На пачатку жніўня маладыя спэцыялісты, выпускнікі ВНУ выходзяць на працу. Выпускнікі бюджэтных аддзяленьняў павінны адпрацаваць па разьмеркаваньні 2 гады: вярнуць доўг дзяржаве за бясплатную адукацыю. Ці гарантавана кожнаму выпускніку першае працоўнае месца?
Абавязковае разьмеркаваньне тычыцца перш за ўсё выпускнікоў пэдагагічных, сельскагаспадарчых і мэдычных навучальных устаноў.
У будучых пэдагогаў узьніклі праблемы яшчэ перад разьмеркаваньнем.
Cёлетняя выпускніца філялягічнага факультэту Белдзяржунівэрсытэту Ганна распавяла, куды разьмяркоўвалі яе аднакурсьнікаў:
"Фактычна нікуды. Маўляў, "месцаў няма, шукайце самі". То бок самі прыносілі запыты, кожны шукаў сам. У нас людзі ў газэты паўладкоўваліся, хтосьці перакладчыкам, хтосьці ўвогуле не па спэцыяльнасьці. Калі ты прыносіш паперу з просьбай цябе разьмеркаваць, то цябе разьмяркуюць".
Карэспандэнтка: "То бок калі знайшоў любое месца, то на гэтае месца і накіроўвалі?"
"Так".
Карэспандэнтка: "А калі не знайшоў?"
"Калі не знайшоў, я ня ведаю... У нас усе пазнаходзілі. У нас было мала бюджэтнікаў. А калі не знаходзілі — у Менску ў дзіцячых садках заўжды недабор".
У сталічных школах вакансій амаль няма, пасьля чарговай рэформы зь пераходам на 11-годку настаўнікаў скарачаюць. Вакансіі зьяўляюцца зрэдку, калі, да прыкладу, сталы настаўнік ідзе на пэнсію. Сёлета ў сярэднюю школу № 19 гораду Менску прыйдуць працаваць 4 маладыя спэцыялісты: настаўнікі пачатковых клясаў, беларускай і ангельскай моваў. Дырэктар школы Георгі Ляховіч распавёў:
"Усе па разьмеркаваньні, мы на іх зрабілі заяўкі. Вакансіі двух выкладчыкаў ангельскай мовы зьявіліся толькі таму, што зараз клясы будуць дзяліцца на тры групы, а не на дзьве, як раней. Настаўніца пачатковых клясаў — гэта наша вучаніца, мы яе вырошчвалі, накіроўвалі вучыцца, а зараз яе настаўніца выходзіць на пэнсію, і дзяўчына ёй на зьмену прыходзіць. А беларуская мова — таксама звальняецца адна настаўніца, пераяжджае, і на яе месца я бяру сваю вучаніцу. Цудоўная была вучаніца, таму яе бярэм".
У сталіцы для выпускнікоў пэдагагічных ВНУ вакансіі ёсьць толькі ў дзіцячых садках. Туды выпускнікі ідуць неахвотна: заробкі мізэрныя.
Нялёгка ўладкавацца і ў рэгіёнах. Нават у чарнобыльскай зоне няма дэфіцыту настаўнікаў. Распавядае начальнік упраўленьня адукацыі Хойніцкага райвыканкаму Гомельскай вобласьці Людміла Кулакоўская:
"Кожны год да нас прыяжджае больш за 40 маладых спэцыялістаў, і мы іх усіх уладкоўваем. Хтосьці па 3—4 гады адпрацоўвае, а потым знаходзіць іншую працу, хтосьці выходзіць замуж — мяняецца ж усё ў жыцьці. Таму мы кожны год аналізуем і замаўляем сабе маладых спэцыялістаў, езьдзім на разьмеркаваньне ў ВНУ — у Гомельскі і Мазырскі ўнівэрсытэты, Рагачоўскае і Лоеўскае пэдвучылішчы. У нас вакансій не бывае. Раней не хапала настаўнікаў замежнай мовы, пачатковых клясаў, а цяпер і іх дастаткова ў нас. Мы закрываем раён кожны год. Вакансій у нас няма".
Сёлета ў пэдагагічныя ВНУ конкурсу амаль не было. У Менскім дзяржаўным пэдагагічным унівэрсытэце імя Максіма Танка на фізычны і матэматычны факультэты — недабор, на бюджэт узялі ўсіх, хто падаў дакумэнты. На шмат якія спэцыяльнасьці можна было паступіць, набраўшы ўсяго па 100 балаў.
