Міхась Скобла: «Дзяніс, партрэт Вільні стваралі клясыкі фотамастацтва, у ліку якіх Юзаф Чаховіч, Ян Булгак… Як ты пачуваесься ў такой кампаніі?»
Дзяніс Раманюк: «Сапраўды, названыя аўтары — гэта найбольш вядомыя і выбітныя фатографы, якія здымалі Вільню, наш край. Вядома ж, апынуцца ў адным выданьні побач зь імі — гэта вялікі гонар. Але, хачу дадаць, што акрамя гэтых аўтараў ёсьць яшчэ даволі вялікі сьпіс ня менш вядомых, непасрэдна літоўскіх, польскіх і прадстаўнікоў іншых краінаў. Я — проста маленькі каменьчык у бруку Вільні. Мошчаная гэтая дарога-брукаванка з камянёў Булгака, Тышкевіча, Чаховіча і іншых, а я — проста яшчэ адзін каменчык. Варта адзначыць аўтараў і складальнікаў гэтай кнігі, у першую чаргу Раймондаса Пакніса. Ён, як і я, фатограф і выдавец у адной асобе. Пасьля — Ісак Зібучас, мастак. Ён габрэй літоўскага паходжаньня, зрабіў на найвышэйшым узроўні мастацкае аздабленьне гэтага выданьня. Праца над гэтай кнігай заняла мінімум пяць гадоў, а калі лічыць ад ідэі — значна больш».
Скобла: «У Юзафа Чаховіча Вільня ў маках, у Булгака — Вільня анфілядная, Вільня званіцаў і гарадзкіх дахаў. А якая яна — Вільня Дзяніса Раманюка?»
Раманюк: «Вільня Дзяніса Раманюка ў гэтым выданьні — таксама Вільня дахаў, бо абодва здымкі, тут прадстаўленыя, — гэта панарамы горада, зьнятыя мною са стрэхаў. Але здымаў я Вільню ня толькі з дахаў, здымаў і з зямлі, зь цесных вулак і з прасторных узвышшаў, таму мая Вільня значна больш багатая і разнастайная. Найперш гэта стары горад, які стаяў спрадвек, які мы можам лічыць і беларускім горадам, ён быў супольным. Гэтая частка гораду, можа быць, не такая і вялікая, але і не маленькая: у ёй безьліч касьцёлаў, цэркваў, старых будынкаў, брукаваных вуліцаў.
Мне вельмі пашанцавала застаць Вільню да таго, як яна стала ахвярай эўрарэмонтаў.
Скобла: «Адзін з тваіх здымкаў, зьмешчаных у альбоме, называецца „Панарама з сынагогай“. На ім Вільня сьвітальная, Вільня, якая прачынаецца. Як доўга даводзіцца паляваць на падобныя краявіды?»
Раманюк: «Названы здымак быў зроблены недалёка ад таго месца, дзе нейкі час мела памяшканьне газэта „Наша Ніва“. Я неаднойчы лазіў на дах суседняга будынка, каб злавіць пэўны стан надвор’я, пэўны час дня, пэўнае асьвятленьне, каб склаўся выдатны вобраз».
Скобла: «Гэта ж які спрыт патрэбен, каб лазіць па старых чарапічных дахах, дзе, відаць, ужо старыя кроквы прагнілі. Не здаралася неспадзяванак?»
Раманюк: «Драматычных, дзякуй Богу, не. Але была адна кур’ёзная прыгода. Аднойчы я цішком, пакуль ішла служба, залез на званіцу аднаго з касьцёлаў. Пакуль я там, захапіўшыся, здымаў, служба скончылася, усе сышлі, замкнуўшы храм. І калі я спусьціўся далоў, то ўбачыў, што выйсьця ў мяне няма. У роспачы абышоў усе закуткі і нарэшце знайшоў дзьверы, якія адчыняліся толькі з сярэдзіны, — такі быў замок. Пашанцавала, што не давялося начаваць у тым храме».
Скобла: «Дык атрымалася б добрая фотасэрыя «Ноч у храме»…
Раманюк: «Магчыма. Але тады я сапраўды спалохаўся, хацелася дахаты. Я ня прагнуў сустрэчы з прывідамі».
Скобла: «Для замежнікаў Вільня — месца паломніцтва. „Крывіцкай Мэккай“ паўстае яна ў вершы Ўладзімера Жылкі. А вось радкі зь верша польскай паэткі Аліцыі Рыбалка: „Тут — асяродзьдзе сьвята, адсюль толькі на неба…“. А ў якім ракурсе бачаць Вільню самі літоўцы?»
