Як беларусы знаёмяцца. Л. Дранько-Майсюк: "У мяне каханьне атрымалася ад першага дакрананьня..."

Галіна Жарко, Менск Стратэгічнай пагрозай для Беларусі спэцыялісты называюць страту насельніцтва. Паводле прагнозаў ААН, к сярэдзіне стагодзьдзя беларусаў застанецца шэсьць мільёнаў. Аднак некаторыя айчынныя дэмографы лічаць такі прагноз занадта аптымістычным.
К сярэдзіне стагодзьдзя, мяркуюць яны, калі не прымаць тэрміновых мер на дзяржаўным узроўні, застанецца чатыры мільёны. Прыватная справа – стварыць сям’ю, нарадзіць дзяцей – набывае дзяржаўнае значэньне. Першы крок да магчымага стварэньня пары – знаёмства.

Меней стала людзей, меней сталі граць і вясельляў. Паводле статыстычных дадзеных у апошнія гады паменшылася колькасьць шлюбаў. (62,5 тыс. у 2000 годзе супраць 99,2 тыс. у 1990 годзе).

Спэцыялісты называюць цяперашняе становішча дэмаграфічным каляпсам і выказваюць трывогу з прычыны рэзкага паслабленьня жыцьцёвага тонусу народу.

Тымчасам з надыходам сонечных дзён моладзь цягнецца на двор. Нічога ня ведаючы пра вусьцішныя прагнозы й ня дбаючы аб выпраўленьні дэмаграфічнай сытуацыі, хлопцы й дзяўчаты знаёмяцца, як тое было заўсёды.

Паслухаем намесьніцу дырэктара Менскага гарадзкога цэнтра сацыяльнага абслугоўваньня сям’і й дзяцей, псыхоляга Жану Міцкевіч.

(Міцкевіч: ) “Знаёмства як было так і засталося індывідуальнай справай. І кожны гэта робіць па-свойму. Залежыць ад канкрэтных характарыстык чалавека, ягонага выхаваньня, псыхалягічных установак. Чалавеку з унутранымі бар''ерамі, няздольнаму да камунікацыяў цяжка гэта зрабіць. Адна з прычынаў, калі бацькі ставяць псыхалягічную ўстаноўку на тое, што ты ня ўмееш нічога рабіць добра, ты - няўдачнік. Для такога чалавека дзіва, калі на яго зьвернуць увагу. Пазнаёміцца на вуліцы частка людзей можа, а частка ня можа".

(Галасы:)

- Добры дзень, мяне завуць Марк. А як вас завуць? - Каця. - А, скажыце, да вас часта хлопцы падыходзяць на вуліцы? - Не.

(Дзяўчына: ) "У большасьці падыходзяць нецьвярозыя маладыя людзі. Гэта непрыемна".

(Хлопец: ) "Я аднойчы спрабаваў пазнаёміцца зь дзяўчынаю. Яна аказалася баптысткаю й пачала цягнуць мяне ў сэкту. Больш такіх практыкаваньняў не раблю".

Раней нявест выбіралі на вячорках, а публіка з вышэйшых слаёў грамадзтва вывозіла дачок на балі.

Паводле статыстыкі, у Беларусі ў 2001 годзе на 1000 мужчын прыходзілася 1131 жанчына, а гэта - сьведчаньне асымэтрычнага разьвіцьця полавай структуры насельніцтва. Ня варта забывацца, праўда, што бабулі жывуць даўжэй за дзядуляў. А сярод асноўных праблемаў моладзевага шлюбнага рынку – скіраваныя за мяжу надзеі беларускіх дзяўчат.

(Юля: ) “Я думаю, што трэба шукаць недзе ў інтэрнэце і па-за межамі гэтае краіны. Паводле досьведу сябровак, бачу, што гэта мае плён. Няма 100% верагоднасьці, што сустрэнеш свайго чалавека, але нашыя жанчыны разбэсьцілі мужчынаў. Прыгожых жанчын, якія й разумныя, і працавітыя, глядзяць і за сабою, і за дзецьм, і за мужам, - вельмі шмат. І мужчыны перакананыя, што нават калі яны гэтага не цэняць, празь некаторы час знойдуць яшчэ каго-небудзь".

-

Ці іх нехта знойдзе – кабета, дзяўчына... -

(Юля: ) “...якая будзе менш патрабавальная, чым ейная папярэдніца”.

А жаніхі ці то круцяць носам, ці то проста баяцца падысьці.

(Віктар: ) “Не магу сказаць, што я задаволены нашымі беларускімі дзяўчатамі. Цяжка знайсьці годную кандыдатуру. Гэты чалавек павінен мяне найперш разумець. Я прыглядаюся. Прыглядаюся і калі ў мэтро спускаюся. І калі па вуліцы йду".

- Ці магчыма завесьці знаёмства на вуліцы? (Віктар: ) “Ды не... Чалавек ідзе па сваіх справах, а тут я падлятаю... З чаго б гэта! Гэта абсурдна знаёміцца на вуліцы”.

Псыхолягі кажуць, што ў асноўнай масе маладыя людзі раскаваныя й для іх не складае праблемы пазнаёміцца. Але ж і для спэцыялістаў працы хапае.

