Сёньня

Калі Жэлька Копанья ўздымаўся на трыбуну, каб атрымаць узнагароду ад Міжнароднага камітэту абароны журналістаў, заля, стоячы, вітала яго апладысмэнтамі. Учора ўвечары гэтая цырымонія адбылася ў адным з Ню-Ёркскіх гатэляў. Было заўважна, што Копанья моцна ўзрушаны такім ушанаваньнем. Атрымліваючы ўзнарагоду, ён сказаў, што гэта будзе моцнай падтрымкай усім тым у Югаславіі, хто, паводле яго словаў, аддае перавагу праўдзе, а не хлусьні, сьвятлу, а не цемры, дабру, а ня злу, будучыні, а не мінуламу.

Копанья быў узнагароджаны за яго працу ў газэце Nezavisne Novine, буйнейшым штодзённым сэрбскім выданьні ў Босьніі-Герцагавіне, якую ён заснаваў у 1995-м годзе. Летась у кастрычніку, на наступны дзень пасьля свайго саракапяцігодзьдзя, Копанья страціў абедзьве нагі ў выніку выбуху бомбы паблізу яго дома ў Баня Луцы. Журналіст мяркуе, што гэты замах быў зьвязаны з сэрыяй яго публікацыяў пра масавыя забойствы сэрбскімі ўладамі басьнійскіх мусульманаў і харватаў падчас вайны 1992-1995 гг.

Другі ляўрэат учора ня змог прысутнічаць на цырымоніі. Машалах Шамсольваезін зараз адбывае зьвяволеньне у адной з іранскіх турмаў . За так званую зьнявагу прынцыпаў ісламу іранскія ўлады засудзілі яго да двух з паловай гадоў няволі. Пад такой самай зачэпкай улады Ірану зачынілі ўжо каля двух дзясяткаў газэтаў. Каб выходзіць да чытача, Шамсолваезін з 98-га году заснаваў чатыры розныя выданьні. Цяпер усе чатыры забароненыя. На цырымоніі быў зачытаны ліст ад Шамсолваезіна, атрыманы з турмы праз яго жонку.

Міжнародныя прэміі Свабоды слова сёлета атрымалі чацьвёра журналістаў. Яшчэ двое – гэта Мадэстэ Муцінга з Конга і Стэфан Ган з Малайзіі.

Журналіст Радыё Свабода Андрэй Бабіцкі, які падчас яго працы ў Чачні быў скрадзены і стаў закладнікам сваёй прафэсіі, учора таксама прысутнічаў на цырымоніі ў Ню-Ёрку.

Амэрыканскі журналіст Оціс Чандлер з газэты Los Angeles Times быў ганарваны прэміяй за жыцьцёвыя дасягненьні ў журналістыцы.

Прэмію Свабоды слова заснаваў Міжнародны камітэт абароны журналістаў. Нагадаем, што гэта – няўрадавая арганізацыя, заснаваная ў 1981-м годзе у ЗША. Асноўныя мэты Камітэту – абарона свабоды слова па ўсім сьвеце, маніторынг фактаў перасьледу, затрыманьняў, зьняволеньня, зьбіцьця і забойстваў журналістаў, перасьледу незалежных выданьняў. У1998-м годзе ляўрэатам штогадовай прэміі Камітэту быў Павал Шарамет. Сёлета Міжнародны камітэт абароны журналістаў зьвяртаўся да беларускіх уладаў з прычыны перасьледу газэты “Рабочы”, а таксама заклікаў да больш канкрэтных высілкаў у справе пошуку зьніклага журналіста Дзьмітрыя Завадзкага.

Алена Ціхановіч, Прага