Раманюк: «Я не магу сказаць, што ёсьць катэгарычная розніца, як чорнае і белае. Але, сапраўды, ёсьць нюансы, якія адрозьніваюць беларускі і літоўскі погляды на Вільню. Мне неаднойчы казалі фатографы, што мае здымкі не падобныя на літоўскую школу фатаграфіі. У дачыненьні ж да альбома „Вільня: партрэт гораду“ гэта ня так істотна. Істотна тое, што кожны бачыў гэты горад па-свойму, мэта ва ўсіх была адна — паказаць прыгажосьць, вечнасьць Вільні. І тут я хачу назваць сучасных літоўскіх творцаў, чые працы прадстаўленыя ў гэтым выданьні: Рымантас Дыхавічус, Кістуціс Стошкус, Танас Суткус. Яны і сёньня жывуць у гэтым горадзе, і сёньня здымаюць яго. Іх здымкі істотныя ў гэтай кнізе».
Скобла: «Яна ахоплівае больш за паўтара стагодзьдзі — палову XIX і XX-е. Калі б ты меў у сваім распараджэньні машыну часу, якую Вільню хацеў бы паздымаць?»
Раманюк: «Кніга ахоплівае ня толькі паўтара стагодзьдзі, яна ахоплівае ўвесь час існаваньня фатаграфіі — ад самага пачатку да нашых дзён. А я хацеў бы патрапіць у Вільню Яна Булгака, на мяжу мінулых стагодзьдзяў. Тады, можа быць, мае сучасныя здымкі былі б іншымі, больш значнымі, таму што параўнаньнем многае дасягаецца. Я гляджу на здымкі Чаховіча, Булгака — там Вільня бязь лесу; храмы, будынкі стаяць на пяшчаных выдмах, рака з пяшчанымі берагамі — абсалютна ўсё іншае».
Скобла: «Мне здаецца, ты не зусім рацыянальна выкарыстаў машыну часу. А Вільню ў 1864 годзе ты не хацеў бы паздымаць? Як Каліноўскага на Лукішкі вядуць?»
Раманюк: «Вядома, хацелася б зрабіць такія кадры».
Скобла: «Фота ж існавала ў той час».
Раманюк: «Так, ёсьць жа здымак Каліноўскага, зроблены ў Вільні Ахілесам Банольдзі. Але, вядома ж, шлях на Лукішкі выглядаў бы больш драматычна».
Скобла: «Поруч з фатаздымкамі ў альбоме зьмешчаныя і тэксты. Паэтычныя адбіткі Вільні зробленыя таксама клясыкамі: Майронісам, Максімам Багдановічам, Іосіфам Бродзкім… А чый верш пра Вільню табе найбольш даспадобы?»
Раманюк: «Мне найбліжэй лірычны вобраз Вільні, Вільні бяз патасу. Вельмі важным у гэтай кнізе зьяўляецца тое, што поруч з тэкстамі літоўцаў, палякаў, расейцаў зьмешчаны верш
Скобла: «Сучасныя фатографы кажуць, што лічбавы фатаапарат дае калясальныя перавагі. Ты сам лёгка перайшоў на лічбу?»
Раманюк: «Я перайшоў даволі лёгка, але не адмовіўся і ад стужкі. І сёньня я цягаю з сабою вялізны кейс на 30 кіляграмаў, у якім ляжыць камэра і 5 аб’ектываў да яе. Чаму старыя здымкі так уражваюць? Тады здымалі на нэгатывы памерам 9 на 12, 16 на 20 сантымэтраў. Гэтыя пласьціны маглі ўвабраць інфармацыі намнога больш, чым нават самыя крутыя сучасныя лічбавыя камэры. Кадры рабіліся прадумана да кожнай дробязі, у дзень па некалькі здымкаў. Сучасная ж лічбавая фатаграфія настолькі паскорыла і спрасьціла фатаграфічны працэс, што многія проста робяць малацьбу — бяруць колькасьцю».
Скобла: «Ці магчымы падобны партрэт Менску? Ці нечага пры такой задуме забракуе?»
Раманюк: «Менск вельмі адрозны ад Вільні, але ён мае свой вобраз, і ў гэтым яго каштоўнасьць. Пакуль, я лічу, сапраўдная кніга пра Менск яшчэ ня выдадзеная. Магчыма, яшчэ не прыйшоў час, не знайшоўся выдавец. А самае галоўнае, няма таго чалавека, які выступіў бы каардынатарам усёй працы. Гэта ж вялікая праца — адабраць лепшыя здымкі за ўсю гісторыю, знайсьці іх у прыватных калекцыях і музэях, выбраць тэксты, зрабіць адпаведны дызайн… Няма чалавека, які б гэта зрабіў. А здымкі, тэкставыя творы пра Менск існуюць у вялікай колькасьці».
