Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Галасы стагодзьдзя - Мінулы век у памяці сучасьнікаў



Напачатку 90-х гадоў у часопісе “Маладосць” я прачытаў зьвесткі пра Рамана Скірмунта – вядомага беларускага дзеяча – якія заканчваліся словамі: “далейшы лёс невядомы”. Тады я вырашыў зьезьдзіць у былы маёнтак пана Скірмунта – палескую вёску Парэчча. Езьдзіў амаль два гады, каб знайсьці сьведчаньне – як высьветлілася – трагічнай сьмерці Рамана Аляксандравіча.

Яго забілі мясцовыя савецкія актывісты ў кастрычніку 1939 года.

Сталі вядомыя абставіны тых падзей і прозьвішчы забойцаў. Мяне ўразіла, што “чырвоныя” каты потым дрэнна скончылі сваё жыцьцё – адзін трапіў у турму за крадзеж і болей не вярнуўся, другі зусім прапаў бязь вестак, а трэці працаваў у калгасе, але да яго вяскоўцы заўжды ставіліся з пагардаю.

Разам зь сябрамі ў жніўні 92-га года паставілі крыж на магіле Скірмунта. Яго асьвяціў ксёндз Станіслаў Гжэшка. А цяпер я ведаю, што на гэтай магіле будзе ўстаноўлены помнік за дзяржаўныя грошы. Людзі пачалі ўшаноўваць гэтае месца.

Мне ўдалося прывезьці сюды й нашчадкаў рода Скірмунтаў. З таго часу займаюся гісторыяй палескіх Скірмунтаў, бо ў мяне вельмі ўразіла тое, што было зьнішчана ўсё, што было зьвязана зь імі: разбураны маёнткі, страчаны магілы, згублена ўвогуле памяць пра гэты выдатны беларускі род/

Трагедыя парэчанскіх Скірмунтаў была не адзінай. Здаецца, паўсюдна йшло вынішчэньне роду. Нажаль, ня ўсе забойствы ўдаецца расьсьледаваць.

Вячаслаў Ілінкоў

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG