У майго бацькі да гэтага часу існуе своеасаблівы калгасны жаргон. Гэты
жаргон ён пераняў яшчэ ў тыя часы, калі ён служыў у Чырвонай Арміі. Праслужыў
ён у арміі амаль сем гадоў. Зь ім служылі юнакі з Расеі, і яны расказвалі,
што ў іх былі калгасы (а ў нас яшчэ не было). І праца ў калгасе была дарэмная
і безвыніковая. І вось тыя хлопцы мелі тэрміны калгасныя. Напрыклад, “чырвоны
куток” яны называлі “домам розуму”, сам нарад – “шалман”. Віталіся калгасьнікі
паміж сабою так: адзін кажа “Дарма робіш”, а другі адказвае: “Праўду кажаш”.
Ну і мой бацька таксама называў гэтымі тэрмінамі многае. Напрыклад,
ён называў працу ў балоце на сене “катаргай”, а балота – “пракляцьцем”.
Я, калі навучыўся пісаць і чытаць, спрабаваў аспрэчыць бацьку – думаў,
што ён няправільна кажа. Але бацька толькі ўсьміхаўся і казаў мне, што
калі падрасту, дык і сам пераканаюся, што гэта за рэчы.
Калі ў 72-м годзе старэйшы брат Мацьвей пайшоў у армію, то бацька ў
якасьці памочніка ўзяў і мяне на сена. Нас калгасны грузавік вёз у гэта
самае балота. Па дарозе ў балота машыну кідала ў розныя бакі, і дабраўшыся
да месца, куды машына яшчэ магла ехаць, мы пайшлі пехатою. Вось тут я і
ўбачыў, што гэта за “пракляцьце” і “катарга”. Сонца пячэ, вакол адны кусты,
і гэтыя сьлепакі і авадні пякуць цябе, і вада, часам, па калена. Вось,
папрацаваўшы цэлы дзень на гэтай сьпёцы, я вельмі запомніў, што бацька
праўду казаў наконт гэтай катаржнай працы.
Раман Пышняк, Давыд-Гарадок
Самае папулярнае
1