Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Горадня – другая сталіца БНР


Так называецца сэрыя паштовак, якую падрыхтавалі гарадзенскія краязнаўцы, гісторыкі й сябры руху “За свабоду”: Андрэй Вашкевіч, Андрэй Чарнякевіч, Павал Мажэйка й іншыя.


Выданьне прысьвячаецца 90-ым угодкам Беларускае Народнае Рэспублікі. Наш карэспандэнт пытаўся ў гарадзенцаў, ці пазнаюць яны мясьціны, якія зафіксаваны на фотаздымках, што ведаюць пра БНР.

Паштоўкі зробленыя са старых здымкаў 1918 году, знойдзеных у архівах. Якраз у той час урад Беларускае Народнае Рэспублікі вымушаны быў перабрацца зь Менску ў Горадню.

Са слоў аднаго з гісторыкаў, Андрэя Чарнікевіча, знайсьці тую ілюстрацыю аказалася лягчэй, чым яны думалі, праўда, шмат чаго не захавалася.

Чарнякевіч: “Зьніклі некаторыя будынкі, якія былі па вуліцы сучаснай Савецкай, да прыкладу, былы гатэль, дзе знаходзілася сядзіба ТБШ. Тут зараз месьціцца банк у стылі канструктывізму. Зьніклі некаторыя пабудовы, дзе зараз абласны тэатар, там мясьціўся па сутнасьці цэнтар беларускага руху на працягу 1920-х гадоў”.

У пэрспэктыве, як заўважыў гісторык, у Горадні можна адкрыць музэй БНР пад адкрытым небам, паколькі захавалася шмат будынкаў, дзе мясьціліся ўрад БНР, вайскоўцы й іншыя беларускія арганізацыі.

І вось цяпер я паказваю паштоўкі гарадзенцам.

Дзяўчына: “Гэты дом вось тут побач, я, праўда, ня ведаю, як ён называецца”.

Другая дзяўчына: “Гэта корпус нашага аграрнага ўнівэрсіэта, мы тут вучымся”.

Карэспандэнт: “А ведаеце, што тут было напачатку ХХ стагодзьдзя?”

Дзяўчына: “Апошні прытулак беларускай школкі ў Горадні ў 1927 годзе па сучасным адрасе вул. Валковіча 21”.

Карэспандэнт: “Ці ведаеце вы што такое БНР?”

Спадар: “Не, ня ведаю”.

Ягоная дзяўчына: “Беларуская Народная Рэспубліка”.

Карэспандэнт: “А калі адзначаецца гэты дзень?”

Дзяўчына: “Сакавік, 25-га”.

Адзін спадар пазнаў большасьць мясьцінаў і нават удакладняў, што зьмянілася зараз на будынках.

Спадар: “Вось гэта былая музычная вучэльня, а тут цяпер месьціцца гараж, дзьвярэй гэтых ужо няма, зламалі напэўна. Гэта мастацкая школа, дачка туды зараз ходзіць. А гэта ж наш тэатар ляляк, толькі відаць цяпер трохі перароблены”.
Большасьць гарадзенцаў не змаглі пазнаць мясьцінаў зьмешчаных на фотаздымках, але пра тое, што Горадня была другой сталіцай БНР ведалі большасьць апытаных.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG