Міхал Стэльмак, Менск У менскай штаб-кватэры СНД ўчора завяршылася двухдзённая нарада прадстаўнікоў краін Садружнасьці ў справе змагання з распаўсюдам падробных лекаў.
Ці ёсьць фальсыфікаваныя лекі ў Беларусі? Што тычыцца грамадзкай думкі, то шмат хто з шараговых грамадзянаў упэўнены, што фальшывыя лекі ў Беларусі маюць месца. Падставы для такіх меркаваньняў наступныя. Напрыклад, той, хто ўжывае лекі рэгулярна, не аднойчы заўважаў, як адны і тыя ж лекі маюць розны мэдычны эфэкт. Інакш кажучы, адны лекі дапамагаюць ад хваробаў, іншыя–не. А то й яшчэ горш: уплываюць на здароўе адмоўна.
Што тычыцца лекараў, то яны на гэты конт, як правіла, публічна выказвацца асьцерагаюцца. Маўляў, гэта кампэтэнцыя фармацэўтаў. Разам з тым, у прыватных размовах беларускія лекары таксама часам зьдзіўляюцца, што тыя ці іншыя прэпараты не заўжды дзейнічаюць на чалавека так, як гэта сьцьвярджаецца ў інструкцыях па іх выкарыстаньні.
Хто думае інакш, дык гэта мэдычнае начальства. У прыватнасьці, Міністэрства аховы здароўя, як вынікае з тлумачэньня яго прадстаўнікоў, ня лічыць праблему падробных лекаў надзённай для Беларусі. Фармацэўты таксама адмаўляюць, што ў аптэчную сетку могуць патрапіць фальсыфікаты. Вось, напрыклад, што паведаміў мне на гэты конт кіраўнік Рэспубліканскай кантрольна-аналітычнай лябараторыі Міністэрства аховы здароўя Аляксандр Шыракоў:
(Шыракоў: ) “Па Беларусі летась быў усяго адзін фальсыфікат. Праблема вычарпана ў 2002 годзе. Сярод краінаў СНД сытуацыя ў Беларусі ў гэтым пляне найлепшая”.
(Карэспандэнт: ) “На вашу думку, чым гэта тлумачыцца?”
(Шырокаў: ) “Таму што ў нас іх практычна няма. У нас іншае заканадаўства па кантролі лекаў і іх допуску на рынак. Па ўвозе лекавых сродкаў. У нас уведзены жорсткія нормы ў гэтым пляне”.
(Карэспандэнт: ) “У чым сутнасьць гэтых жорсткіх нормаў?”
(Шырокаў: ) “З траўня леташняга году прэпараты ў Беларусь увозяцца па рашэньні Міністэрства аховы здароўя толькі ад прамых заводаў-вытворцаў альбо іх дыстрыб’ютараў. Ніякіх пасярэднікаў ужо няма”.
Хаця ў Беларусі, як мы толькі што чулі ад спадара Шырокава, няма праблемы падробных лекаў, але беларускі прадстаўнік браў удзел у нарадзе краінаў СНД, дзе разглядаліся меры змаганьня з фальшыўкамі. Як мне было патлумачана яе арганізатарамі, ініцыявалі нараду Расея і Украіна, але разам з тым удзел Беларусі, на іх думку, быў абгрунтаваным.
Рэч у тым, што, паводле маіх суразмоўцаў, ніводная краіна Садружнасьці, у тым ліку і Беларусь, насамрэч, ня могуць лічыць сябе абароненымі ад фальшывак. Паводле Ўсясьветнай арганізацыі здароўя, у цэлым у сьвеце 7 працэнтаў лекаў складаюць падробкі. А вось на тэрыторыі краін СНД узровень фальшывых мэдпрэпаратаў, як прагучала на менскай нарадзе, нават вышэйшы: ад 10 да 30 працэнтаў.
У валютным эквіваленце рынак падробных лекаў Садружнасьці ацэньваецца ў 300-400 мільёнаў даляраў. А паколькі паміж Беларусьсю і Расеяй межы празрыстыя, то, як сьцьвярджаюць экспэрты, фальшывыя прэпараты лёгка трапляюць на беларускую тэрыторыю, мінаючы тут фармацэўтычны кантроль. І атрымліваецца, што ў зьвестках беларускіх кантрольна-аналітычных лябараторыяў фальшывак няма, а насамрэч беларусы іх выкарыстоўваюць.
Апроч таго, расейскія вытворцы, паводле сродкаў масавай інфармацыі гэтай краіны, налаўчыліся вырабляць такія фальшывыя лекі, якія складана і нават немагчыма лябараторным чынам адрозьніць ад арыгінальных прэпаратаў. Вось чаму, як лічыць куратар пытаньняў аховы здароўя менскай штаб-кватэры СНД Георгій Нарушэвіч, змаганьне з фальшыўкамі павінна стаць праблемай усіх бяз выключэньня краінаў Садружнасьці:
(Нарушэвіч: ) “Па ўсім сьвеце факты фальсыфікацыяў лекаў былі, ёсьць і будуць. Таму зараз гэтае пытаньне вельмі надзённае для ўсіх дзяржаваў, у тым ліку і краінаў Садружнасьці, гэта мае прынцыповае значэньне. Пытаньне даўно насьпела і, вядома, супрацоўніцтва будзе садзейнічаць зьмяншэньню фальсыфікатаў на рынках”.
