«Стоп-бэнзін»: «Барацьба за лякальныя мэты — безвыніковая»
З 3 кастрычніка ў Беларусі падаражэла паліва для аўтамабіляў: канцэрн «Белнафтахім» усталяваў кошт бэнзіну «Нармаль-80» у памеры 6750 рублёў, бэнзіну АІ-92 — 6950, АІ-95 — 7500, дызпаліва — у памеры 7650 рублёў за літар.
Летась падвышэньне коштаў паліва суправаджалася акцыямі пратэсту аўтамабілістаў. Акцыі былі арганізаваныя праз сацыяльныя сеткі і праходзілі ў розных гарадах краіны пад назваю «Стоп-бэнзін».
Шэраг іх удзельнікаў атрымалі адміністрацыйныя пакараньні, а арганізатары зазналі ціск спэцслужбаў. Паступова пратэсты аўтамабілістаў рабіліся ўсё менш актыўнымі і неўзабаве перапыніліся цалкам. Пра тое, чаму гэтак сталася, сваё меркаваньне выказвае палітоляг Юры Чавусаў.
Юры Чавусаў
«Пратэсты, зьвязаныя з падаражэньнем бэнзіну, абсалютна не былі стыхійнымі, як іх малявала ў тым ліку і незалежная прэса. Яны кардынальным чынам адрозьніваліся ад „маўклівых“ акцыяў пратэсту тым, што загадзя былі падрыхтаваныя, і цягам некалькіх год ініцыятыва аўтамабілістаў аформілася пад кіраўніцтвам спадара Шаркова і працавала ў гэтай сфэры. А ў той момант, калі адначасна супалі і эканамічны крызіс, і рэзкае падаражэньне паліва — адразу на шмат адсоткаў, і наяўнасьць у грамадзтве вялікага кола незадаволеных вынікам прэзыдэнцкіх выбараў — вось гэтае спалучэньне некалькіх фактараў паўплывала на тое, што ў той час, у той момант пратэсты сапраўды былі вялікія і масавыя. Зараз, наколькі мне вядома, тая няўрадавая арганізацыя ня робіць стаўку на вулічныя пратэсты — адпаведна, іх і няма. Да таго ж рэзкага падаражэньня паліва няма, ёсьць падаражэньне паступовае. Таму пратэстныя настроі, яны ўсё ж такі „размазваюцца“ ў часе і прасторы».
Меркаваньне аналітыка Ўладзімера Мацкевіча:
Уладзімер Мацкевіч
«Усе грамадзкія ініцыятывы зводзяцца на нішто, калі яны безвыніковыя, ня маюць посьпехаў і не вядуць да мэтаў. Зразумела, што ў гэтай сытуацыі барацьба за лякальныя невялічкія мэты за што б хто ні змагаўся — за абарону парку, супраць будаўніцтва тэхнапарку, будаўніцтва АЭС ці супраць падаражэньня бэнзіну — яны заўсёды былі безвыніковымі, бо ламаць неабходна ўсю сыстэму. Хоць мы таксама і разумеем, што кошты на бэнзін у Беларусі ніжэйшыя, чым ва ўсіх нашых суседзяў. Гэтыя кошты трымаюцца, бо ў людзей нізкія даходы, а даходы нізкія, бо эканамічная сыстэма дрэнная і заганная. Таму трэба змагацца, каб Беларусь была больш заможная за суседзяў, а не наадварот. І спачатку ўсё трэба вырашаць зьверху, а затым усе астатнія праблемы разумным чынам. Пакуль мы гэта не зразумеем, уся барацьба за нейкія лякальныя мэты будзе безвыніковай».
