэйшай партыйнай школы, дзе, дарэчы, у свой час выкладаў сьпікер Шарэцкі, і дзе цяпер вучацца студэнты Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту.

Сход пачаўся з кадравых пытаньняў. І як ні дзіўна, але толькі сяньня дэпутаты вызвалілі з пасады намесьніка старшыні Вярхоўнага Савету Юрыя Малумава, выключылі з Прэзыдыюму Ўладзімера Канаплёва й Васіля Саковіча, якія перайшлі на бок уладаў яшчэ адразу пасьля так званага "лістападаўскага рэфэрэндуму" 1996 году.

Разьвіталіся й з Васілём Новікавым, які фактычна зрадзіў сваім калегам год таму, а займаў пасаду першага намесьніка старшыні Вярхоўнага Савету.

Новым першым намесьнікам быў абраны Віктар Ганчар, хаця трэба адзначыць, што супраць ягонае кандыдатуры рашуча выступіла Вольга Абрамава, якая абвінаваціла Ганчара ў беспрынцыповасьці, і заўважыла, што ўсе справы, за якія ён калісьці браўся, скончыліся няўдала.

Намесьнікам старшыні Вярхоўнага Савету абраны Генадзь Цярэня з фракцыі "Грамадзянскае дзеяньне", а лідэр гэтае фракцыі, Станіслаў Багданкевіч, стаў сябрам Прэзыдыюму.

Пасьля гэтага было меркаваньне, што Вярхоўны Савет або прыме пастанову аб пераходзе паўнамоцтваў кіраўніка дзяржавы часова да старшыні Вярхоўнага Савету, або хаця б возьме да ўвагі адпаведную заяву Сямёна Шарэцкага. Аднак, ні першага, ні другога не адбылося. Віктар Ганчар ужо ў якасьці правай рукі Шарэцкага раптам узьняў пытаньне пра тое, што Вярхоўны Савет і сяньня ня ведае свайго поўнага складу, паколькі дэ-юрэ ў яго ўваходзяць і тыя дэпутаты, якія застаюцца вернымі Канстытуцыі 1994 году, і тыя, хто працуе ў так званай "палаце прадстаўнікоў", і тыя, хто ўвогуле ігнаруе свае дэпутацкія абавязкі. У зьвязку з гэтым абралі мандатную камісыю на чале са спадаром Грыбам, якая мусіць дакласьці вынікі сваёй працы сходу.

У кароткім інтэрвію нашаму радыё Мечыслаў Грыб заявіў, што ўлічваючы летнія вакацыі, на гэта спатрэбіцца тыдні тры, а можа, і месяц.

Пасьля стварэньня мандатнае камісыі сэсыя была перарваная — як было аб'яўлена — на нявызначаны час, а фактычна — да падрыхтоўкі справаздачы камісыі Грыба. Узьнікае законнае пытаньне — чаму не была аформленая перадача ўлады ад Лукашэнкі да Шарэцкага.

Па-першае, высьвятлілася, што гэтая працэдура ў Канстытуцыі 1994 году ўвогуле не прапісаная, і ніхто ня ведае, як правільна гэта зрабіць. Сёньня я размаўляў зь некалькімі — мабыць, сем ці восем юрыстаў — і ўсе разгубленыя. У свой час, калі стваралася Канстытуцыя, мабыць ніхто проста не думаў, што можа паўстаць такая калізыя. Адзін юрыст паціскае плячыма, другі кажа — магчыма, што можна проста абвесьціць, трэці — а можа, трэба зацьвердзіць пастановаю.

Па-другое, пасьля шматлікіх размоваў з рознымі дэпутатамі ў мяне склалася ўражаньне, што тайм-аўт, які нечакана атрымаўся, выгодны для Шарэцкага. Падобна на тое, што ён яшчэ ня ведае, як лепей абвесьціць пра сваё выкананьне функцыяў выконваючага абавязкі прэзыдэнта. Таму яму патрэбныя новыя кансультацыі, а значыць — і дадатковы час. Таму й узьнікла, як кажуць, з падачы Віктара Ганчара ідэя тайм-аўта.

А галоўным пераможцам стаў сёньня, безумоўна, Ганчар. Калі нешта здарыцца з Шарэцкім — менавіта ён возьме на сябе ўсе ягоныя функцыі.