Незарэгістраваны зямельны надзел пазьней могуць сканфіскаваць
Пакуль жа меней за палову уладальнікаў лецішчаў пачалі афармляць дакумэнты.
Як папярэджваюць чыноўнікі Дзяржаўнага камітэту па маёмасьці, незарэгістраваны зямельны надзел пазьней могуць сканфіскаваць:
«Як запісана ў Грамадзянскім кодэксе? Калі фактычна чалавек чымсьці ўладае, ён юрыдычна мусіць аформіць сваё права. Пакуль, прыкладам, дом не аформлены, лічыцца, што яго не існуе. Таму ў дадзеным выпадку маецца на ўвазе абавязковая тэхнічная інвэнтарызацыя, выраб тэхнічнага пашпарта, рэгістрацыя пашпарта на садовы дом. На ўчасткі, як правіла, людзі зарэгістравалі сваё права яшчэ раней. Але праблемы мусіць разглядацца ў комплексе: рэгістрацыя права на зямельны надзел і на садовы домік».
Эканаміст Сяргей Балыкін падзяляе клопат дзяржавы пра неабходнасьць рэгістрацыі нерухомасьці. Маўляў, гэта ня толькі звыклая для ўсяго цывілізаванага сьвету рэч, але і аргумэнт ў магчымых спрэчках за ўласнасьць. Іншая справа, паводле экспэрта, што вызначаныя сумы за аказаньне паслугаў сур’ёзна палохаюць уласьнікаў:
“Няма нічога ненатуральнага ў тым, каб рэгістраваць уласнасьць. Наадварот, цалкам натуральна, калі на нерухомасьць патрэбна дзяржаўная рэгістрацыя. Хоць бы таму, што нерухомасьць сёньня -- гэта адна з найбольшых матэрыяльных каштоўнасьцяў. А такая дарагая ўласнасьць павінна падлягаць рэгістрацыі дзеля таго, каб права ўласнасьці пацьвердзіць. І калі ты ня маеш рэгістрацыі сваёй уласнасьці, тады ў спрэчных пытаньнях як вырашаць -- каму яна належыць? А вось тое, што ў нас пошліны за паслугі такія высокія – дык гэта ж зусім іншая справа! Тое, што ў нас бюракратыя працуе так кепска – гэта таксама іншая рэч. Таму ўрэшце тое, што ўва ўсім сьвеце лічыцца натуральным, у Беларусі намагаюцца зрабіць праз адно месца, добрую справу пераўтвараючы ў сумнеўную паводле выкананьня. Карацей, умеюць у нас нарабіць глупстваў. Але ж гэта Беларусь...”
У кадастравых агенцтвах папярэджваюць: больш складана будзе тым уласьнікам, якія не зьяўляюцца сябрамі каапэратываў, а значыць, ня могуць спадзявацца на дапамогу старшыні ці бугальтара каапэратыву. Кіраўнікі таварыстваў бяруць ня сябе дадатковы цяжар, падаючы калектыўныя сьпісы ў выканкамы на тых, у каго адсутнічаюць дакумэнты. Тады выканкамаўскія землямеры выяжджаюць на месца, ахопліваючы адразу некалькі ўчасткаў, што істотна памяншае кошт афармленьня.
Хоць і сваё, але давядзецца плаціць дадаткова
Каб пачаць афармленьне нерухомасьці, неабходна заява, якую будуць разглядаць у аддзеле райвыканкама, які курыруе садовыя таварыствы. Пасьля агалошаньня рашэньня пра выдзяленьне зямлі, дакумэнты пераадрасуюць у інстытут «Белгіпразем», дзе цягам двух месяцаў будзе весьціся так званая земляўладкавальная.
Давядзецца плаціць каля 70 даляраў за рэгістрацыю будынку плошчай да 50 квадратных мэтраў. Калі плошча большая – плата падымаецца. На легалізацыю дома і зямельнага надзела разам можа пайсьці да 3 месяцаў. Паасобку – да паўгоду.
Спадар Аляксей ўжо прыватызаваў лецішча. Прызнаецца, высілкаў гэта каштавала немалых – і фізычных, і матэрыяльных. Ён на сваім досьведзе тлумачыць прынцыповую розьніцу паміж дачнікам новага і старога ўзору:
«Раней не прыватызаванае лецішча, то бок, без тэхнічнага пашпарту, нельга было прадаць. Вось я яго прыватызаваў, хоць была гэта нялёгкая справа. Розьніца ў тым, што дагэтуль не было прымусова: калі маесьсся калі-небудзь прадаваць -- афармляй, ня хочаш – ня трэба. Але прадаць без прыватызацыі было нельга, да таго часу, пакуль на руках ня будзе тэхнічнага пашпарту. А пашпарт выпісвалі толькі тады, калі прыватызуеш. Карацей, сытуацыя падобная да той, што зараз зь лічыльнікамі: пакуль мы ставім лічыльнікі на халодную і гарачую ваду паводле прынцыпу «можна ставіць, можна не ставіць», але неўзабаве гэтая справа закончыцца і будзе ўсё прымусова. Таксама, відавочна, указ ёсьць».
Многія дачнікі аформілі дзяржаўныя акты на зямлю яшчэ шмат год таму. Але пры адсутнасьці штампаў рэгістрацыі ў выканкаме працэдура афармленьня зямлі ва ўласнасьць лічыцца незавершанай. Дадасьць галаўнога болю і не рэгістрацыя будынку будыніна. Без тэхпашпарту, як ўжо зазначыў Аляксей, дом не перадасі ў спадчыну, яго нельга прадаць ці падарыць. Адсутнасьць зьвестак пра будынак у агульным кадастравым рэгістры будзе падставай да скасаваньня дамовы куплі-продажу.