Што тычыцца лекараў, то яны на гэты конт, як правіла, публічна выказвацца асьцерагаюцца. Маўляў, гэта кампэтэнцыя фармацэўтаў. Разам з тым, у прыватных размовах беларускія лекары таксама часам зьдзіўляюцца, што тыя ці іншыя прэпараты не заўжды дзейнічаюць на чалавека так, як гэта сьцьвярджаецца ў інструкцыях па іх выкарыстаньні.
Хто думае інакш, дык гэта мэдычнае начальства. У прыватнасьці, Міністэрства аховы здароўя, як вынікае з тлумачэньня яго прадстаўнікоў, ня лічыць праблему падробных лекаў надзённай для Беларусі. Фармацэўты таксама адмаўляюць, што ў аптэчную сетку могуць патрапіць фальсыфікаты. Вось, напрыклад, што паведаміў мне на гэты конт кіраўнік Рэспубліканскай кантрольна-аналітычнай лябараторыі Міністэрства аховы здароўя Аляксандр Шыракоў:
(Шыракоў: ) “Па Беларусі летась быў усяго адзін фальсыфікат. Праблема вычарпана ў 2002 годзе. Сярод краінаў СНД сытуацыя ў Беларусі ў гэтым пляне найлепшая”.
(Карэспандэнт: ) “На вашу думку, чым гэта тлумачыцца?”
(Шырокаў: ) “Таму што ў нас іх практычна няма. У нас іншае заканадаўства па кантролі лекаў і іх допуску на рынак. Па ўвозе лекавых сродкаў. У нас уведзены жорсткія нормы ў гэтым пляне”.
(Карэспандэнт: ) “У чым сутнасьць гэтых жорсткіх нормаў?”
(Шырокаў: ) “З траўня леташняга году прэпараты ў Беларусь увозяцца па рашэньні Міністэрства аховы здароўя толькі ад прамых заводаў-вытворцаў альбо іх дыстрыб’ютараў. Ніякіх пасярэднікаў ужо няма”.
Хаця ў Беларусі, як мы толькі што чулі ад спадара Шырокава, няма праблемы падробных лекаў, але беларускі прадстаўнік браў удзел у нарадзе краінаў СНД, дзе разглядаліся меры змаганьня з фальшыўкамі. Як мне было патлумачана яе арганізатарамі, ініцыявалі нараду Расея і Украіна, але разам з тым удзел Беларусі, на іх думку, быў абгрунтаваным.
Рэч у тым, што, паводле маіх суразмоўцаў, ніводная краіна Садружнасьці, у тым ліку і Беларусь, насамрэч, ня могуць лічыць сябе абароненымі ад фальшывак. Паводле Ўсясьветнай арганізацыі здароўя, у цэлым у сьвеце 7 працэнтаў лекаў складаюць падробкі. А вось на тэрыторыі краін СНД узровень фальшывых мэдпрэпаратаў, як прагучала на менскай нарадзе, нават вышэйшы: ад 10 да 30 працэнтаў.
У валютным эквіваленце рынак падробных лекаў Садружнасьці ацэньваецца ў 300-400 мільёнаў даляраў. А паколькі паміж Беларусьсю і Расеяй межы празрыстыя, то, як сьцьвярджаюць экспэрты, фальшывыя прэпараты лёгка трапляюць на беларускую тэрыторыю, мінаючы тут фармацэўтычны кантроль. І атрымліваецца, што ў зьвестках беларускіх кантрольна-аналітычных лябараторыяў фальшывак няма, а насамрэч беларусы іх выкарыстоўваюць.
Апроч таго, расейскія вытворцы, паводле сродкаў масавай інфармацыі гэтай краіны, налаўчыліся вырабляць такія фальшывыя лекі, якія складана і нават немагчыма лябараторным чынам адрозьніць ад арыгінальных прэпаратаў. Вось чаму, як лічыць куратар пытаньняў аховы здароўя менскай штаб-кватэры СНД Георгій Нарушэвіч, змаганьне з фальшыўкамі павінна стаць праблемай усіх бяз выключэньня краінаў Садружнасьці:
(Нарушэвіч: ) “Па ўсім сьвеце факты фальсыфікацыяў лекаў былі, ёсьць і будуць. Таму зараз гэтае пытаньне вельмі надзённае для ўсіх дзяржаваў, у тым ліку і краінаў Садружнасьці, гэта мае прынцыповае значэньне. Пытаньне даўно насьпела і, вядома, супрацоўніцтва будзе садзейнічаць зьмяншэньню фальсыфікатаў на рынках”.