Паводле намесьніка старшыні сельгаскамітэту Аляксандра Капыткова, гаспадаркі зь сямнаццаці раёнаў завезьлі ўжо на малаказаводы пяцьдзясят тон сваёй прадукцыі для вырабу малака гатунку “Экстра”. Гэты гатунак адпавядае эўрапейскім патрабаваньням. У такім малацэ іншы ўзровень утрыманьня мікраарганізмаў, саматычных клетак, бялку. Вызначаецца таксама дапушчальная колькасьць шкодных рэчываў.
Але што з радыенуклідамі — яшчэ нядаўна галоўнай перашкодай у атрыманьні якаснага малака на забруджаных радыяцыяй тэрыторыях?
Меркаваньне галоўнага санітарнага ўрача абласнога цэнтру гігіены й эпідэміялёгіі Віктара Нараленкава:
“Гэта яшчэ разглядаецца як бізнэс-праект. Перапрацоўшчыкі да нас яшчэ не зьвярталіся, каб прынялі лінію. Радыенукліды ў малацэ ў нас, у вобласьці, у некалькі разоў ніжэйшыя за дапушчальную мяжу. Гэта малако, якое прадаецца ў гандлі — нават бяз клясы “Экстра”. А ў клясе “Экстра” — там жа сыравінныя зоны вызначаюцца, у тым ліку й па радыелягічным паказьніку. Так што там яшчэ больш надзейна”.
Радыенукліды ў малочных прадуктах да апошняга часу былі галаўным болем і пры адпраўцы харчу на экспарт. Нават у Расеі дапушчальны ўзровень утрыманьня радыецэзію ў малацэ ў два разы ніжэйшы, чымсьці ў афіцыйных беларускіх стандартах. У Беларусі — 100 бэкерэляў на літар, у Расеі — 50 бэкерэляў.
На практыцы беларускім перапрацоўшчыкам даводзіцца адсочваць заражанасьць сыравіны ня толькі на цэзій, але й на стронцый.
Вось што, у прыватнасьці, распавяла адна са спэцыялістак Хойніцкага сыраробнага камбінату, куды малако паступае і зь мясцовых калгасаў ды саўгасаў, і з гаспадарак суседняга Брагінскага раёну:
“Ёсьць перавышэньне ўзроўняў забруджанасьці малака на цэзій у Брагінскім раёне, у Хойніцкім — на цэзій няма. Аднак у нас ёсьць у трох гаспадарках на асобных фэрмах перавышэньне ўзроўняў на стронцый — у тым жа “Стралічаве”, “Барысаўшчыне”. На літар малака ўзровень заражанасьці на стронцый не павінен перавышаць 3,7 бэкерэля, а бывае 4 і каля 5 бэкерэляў. Яно ўсё разам прывозіцца, зьмешваецца — і мы ўжо рабіць сартаваньне ня можам. Таму такое малако з перавышэньнем стронцыю выкарыстоўваецца толькі на масла”.
Што да спажыўцоў, то ў рэгіёне цяпер многія імкнуцца купляць малочныя прадукты, які вырабляюцца на чысьцейшых тэрыторыях. Напрыклад, “Савушкін прадукт” зь Берасьця альбо прадукцыю менскіх малаказаводаў.
Але ж так паступаюць далёка ня ўсе.
“Купляем сваё. А дзе ж мы будзем браць? Мы ж ня ведаем, забруджаныя харчы ці не — купляем ды ядзім. Сыры, масла, сьмятану — абы толькі грошы былі ў кішэні”, — кажа пэнсіянэрка Ніна з Хойнікаў.
Але што з радыенуклідамі — яшчэ нядаўна галоўнай перашкодай у атрыманьні якаснага малака на забруджаных радыяцыяй тэрыторыях?
Меркаваньне галоўнага санітарнага ўрача абласнога цэнтру гігіены й эпідэміялёгіі Віктара Нараленкава:
“Гэта яшчэ разглядаецца як бізнэс-праект. Перапрацоўшчыкі да нас яшчэ не зьвярталіся, каб прынялі лінію. Радыенукліды ў малацэ ў нас, у вобласьці, у некалькі разоў ніжэйшыя за дапушчальную мяжу. Гэта малако, якое прадаецца ў гандлі — нават бяз клясы “Экстра”. А ў клясе “Экстра” — там жа сыравінныя зоны вызначаюцца, у тым ліку й па радыелягічным паказьніку. Так што там яшчэ больш надзейна”.
Малако з перавышэньнем стронцыю выкарыстоўваецца толькі на масла.
Радыенукліды ў малочных прадуктах да апошняга часу былі галаўным болем і пры адпраўцы харчу на экспарт. Нават у Расеі дапушчальны ўзровень утрыманьня радыецэзію ў малацэ ў два разы ніжэйшы, чымсьці ў афіцыйных беларускіх стандартах. У Беларусі — 100 бэкерэляў на літар, у Расеі — 50 бэкерэляў.
На практыцы беларускім перапрацоўшчыкам даводзіцца адсочваць заражанасьць сыравіны ня толькі на цэзій, але й на стронцый.
Вось што, у прыватнасьці, распавяла адна са спэцыялістак Хойніцкага сыраробнага камбінату, куды малако паступае і зь мясцовых калгасаў ды саўгасаў, і з гаспадарак суседняга Брагінскага раёну:
“Ёсьць перавышэньне ўзроўняў забруджанасьці малака на цэзій у Брагінскім раёне, у Хойніцкім — на цэзій няма. Аднак у нас ёсьць у трох гаспадарках на асобных фэрмах перавышэньне ўзроўняў на стронцый — у тым жа “Стралічаве”, “Барысаўшчыне”. На літар малака ўзровень заражанасьці на стронцый не павінен перавышаць 3,7 бэкерэля, а бывае 4 і каля 5 бэкерэляў. Яно ўсё разам прывозіцца, зьмешваецца — і мы ўжо рабіць сартаваньне ня можам. Таму такое малако з перавышэньнем стронцыю выкарыстоўваецца толькі на масла”.
Што да спажыўцоў, то ў рэгіёне цяпер многія імкнуцца купляць малочныя прадукты, які вырабляюцца на чысьцейшых тэрыторыях. Напрыклад, “Савушкін прадукт” зь Берасьця альбо прадукцыю менскіх малаказаводаў.
Але ж так паступаюць далёка ня ўсе.
“Купляем сваё. А дзе ж мы будзем браць? Мы ж ня ведаем, забруджаныя харчы ці не — купляем ды ядзім. Сыры, масла, сьмятану — абы толькі грошы былі ў кішэні”, — кажа пэнсіянэрка Ніна з Хойнікаў.
