Ніжэй мы прыводзім тэкст гэтага звароту.
“Праз 20 гадоў пасьля таго, як палова Эўропы была вызваленая, будуецца новы мур – праз Грузію!
Паколькі Эўропа памятае ганьбу пакту Молатава-Рыбэнтропа 1939 году і Мюнхэнскага пагадненьня 1938 году і паколькі яна сьвяткуе гадавіну падзеньня Бэрлінскага муру і “жалезнай заслоны” ў 1989 годзе, узьнікае пытаньне – ці вывучылі мы ўрокі гісторыі? Інакш кажучы, ці здольныя мы пазьбегнуць памылак, якія кідаюць такі цёмны цень на ХХ стагодзьдзе?
Сьвяткаваць мінулыя падзеі ці сумаваць зь іх нагоды – бясплённая справа, калі мы сьляпыя да іх урокаў. Толькі калі падзеі вучаць нас, як дзейнічаць інакш – больш мудра, такія адзначэньні маюць пэўны плён.
Гледзячы на сёньняшнюю Эўропу, робіцца зразумелым, што гісторыя ня скончылася і што яна застаецца трагічнай. Праз 20 гадоў пасьля вызваленьня паловы кантынэнту новы мур будуецца ў Эўропе – гэтым разам праз сувэрэнную тэрыторыю Грузіі.
Гэта ўяўляе сабой асноўную праблему для грамадзянаў, інстытуцыяў і ўрадаў Эўропы. Ці сапраўды мы гатовыя прызнаць, што межы малой краіны могуць быць аднабакова зьмененыя сілай? Ці сапраўды мы жадаем цярпець фактычную анэксію замежных тэрыторый большай сілай?
У імя сьвяткаваньняў гістарычных датаў, каб яны былі зьмястоўнымі і для калектыўнай ідэнтычнасьці Эўропы, і для яе будучыні, мы заклікаем 27 дэмакратычных лідэраў Эўропы вызначыць прэвэнтыўную стратэгію, каб дапамагчы Грузіі мірна аднавіць сваю тэрытарыяльную цэласнасьць і дамагчыся вываду расейскіх войскаў, якія незаконна разьмешчаныя на грузінскай зямлі.
Ніхто ня хоча канфрантацыі з Масквой ці вяртаньня да атмасфэры варажнечы часоў “халоднай вайны”. Аднак ня менш важна, каб Эўразьвяз і яго краіны-сябры накіравалі яснае і недвухсэнсоўнае пасланьне кіраўніцтву Расеі.
Паколькі камісія, сфармаваная Эўразьвязам, якую ўзначальвае Хайдзі Тагліавіні, рыхтуецца апублікаваць сваю справаздачу аб прычынах расейска-грузінскай вайны, мы зьвяртаемся да ўсіх эўрапейцаў з просьбай прыгадаць балючыя ўрокі нашай нядаўняй мінуўшчыны.
Па-першае, буйная дзяржава заўсёды будзе знаходзіць і прыдумляць нагоду, каб напасьці на суседа, чыя незалежнасьць ёй не падабаецца. Мы павінны памятаць, што Гітлер абвінавачваў палякаў у пачатку ваенных дзеяньняў у 1939 годзе, гэтак жа, як і Сталін ускладаў віну на фінаў, калі ён уварваўся ў іх краіну ў 1940 годзе. Гэтак жа ў выпадку Грузіі і Расеі крытычнае пытаньне палягае ў тым, якая краіна ўварвалася ў іншую, а ня чый салдат стрэліў першым.
Па-другое, адмова заходніх дэмакратычных краінаў адказаць на расчляненьне дружалюбнай нацыі, хаця і маленькай, можа мець сурьёзныя глябальныя наступствы.
Эўразьвяз быў створаны, каб пазьбегнуць небясьпекі Мюнхеэну і “жалезнай заслоны”. Было б абсалютна згубна, калі б мы заставаліся абыякавымі да тых мэтадаў, якія пагрузілі наш кантынэнт у вайну і раздзяленьне ў большай частцы мінулага стагодзьдзя. Пад пагрозай ня што іншае, як лёс праекту, якому мы працягваем прысьвячаць наша жыцьцё – мірнае і дэмакратычнае аб’яднаньне і аднаўленьне эўрапейскага кантынэнту.
Вацлаў Гавэл, былы прэзыдэнт Чэхіі
Валдас Адамкус, былы прэзыдэнт Літвы
Март Лаар, былы прэм'ер-міністар Эстоніі
Вітаўтас Ландсбeргіс, былы старшыня парлямэнту Літвы
Ота фон Габсбург, аўстрыйскі палітык
Даніэль Кон-Бэндыт, францускі палітык, дэпутат Эўрапарлямэнту
Тымаці Гартан Эш, брытанскі публіцыст
Андрэ Глюксман, францускі публіцыст
Марк Леанард, брытанскі палітоляг
Бэрнар-Анры Леві, францускі палітоляг
Адам Міхнік, рэдактар польскай “Газэты выбочай”
Хосэп Раманэда, гішпанскі філёзаф
“Праз 20 гадоў пасьля таго, як палова Эўропы была вызваленая, будуецца новы мур – праз Грузію!
