Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Навіны 24 лютага 1999 г.


Віталь Тарас, Менск

Скасаваньне абмежаваньняў на ўезд высокапастаўленых беларускіх чыноўнікаў начале з прэзыдэнтам краіны сталася ўжо другім крокам пасьля вяртаньня эўрапейскіх амбасадараў у Менск. Аднак у адказ з боку Лукашэнкі гучаць яшчэ больш агрэсыўныя выказваньні на адрас Захаду. Пра гэта з міжнародным кардынатарам "Хартыі-97" Андрэям Саньнікавым гутарыць наш карэспандэнт (эфір 23 лютага).

Паводле афіцыйнай дамоўленасьці, паміж прадстаўніцтвам ЭС і міністрам замежных справаў Беларусі, падпісанай напрыканцы мінулага году, амбасадары заходнеэўрапейскіх краінаў абавязаліся цалкам вызваліць свае рэзыдэнцыі ў Драздах да сярэдзіны лютага. Са свайго боку, кіраўніцтва Беларусі абаяцала вырашыць праблему кампэнсацыі выдаткаў у сувязі з вымушаным перасяленьнем замежных дырляматаў. Аднак, хаця ўсе замежныя дыпляматы ўжо пераехалі на новыя кватэры, двухбаковыя перамовы аб кампэнсацыі і не пачыналіся. Больш за тое, Аляксандр Лукашэнка заявіў нядаўна, што "вялікія дзяржавы", на ягоную думку, ня маюць права нават падымаць пытаньне аб кампэнсацыі з боку Беларусі.

Акрамя таго, у апошнія дні, у прыватнасьці, у інтэрвью іранскаму тэлебачаньню, Лукашэнка зрабіў некалькі новых заяваў, насычаных антыамэрыканскай, антызаходняй ваяўнічай рыторыкай.

Ці можна, зважаючы на гэта, казаць, што кіраўніцтва Беларусі сапраўды заwікаўленае ў пляпшэньні адносінаў з Захадам? І якая можа быць у далейшым рэакцыя Эўропы?

(Саньнікаў:) "Вяртаньне амбасадараў і цяперашняя адмена гэтага сьпісу афіцыйных асобаў Беларусі, якім быў забаронены ўезд у Заходнюю Эўропу — гэта яшчэ не нармалізацыя адносінаў з Захадам, таму што пазыцыя Эўрапейскага Саюзу, Эўрапарламэнту, Рады Эўропы пакуль што не зьмянілася. Мы ведаем, што на Беларусь прыязжала місія Парламэнцкай асамблеі Рады Эўропы, і яны ўпершыню сустракаліся з прадстаўнікамі так званага парламэнту Лукашэнкі — "верхняй" і "ніжняй" "палатамі", І нават гэтая місія, якая імкнулася знайсьці нешта пазытыўнае, нічога не знайшла, і зараз пазыцыя Рады Эўропы не зьмянілася".

20 ліпеня завяршаецца тэрмін прэзыдэнцтва Аляксандра Лукашэнкі паводле Канстытуцыі 1994 г. Паводле непацьверджанай пакуль інфармацыі з замежных дыпляматычных крыніцаў, пасьля гэтай даты могуць адбыцца пэўныя зьмены ў адносінах да выканаўчае ўлады Беларусі. У прыватнасьці, разглядаецца варыянт, згодна зь якім дыпляматычныя пашпарты афіцыйных асобаў зь Беларусі будуць лічыцца ў краінах заходняе Эўропы несапраўднымі.

(Саньнікаў:) "Зараз яшчэ немагчыма сказаць, як будзе паводзіць сябе Захад, і статус пашпартоў дыпляматычных ці агульнаграмадзянскіх будзе залежыць ад таго рашэньня, якое будзе прынята заходнімі дэмакратычнымі краінамі. Я ведаю, што зараз гэта абмяркоўваецца, і ёсьць вельмі моцныя юрыдычныя падставы дзеля таго, каб прызнаць прэзыдэнта Беларусі нелегітымным пасьля 20 ліпеня 1999 году. А калі будзе такое рашэньне — гэта будзе азначаць, што становішча Беларусі ня толькі ў двухбаковых адносінах з пэўнымі краінамі дэмакратычнымі зьменіцца, але і становішча ў міжнародных арганізацыях, бо краіну павінны прадстаўляць легітымныя ўлады. І тады можа дайсьці і да адкліканьня амбасадараў з замежных краінаў, непрызнаньня амбасадараў Беларусі замежнымі краінамі".

Пакуль што пазыцыя Захаду ў адносінах да Беларусі выглядае дваістай. Напрыклад, нягледзячы на тое, што новы Закон аб выбарах у мясцовыя ўлады Беларусі, паводле міжнароднага заключэньня, не адпавядае элемэнтарным дэмакратычным нормам, місія АБСЕ ў Менску сам факт правядзеньня мясцовых выбараў 4 красавіка прымае як належнае.

(Саньнікаў:) "Гэтае заключэньне рабіла місія АБСЭ, і як было падкрэсьлена пад час сустрэчы з Парламанцкай Асамблеяй, рашэньне на сто адсоткаў было адмоўным. І ў гэты час місія АБСЭ ўскосна спрыяе правядзеньню выбараў, таму што яны лічаць, што ёсьць пэўныя магчымасьці для дэмакратаў у мясцовых выбарах. Але тут ёсьць і іншае. Нягледзячы на ўсе намаганьні дэмакратычных краінаў і такіх арганізацыяў, як Рада Эўропы, Эўрапейскі Саюз, АБСЭ, ніяк ня могуць зразумець, што шляхам "малых справаў" гэтую праблему ня вырашыць. Таму што Лукашэнка ўмацоўвае аўтарытарную сваю ўладу, і зараз яна пераўтвараецца ў дыктатарскую. Эўрапейскі Саюз жадаў бы бачыць нейкія жэсты з боку Лукашэнкі на пачатак дыялёгу, яны заўсёды пакідаюць шанец. Але калі рэжым не зьменіць свой падыход да разьвіцьця грамадзтва, усе намаганьні нешта зрабіць не дадуць ніякага плёну".

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG