rfe/rl Гарадзенскі абласны суд на ініцыятыву ўправы юстыцыі аблвыканкаму ліквідаваў гарадзкое грамадзкае аб’яднаньне “Таварыства вышэйшай беларускай школы”. Кіраўнік арганізацыі – прафэсар Алесь Астроўскі – ня быў нават запрошаны ў суд, ён толькі атрымаў па пошце судовае рашэньне.
У заяве ўправы юстыцыі, прадстаўленай у суд, адзначалася: грамадзкае аб’яднаньне “Таварыства вышэйшай беларускай школы” не прайшло перарэгістрацыю ў сувязі з указам прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 1 траўня 2005 года № 247 “Аб дадатковых мерах па ўпарадкаваньні выкарыстаньня слоў “нацыянальны” і “беларускі”. У судзе прадстаўнік Гарадзенскага аблвыканкаму настойваў, што далейшая дзейнасьць арганізацыі зьяўляецца незаконнай і таму павінна быць забароненай.
Прафэсар мэдыцынскага ўнівэрсытэту спадар Астроўскі, у сваю чаргу, кажа, што ён ня ведаў пра выдадзены прэзыдэнтам указ, бо на той час, калі гэты дакумэнт зьявіўся, у яго была сэсія, а па-другое, кіраўніка ТВБШ наагул не запрасілі на судовае паседжаньне:
(Астроўскі: ) «Фармальна, канечне, ёсьць віна і з майго боку, што гэта сытуацыя была прапушчана, але, з другога боку, быў суд аб ліквідацыі арганізацыі, на які мяне не запрасілі. Суд быў адкрыты і згодна з пратаколамі, якія я атрымаў, я павінен быў на ім прысутнічаць, але мяне ізноў такі ніхто аб гэтым не папярэдзіў».
У сваю чаргу прадстаўнік Гарадзенскага аблвыканкаму Ўладзімер Хілюта кажа: папярэджаньні “Таварыству вышэйшай беларускай школы” выносіліся і раней, аднак ТВБШ нельга было знайсьці:
(Хілюта: ) «Калі б у іх папярэджаньне было толькі за ўжываньне слова «беларускай», то пакараньне было б іншым, але мы выносілі папярэджаньні пісьмова і раней, шукалі іх па юрыдычным адрасе, але гэта не дало вынікаў. Таму кіраўніцтва прыняло рашэньне накіраваць справу ў суд, а ўжо суд прымаў рашэньне аб спыненьні дзейнасьці гэтай арганізацыі».
“Таварыства вышэйшай беларускай школы” існавала толькі ў адным горадзе Беларусі – Горадні. Рэальна ТВБШ пачало дзейнічаць з 1996 году, калі прафэсар Астроўскі сабраў больш за 70 выкладчыкаў трох ВНУ, каб нейкім чынам адрэагаваць на вынікі рэфэрэндуму 1995 году. Летась зьмяніўся статут арганізацыі, і прайшла яе перарэгістрацыя. Прафэсар Алесь Астроўскі лічыць, што гэта была ўнікальная структура.
(Астроўскі: ) «Гісторыя арганізацыі, калі б мы ўвайшлі ў 2006 год, налічвала б ужо 10 гадоў, і мы маглі б сьвяткаваць юбілей. Мы з усіх сілаў імкнуліся падтрымаць выкладчыкаў, якія выкладалі прадметы па-беларуску і на высокім прафэсійным узроўні. Імкнуліся выявіць найлепшыя падручнікі і мэтадычныя дапаможнікі, напісаныя на беларускай мове. Гэтым самым падтрымаць выкладчыкаў, паказаць, што яны запатрабаваныя”.
Прафэсар Астроўскі мае намер правесьці сход Таварыства для таго, каб абмеркаваць далейшыя дзеяньні.
Прафэсар мэдыцынскага ўнівэрсытэту спадар Астроўскі, у сваю чаргу, кажа, што ён ня ведаў пра выдадзены прэзыдэнтам указ, бо на той час, калі гэты дакумэнт зьявіўся, у яго была сэсія, а па-другое, кіраўніка ТВБШ наагул не запрасілі на судовае паседжаньне:
(Астроўскі: ) «Фармальна, канечне, ёсьць віна і з майго боку, што гэта сытуацыя была прапушчана, але, з другога боку, быў суд аб ліквідацыі арганізацыі, на які мяне не запрасілі. Суд быў адкрыты і згодна з пратаколамі, якія я атрымаў, я павінен быў на ім прысутнічаць, але мяне ізноў такі ніхто аб гэтым не папярэдзіў».
У сваю чаргу прадстаўнік Гарадзенскага аблвыканкаму Ўладзімер Хілюта кажа: папярэджаньні “Таварыству вышэйшай беларускай школы” выносіліся і раней, аднак ТВБШ нельга было знайсьці:
(Хілюта: ) «Калі б у іх папярэджаньне было толькі за ўжываньне слова «беларускай», то пакараньне было б іншым, але мы выносілі папярэджаньні пісьмова і раней, шукалі іх па юрыдычным адрасе, але гэта не дало вынікаў. Таму кіраўніцтва прыняло рашэньне накіраваць справу ў суд, а ўжо суд прымаў рашэньне аб спыненьні дзейнасьці гэтай арганізацыі».
“Таварыства вышэйшай беларускай школы” існавала толькі ў адным горадзе Беларусі – Горадні. Рэальна ТВБШ пачало дзейнічаць з 1996 году, калі прафэсар Астроўскі сабраў больш за 70 выкладчыкаў трох ВНУ, каб нейкім чынам адрэагаваць на вынікі рэфэрэндуму 1995 году. Летась зьмяніўся статут арганізацыі, і прайшла яе перарэгістрацыя. Прафэсар Алесь Астроўскі лічыць, што гэта была ўнікальная структура.
(Астроўскі: ) «Гісторыя арганізацыі, калі б мы ўвайшлі ў 2006 год, налічвала б ужо 10 гадоў, і мы маглі б сьвяткаваць юбілей. Мы з усіх сілаў імкнуліся падтрымаць выкладчыкаў, якія выкладалі прадметы па-беларуску і на высокім прафэсійным узроўні. Імкнуліся выявіць найлепшыя падручнікі і мэтадычныя дапаможнікі, напісаныя на беларускай мове. Гэтым самым падтрымаць выкладчыкаў, паказаць, што яны запатрабаваныя”.
Прафэсар Астроўскі мае намер правесьці сход Таварыства для таго, каб абмеркаваць далейшыя дзеяньні.