Выдаўцы прагназуюць, што новыя ўмовы гаспадараньня прывядуць да падвышэньня кошту на ўвесь спэктар друкарскіх паслугаў.
Менскі выдавец Яраслаў Чапля канстатуе, што за апошні час кошт паперы падвысіўся ў сярэднім на 40%. Гэта ня толькі цягне за сабой рост цэнаў на канчатковую прадукцыю, але моцна б’е па саміх выдавецкіх структурах:
“У асноўным гэта тычыцца фінскай крэйдаванай паперы, швэдзкай, якую ў Расеі практычна не прадукуюць. Праблемы пайшлі дзесьці з 10 студзеня, як пасьля Новага году пачалі ў Расеі працаваць, то бок з паловы студзеня. Прывязка да Расеі ў тым, што адтуль ідзе ўся плынь: у беларусаў няма такіх вялікіх грошай, каб закупіць, прыкладам, адразу фуру. Калі кіляграм паперы каштуе 2 даляры, то можна ўявіць, колькі адразу трэба ўбухаць. Таму пераважна возяць прадстаўніцтвы расейскіх фірмаў у Беларусі”.
Карэспандэнт: “Можна чакаць, што гэта адаб’ецца на ўсім вытворчым ланцужку?”
“Дык ужо адбілася. Хто не пералічыў па-новаму замовы мінулага году, як, прыкладам, у мяне кніжкі ішлі, калі і дамовы падпісаныя, і грошы ўзятыя на выданьне, той цярпіць. Бо бах — раптам такія кошты. І ніхто нічога ня хоча разумець. Маўляў, мы вам пералічылі па тых расцэнках, дык давайце выконвайце пагадненьне. Гэта вялікія страты”.
Уладальнік прыватнага выдавецтва Зьміцер Колас не выключае, што ў сувязі з крызісам неўзабаве могуць адчуцца складанасьці з пастаўкамі так званай “крэйдаванай” паперы, неабходнай для кніжных вокладак, рэклямнай прадукцыі. Аднак ён ня схільны лічыць, што ў пэрспэктыве трэба чакаць радыкальнага падвышэньня даляравых коштаў на паперу расейскай вытворчасьці — у Расеі падзеньне вартасьці рубля яшчэ большае, чым у Беларусі:
“Тое, што падаражэла, дык гэта зразумела. У рублях, маецца найперш на ўвазе. Але выдаўцы адчуваюць гэта збольшага апасродкавана. То бок друкарні набываюць паперу, а нам толькі выстаўляюць кошты. А хто іх ведае, як яны насамрэч лічаць. Увогуле, асноўная маса паперы завозіцца з Расеі. Іншая справа, што вокладкавая і ўсялякія якасныя паперы — крэйдаваная на календары, на ўкладкі, на буклеты — гэта ўсё, безумоўна, скандынаўскага паходжаньня. Дык вось зараз досыць істотныя перабоі з пастаўкамі такой прадукцыі. Таму што некаторыя камбінаты прыпынілі працу — у прыватнасьці, у Фінляндыі дакладна адзін закрылі. Спынілі вытворчасьць у сувязі з крызісам. Так што могуць быць цяжкасьці з наяўнасьцю такой паперы. Але я ўсё ж думаю, што гэтыя цяжкасьці часовыя”.
Генэральны дырэктар менскай друкарні “Medisont” Уладзіслаў Сілёнак кажа, што тэндэнцыі ў галіне вытворчасьці паперы зрабілі свой нэгатыўны ўнёсак у распаўсюд сусьветнага крызісу. Імклівы рост коштаў на паперу назіраўся цягам апошніх трох гадоў, у выніку чаго парушыўся балянс паміж коштамі на паперу і паслугамі выдавецтваў:
“Уся папера — і афсэтная, і мэлаваная — увесь гэты час расьце і расьце ў коштах, і даволі хутка. Мяркую, што гэта таксама адзін з элемэнтаў, які паўплываў на тое, што ўзьнік крызіс. Бо ўсе папяровыя справы шчыльна завязаныя на Эўропу; там усё гэта даражэла, даражэла і вось урэшце дадаражэлася. Зараз, напрыклад, кардон ня можам набыць патрэбнага нам гатунку, бо фінскі завод стаіць. Пры тым, што і так у іх кардон быў ня танны. Зараз даводзіцца браць кітайскі. Ён ня тое каб горшы, проста розныя пазыцыі вырабляюцца для рознага карыстаньня. Патрэбна і такое, і такое, і такое. А цяпер проста абмежаваныя сталі варыянты выбару”.
Карэспандэнт: “Відавочна, што такія тэндэнцыі наўпрост уплываюць на канчатковы кошт прадукцыі?”
“Вядома, так — ад каляндарыкаў да кнігаў”.
Некалькі гадоў таму кіраўніцтва Беларусі паабяцала, што з узьвядзеньнем у Шклове сучаснага папяровага заводу краіна будзе забясьпечана ня толькі газэтнай, але і лёгкай крэйдаванай паперай. Аднак, нягледзячы на пагрозы Аляксандра Лукашэнкі асабіста разабрацца, чаму тармозіцца рэалізацыя праекту, тэхналягічныя недасканаласьці не дазваляюць замяніць імпартную паперу айчыннай.