(Міцкевіч: ) “Да нас зьвяртаюцца людзі, якія маюць жаданьне пазнаёміцца, але перашкаджае страх. Ня мае значэньня на вуліцы ці ў знаёмых. Ёсьць яшчэ такое разуменьне, як уменьне знаёміцца. Уменьне зьвярнуць на сябе ўвагу зь першай хвіліны. Нездарма ў нас існуюць трэнінгі флірту”.

Трэнінгі флірту для сучасных нясьмелых. Іхных мамаў некалі сурова вучылі, што строіць вочкі – дужа непрыстойныя для камсамолак паводзіны. Але вось як нечакана павярнулася размова, калі я запыталася аб знаёмствах маці амаль ужо дарослага хлопца, літаразнаўцу Ганну Кісьліцыну.

(Кісьліцына: ) “Я працягваю знаёміцца больш, чым мой хлопчык. У мяне зьмянілася месца дыслякацыі знаёмства. Я раблю рамонт, хаджу па будаўнічых рынках, а там - пераважна мужчыны. Яны проста гавораць мне: “Ой якая вы, дзяўчына, сымпатычная! Давайце пазнаёмімся”.

А як бы рэагавалі маладыя людзі, каб падышла дзяўчына й сказала: “Ой, мужчына, які вы прыгожы, давайце пазнаёмімся”?

(Хлопец: ) “У мяне былі такія выпадкі. Мы размаўлялі. Сустракаліся”.

(Хлопец: ) “Так, было... Але я стаўлюся да гэтага адмоўна. Калі жанчына пачынае мяне вельмі актыўна дамагацца, у мяне зьяўляюцца нейкія дрэнныя пачуцьці”.

Панятак “флірт” у Беларускую экцыкляпэдыю не ўвайшоў. Тлумачальны слоўнік падае “флірт” як какецтва, лёгкае заляцаньне. А заляцацца можа толькі мужчына, бо гэта азначае - “аказваць увагу, дагаджаць жанчыне, імкнучыся выклікаць прыхільнасьць”.

Цікава, што й інтэрнэт-пошук на запыт “знаёмства” імгненна выдаў тысячы парадаў, якімі, відаць, плёна карысталіся яшчэ бабулі й прабабулі. Пасьлізнуцца на вачах “аб’екта”, выпусьціць з рук кніжку... А потым не нудзіцца, слухаючы лекцыю пра тараканаў, прынцыпы работы сынхрафазатрона і, абавязкова, успаміны пра службу ў войску.

(Міцкевіч:) “Фэмінісцкія настроі, калі яны йдуць праз край, не надаюць прывабнасьці. Маецца на ўвазе ўменьне заігрываць з асобай супрацьлеглага полу. І гэтаму вучылі. Толькі адна навука, якая тычыцца веераў. Як ён складваецца, як ён раскрываецца... і мужчына разумеў, што хоча сказаць жанчына. Бо нельга было падысьці да мужчыны й сказаць: вы мяне зацікавілі. А кветкі прышпіленыя на адзеньне?! Гэта й ёсьць флірт. Увогуле флірт – гэта ўменьне перадаць свае думкі вачыма. Гэта ўменьне зрабіць позу. Адна стаіць так, другая гэтак, а вось толькі трэцяя прывабіць. Але залішяя жаноцкасьць – гэта порна. Ужо ня будзе падабацца”.

Большасьць мужчын і жанчын кожнага пакаленьня рана ці позна ўступае ў шлюб. Паводле перапісу насельніцтва 1999 году, ва ўзросьце 55-59 гадоў толькі 3% грамадзянаў працягвалі заставацца самотнымі. Гэта дадзеныя з Нацыянальнай справаздачы “Беларусь: 10 гадоў пасьля Міжнароднай Каірскай канфэрэнцыі ў праблемах народанасельніцтва й разьвіцьця”.

За лічбамі, за працэнтамі – рамантычныя гісторыі. Вось гісторыя паэта Леаніда Дранько-Майсюка.

(Дранько-Майсюк: ) “Кажуць: ёсьць каханьне зь першага погляду... У мяне атрымалася каханьне зь першага дакрананьня. Я дакрануўся да сваёй будучай жонкі й зразумеў - гэта яна! Гэта мая будучая жонка. Толькі дзякуючы таму, што я буду побач зь ёю, рэалізуюцца мае жыцьцёвыя пляны”.

Справа было ў сьнежні 79-га, у Маскве. Студэнт Літаратургага інстытуту сьпяшаўся на дзелавое спатканьне да невядомай яму дзяўчыны, якая выказала жаданьне прачытаць Караткевіча па-беларуску.

(Дранько-Майсюк: ) “Вядома ж, я імгненна згадзіўся дапамагчы маскоўскай студэнтцы авалодаць беларускай мовай. І калі я падышоў... мы пазнаёміліся на вуліцы Герцэна, каля Цэнтральнага дома літаратара... замест таго, каб сказаць: добры дзень! я проста дакрануўся да рукі. І ўзьнікла гэтая цеплыня”.

Прыцягненьне, якога хапае на ўсё жыцьцё?

(Дранько-Майсюк: ) “Дай Бог, каб паэзію гэтай цеплыні разумела наша моладзь”.

Кажуць, што шлюбы ладзяцца на нябёсах. Але знаёмяцца ўсё ж на зямлі. І пошукі палавінак параскіданых, часам па цэлым сьвеце, а часам і зусім побач, як любая іншая справа, можа прыносіць прыбытак.