Абавязковае разьмеркаваньне тычыцца перш за ўсё выпускнікоў пэдагагічных, сельскагаспадарчых і мэдычных навучальных устаноў.
У будучых пэдагогаў узьніклі праблемы яшчэ перад разьмеркаваньнем.
Cёлетняя выпускніца філялягічнага факультэту Белдзяржунівэрсытэту Ганна распавяла, куды разьмяркоўвалі яе аднакурсьнікаў:
"Фактычна нікуды. Маўляў, "месцаў няма, шукайце самі". То бок самі прыносілі запыты, кожны шукаў сам. У нас людзі ў газэты паўладкоўваліся, хтосьці перакладчыкам, хтосьці ўвогуле не па спэцыяльнасьці. Калі ты прыносіш паперу з просьбай цябе разьмеркаваць, то цябе разьмяркуюць".
Калі ты прыносіш паперу з просьбай цябе разьмеркаваць, то цябе разьмяркуюць, калі не -- я ня ведаю...
Карэспандэнтка: "То бок калі знайшоў любое месца, то на гэтае месца і накіроўвалі?"
"Так".
Карэспандэнтка: "А калі не знайшоў?"
"Калі не знайшоў, я ня ведаю... У нас усе пазнаходзілі. У нас было мала бюджэтнікаў. А калі не знаходзілі — у Менску ў дзіцячых садках заўжды недабор".
У сталічных школах вакансій амаль няма, пасьля чарговай рэформы зь пераходам на 11-годку настаўнікаў скарачаюць. Вакансіі зьяўляюцца зрэдку, калі, да прыкладу, сталы настаўнік ідзе на пэнсію. Сёлета ў сярэднюю школу № 19 гораду Менску прыйдуць працаваць 4 маладыя спэцыялісты: настаўнікі пачатковых клясаў, беларускай і ангельскай моваў. Дырэктар школы Георгі Ляховіч распавёў:
"Усе па разьмеркаваньні, мы на іх зрабілі заяўкі. Вакансіі двух выкладчыкаў ангельскай мовы зьявіліся толькі таму, што зараз клясы будуць дзяліцца на тры групы, а не на дзьве, як раней. Настаўніца пачатковых клясаў — гэта наша вучаніца, мы яе вырошчвалі, накіроўвалі вучыцца, а зараз яе настаўніца выходзіць на пэнсію, і дзяўчына ёй на зьмену прыходзіць. А беларуская мова — таксама звальняецца адна настаўніца, пераяжджае, і на яе месца я бяру сваю вучаніцу. Цудоўная была вучаніца, таму яе бярэм".
У сталіцы для выпускнікоў пэдагагічных ВНУ вакансіі ёсьць толькі ў дзіцячых садках. Туды выпускнікі ідуць неахвотна: заробкі мізэрныя.
Нялёгка ўладкавацца і ў рэгіёнах. Нават у чарнобыльскай зоне няма дэфіцыту настаўнікаў. Распавядае начальнік упраўленьня адукацыі Хойніцкага райвыканкаму Гомельскай вобласьці Людміла Кулакоўская:
"Кожны год да нас прыяжджае больш за 40 маладых спэцыялістаў, і мы іх усіх уладкоўваем. Хтосьці па 3—4 гады адпрацоўвае, а потым знаходзіць іншую працу, хтосьці выходзіць замуж — мяняецца ж усё ў жыцьці. Таму мы кожны год аналізуем і замаўляем сабе маладых спэцыялістаў, езьдзім на разьмеркаваньне ў ВНУ — у Гомельскі і Мазырскі ўнівэрсытэты, Рагачоўскае і Лоеўскае пэдвучылішчы. У нас вакансій не бывае. Раней не хапала настаўнікаў замежнай мовы, пачатковых клясаў, а цяпер і іх дастаткова ў нас. Мы закрываем раён кожны год. Вакансій у нас няма".
Сёлета ў пэдагагічныя ВНУ конкурсу амаль не было. У Менскім дзяржаўным пэдагагічным унівэрсытэце імя Максіма Танка на фізычны і матэматычны факультэты — недабор, на бюджэт узялі ўсіх, хто падаў дакумэнты. На шмат якія спэцыяльнасьці можна было паступіць, набраўшы ўсяго па 100 балаў.
