Пераказ гутаркі карэспандэнта Вэрнэра Адама зь міністрам замежных
справаў Беларусі Іванам Антановічам
Беларусь прызнае, што яна зрабіла сур'ёзныя памылкі ў сваім абыходжаньні
з Захадам, і — паводле словаў міністра замежных справаў Івана Антановіча,
глыбока аб гэтым шкадуе й абяцае, што гэта ніколі не паўторыцца.
Гэтае запэўненьне, паводле Антановіча, прэзыдэнт Беларусі Лукашэнка ўжо
перадаў у пісьмовай форме прэзыдэнту ЗША Клінтану. З свайго боку,
Антановіч паспрабуе пераканаць у гэткай перамене поглядаў Лукашэнкі міністраў
замежных справаў краінаў Эўрапейскага Зьвязу, зь якімі ён сустрэнецца на
гчэтым тыдні на паседжаньні Рады Міністраў АБСЭ ў Осла. Назіральнікі
ў Менску адрэагавалі на гэтае паведамленьне скептычна. Спасылаючыся
на штораз горшае становішча з забесьпячэньнем у гэтай усё яшчэ па-камуністычнаму
кіраванай былой савецкай рэспубліцы, яны, вядома ж, не выключаюць, што
Лукашэнка мог бы чыста зь меркаваньняў эканамічнай неабходнасьці імкнуцца
да нармалізацыі дачыненьняў сваёй краіны з Амэрыкай і Заходняй Эўропай.
Засьпетая раньняй зімою, Беларусь як ніякая іншая частка былой усходняй
імпэрыі трапіла ў вір расейскага эканамічнага крызысу і мусіць сёньня вывозіць
у Расею большую частку сваёй сельскагаспадарчай прадукцыі ўзамен за пастачаньні
энэрганосьбітаў.
Ад часу абраньня Лукашэнкі прэзыдэнтам Беларусі ў 1994 годзе і асабліва
пасьля разгону ім законнага парлямэнту двума гадамі пазьней дачыненьні
паміж Беларусьсю й Захадам штораз болей пагаршаліся. Найніжэйшага
пункту яны дасягнулі гэтым летам, падчас беспрэцэдэнтнага ў гісторыі сусьветнай
дыпляматыі канфлікту, пасьля якога ўжо ня толькі ў Міністэрстве Замежных
Справаў у Боне пачало ўзьнікаць пытаньне аб псыхічным здароўі былога саўгаснага
дырэктара Лукашэнкі.
[...]
Міністар замежных справаў Антановіч у гутарцы з нашым карэспандэнтам
неаднаразова сьцьвярджаў, што гэткі «нешчасьлівы выпадак» ніколі больш
не паўторыцца. Лукашэнка, нібыта выказаў у сваім лісьце да Клінтана
сваю шчырую адданасьць справе захаваньня ў будучыні правоў чалавека у тым
сэнсе, які ім надае Амэрыка.
[...]
У гутарцы з карэспандэнтам Frankfurter Allgemeine Zeitung беларускі
міністар замежных справаў зноў і зноў завярае пра жаданьне ягонай краіны
палепшыць дачыненьні з Захадам. Ніхто ва ўрадзе, маўляў, і ня думае
пра вяртаньне да савецкай сыстэмы. «Аднак мы ня хочам разбураць тое
добрае, што засталося нам ад старой сыстэмы — а менавіта наш прамысловы
патэнцыял», — зазначыў міністар.
[...]
Антановіч даў зразумець, што хоць Беларусь і шукае мацнейшых сувязяў
з Эўропай, аднак што да палітыкі рэформаў, дык будзе праводзіць яе вельмі
абачліва. Затое Антановіч не пакінуў ніякай двухсэнсоўнасьці ў пытаньні
пашырэньнья НАТО на ўсход. Любыя дзеяньні заходняга ваеннага блёку
без адпаведнага мандату ААН міністар назваў ня толькі небясьпечнымі, але
й злачыннымі. І калі Беларусь ня здолее спыніць пашырэньня НАТО на
ўсход, дык яна прынамсі будзе дамагацца ад атлянтычнага альянсу гарантыяў
таго, што ён ня будзе мець ніякіх агрэсіўных плянаў у дачыненьні да Беларусі.
Беларусь, маўляў, не належыць ні да якага ваеннага блёку, і паводле Канстытуцыі
«імкнецца быць нэўтральнай дзяржавай». Так заяўляе міністар замежных
справаў краіны, прэзыдэнт якой амаль штодня прамаўляе пра аб'яднаньне з
Расеяй.
Антановіч ня бачыць у гэтым ніякай супярэчнасьці. Паводле ягонага
ўяўленьня, у Беларусі ніхто й ня думае адмаўляцца ад дзяржаўнай самастойнасьці
на карысьць саюзу з Расеяй. Гэты саюз, нібыта, задуманы больш-менш
на ўзор Эўразьвязу і арыентуецца на нешта накшталт Маастрыхцкага пагадненьня.
Менск не зьбіраецца аднаўляць Савецкі Саюз, а таксама ня бачыць вялікіх
шанцаў на эканамічную разбудову постсавецкай Садружнасьці Незалежных Дзяржаваў.
Замест гэтага Беларусь імкнецца да рэгіянальнай эканамічнай садружнасьці
з Расеяй, Украінай, Польшчай і Літвой. Прапагандаванае Лукашэнкам
«славянскае адзінства», куды той імкнецца зацягнуць і Сэрбію, Антановіч
назваў «абстрактнай філязофскай ідэяй безь ніякай практычнай мэты».
Пераклад і пераказ: Сяргей Шупа