Паколькі Эўропа памятае ганьбу пакту Молатава-Рыбэнтропа 1939 году і Мюнхэнскага пагадненьня 1938 году і паколькі яна сьвяткуе гадавіну падзеньня Бэрлінскага муру і “жалезнай заслоны” ў 1989 годзе, узьнікае пытаньне – ці вывучылі мы ўрокі гісторыі? Інакш кажучы, ці здольныя мы пазьбегнуць памылак, якія кідаюць такі цёмны цень на ХХ стагодзьдзе?
Сьвяткаваць мінулыя падзеі ці сумаваць зь іх нагоды – бясплённая справа, калі мы сьляпыя да іх урокаў. Толькі калі падзеі вучаць нас, як дзейнічаць інакш – больш мудра, такія адзначэньні маюць пэўны плён.
Гледзячы на сёньняшнюю Эўропу, робіцца зразумелым, што гісторыя ня скончылася і што яна застаецца трагічнай. Праз 20 гадоў пасьля вызваленьня паловы кантынэнту новы мур будуецца ў Эўропе – гэтым разам праз сувэрэнную тэрыторыю Грузіі.
Гэта ўяўляе сабой асноўную праблему для грамадзянаў, інстытуцыяў і ўрадаў Эўропы. Ці сапраўды мы гатовыя прызнаць, што межы малой краіны могуць быць аднабакова зьмененыя сілай? Ці сапраўды мы жадаем цярпець фактычную анэксію замежных тэрыторый большай сілай?
У імя сьвяткаваньняў гістарычных датаў, каб яны былі зьмястоўнымі і для калектыўнай ідэнтычнасьці Эўропы, і для яе будучыні, мы заклікаем 27 дэмакратычных лідэраў Эўропы вызначыць прэвэнтыўную стратэгію, каб дапамагчы Грузіі мірна аднавіць сваю тэрытарыяльную цэласнасьць і дамагчыся вываду расейскіх войскаў, якія незаконна разьмешчаныя на грузінскай зямлі.
Ніхто ня хоча канфрантацыі з Масквой ці вяртаньня да атмасфэры варажнечы часоў “халоднай вайны”. Аднак ня менш важна, каб Эўразьвяз і яго краіны-сябры накіравалі яснае і недвухсэнсоўнае пасланьне кіраўніцтву Расеі.
Паколькі камісія, сфармаваная Эўразьвязам, якую ўзначальвае Хайдзі Тагліавіні, рыхтуецца апублікаваць сваю справаздачу аб прычынах расейска-грузінскай вайны, мы зьвяртаемся да ўсіх эўрапейцаў з просьбай прыгадаць балючыя ўрокі нашай нядаўняй мінуўшчыны.
Па-першае, буйная дзяржава заўсёды будзе знаходзіць і прыдумляць нагоду, каб напасьці на суседа, чыя незалежнасьць ёй не падабаецца. Мы павінны памятаць, што Гітлер абвінавачваў палякаў у пачатку ваенных дзеяньняў у 1939 годзе, гэтак жа, як і Сталін ускладаў віну на фінаў, калі ён уварваўся ў іх краіну ў 1940 годзе. Гэтак жа ў выпадку Грузіі і Расеі крытычнае пытаньне палягае ў тым, якая краіна ўварвалася ў іншую, а ня чый салдат стрэліў першым.
Па-другое, адмова заходніх дэмакратычных краінаў адказаць на расчляненьне дружалюбнай нацыі, хаця і маленькай, можа мець сурьёзныя глябальныя наступствы.
Эўразьвяз быў створаны, каб пазьбегнуць небясьпекі Мюнхеэну і “жалезнай заслоны”. Было б абсалютна згубна, калі б мы заставаліся абыякавымі да тых мэтадаў, якія пагрузілі наш кантынэнт у вайну і раздзяленьне ў большай частцы мінулага стагодзьдзя. Пад пагрозай ня што іншае, як лёс праекту, якому мы працягваем прысьвячаць наша жыцьцё – мірнае і дэмакратычнае аб’яднаньне і аднаўленьне эўрапейскага кантынэнту.
Вацлаў Гавэл, былы прэзыдэнт Чэхіі
Валдас Адамкус, былы прэзыдэнт Літвы
Март Лаар, былы прэм'ер-міністар Эстоніі
Вітаўтас Ландсбeргіс, былы старшыня парлямэнту Літвы
Ота фон Габсбург, аўстрыйскі палітык
Даніэль Кон-Бэндыт, францускі палітык, дэпутат Эўрапарлямэнту
Тымаці Гартан Эш, брытанскі публіцыст
Андрэ Глюксман, францускі публіцыст
Марк Леанард, брытанскі палітоляг
Бэрнар-Анры Леві, францускі палітоляг
Адам Міхнік, рэдактар польскай “Газэты выбочай”
Хосэп Раманэда, гішпанскі філёзаф
