Сьвятлана Курс, Менск Міжнародныя назіральнікі прыбываюць у ЗША для маніторынгу прэзыдэнцкіх выбараў 2 лістапада. Асабліва зацікаўленае назіраньне будзе ў Фларыдзе, Агаё і некалькіх іншых штатах, у якіх найбольшая колькасьць выбарцаў і непрадказальны вынік галасаваньня. Аднак у некаторых амэрыканскіх штатах міжнародных назіральнікаў, у тым ліку беларускіх дыпляматаў, не дапусьцяць у выбарчыя участкі бліжэй чым на 90 мэтраў.
На выбарчыя ўчасткі будуць дапушчаныя афіцыйныя назіральнікі запрошаныя Дзярждэпартамэнтам ЗША ад АБСЭ (іх абазначаюць тэрмінам “monitors”), у той час як астатнія міжнародныя назіральнікі, аб’яднаныя тэрмінам “observers” (неафіцыйныя назіральнікі), будуць знаходзіцца на адлегласьці звычайна за 90 м і могуць назіраць за выбарамі хіба што ў бінокль.
Гэтак, беларускіх дыпляматаў не дапусьцілі да непасрэднага назіраньня на ўчастках у штатах Вірджынія, Заходняя Вірджынія, Мэрылэнд і акрузе Калюмбія. Міністэрства замежных справаў Беларусі выразіла афіцыйны пратэст амбасадару ЗША з гэтай нагоды, а беларуская амбасада ў ЗША заявіла, што Злучаныя Штаты адмаўляюцца акрэдытоўваць незалежных назіральнікаў, чым парушаюць Капэнгагенскія пагадненьні 1990 году.
Стывэн Пайк, прадстаўнік Дзярждэпартамэнту ЗША, заявіў, што беларуская афіцыйная заява ўводзіць у зман. Вашынгтон выканаў міжнародныя пагадненьні і абавязкі што да правядзеньня свабодных і справядлівых выбараў, запрасіўшы да маніторынгу выбараў 75 афіцыйных назіральнікаў ад АБСЭ, сярод якіх ёсьць і прадстаўнікі Беларусі.
Назіральнікі АБСЭ маюць права прысутнасьці на ўчастках і ўмяшаньня ў выпадкі парушэньняў выбарчага працэсу. Больш за тое, у ЗША палітычныя кандыдаты маюць права мець на кожным выбарчым участку сваіх прадстаўнікоў у якасьці афіцыйных назіральнікаў.
Тым часам Урдур Гуннасдотыр, прэсавая сакратарка Бюро АБСЭ, заявіла, што лічыць такую практыку падзяленьня міжнародных назіральнікаў непрымальнай.
(Гуннасдотыр: ) “Мы адпрэчвалі гэта ў Беларусі і адпрэчваем гэта ў іншых краінах – калі нам кажуць, што некаторыя назіральнікі могуць прыехаць, а некаторыя – не. Альбо ўсе прыяжджаюць, альбо ніхто”.
Выбарчы працэс ў ЗША, у прыватнасьці, акрэдытацыя назіральнікаў, рэгулюецца заканадаўствамі асобных штатаў. І назіральнікам даводзіцца атрымоўваць акрэдытацыю не ад ураду ЗША, а ад кожнага штату ці графства. Прытым ні Дзярждэпартамэнт ЗША, ні іншая ўладная структура ня можа накінуць штату сваю волю і прымусіць акрэдытаваць незалежных назіральнікаў.
Тым часам, рэжысэр Майкл Мур, стваральнік дакумэнтальнага фільму “Фарэнгайт 9/11”, зьнятага ў стылі Юр’я Азаронка, заявіў, што выставіць ля выбарчых участкаў у Фларыдзе і Агаё 1200 відэаапэртараў, якія будуць запісваць на відэастужку выбарчы працэс, што мусіць калі не напалохаць тых, хто мае намер фальшаваць вынікі выбараў, дык прынамсі паслужыць выкрывальным рэчавым доказам супраць парушальнікаў.
Гэтак, беларускіх дыпляматаў не дапусьцілі да непасрэднага назіраньня на ўчастках у штатах Вірджынія, Заходняя Вірджынія, Мэрылэнд і акрузе Калюмбія. Міністэрства замежных справаў Беларусі выразіла афіцыйны пратэст амбасадару ЗША з гэтай нагоды, а беларуская амбасада ў ЗША заявіла, што Злучаныя Штаты адмаўляюцца акрэдытоўваць незалежных назіральнікаў, чым парушаюць Капэнгагенскія пагадненьні 1990 году.
Стывэн Пайк, прадстаўнік Дзярждэпартамэнту ЗША, заявіў, што беларуская афіцыйная заява ўводзіць у зман. Вашынгтон выканаў міжнародныя пагадненьні і абавязкі што да правядзеньня свабодных і справядлівых выбараў, запрасіўшы да маніторынгу выбараў 75 афіцыйных назіральнікаў ад АБСЭ, сярод якіх ёсьць і прадстаўнікі Беларусі.
Назіральнікі АБСЭ маюць права прысутнасьці на ўчастках і ўмяшаньня ў выпадкі парушэньняў выбарчага працэсу. Больш за тое, у ЗША палітычныя кандыдаты маюць права мець на кожным выбарчым участку сваіх прадстаўнікоў у якасьці афіцыйных назіральнікаў.
Тым часам Урдур Гуннасдотыр, прэсавая сакратарка Бюро АБСЭ, заявіла, што лічыць такую практыку падзяленьня міжнародных назіральнікаў непрымальнай.
(Гуннасдотыр: ) “Мы адпрэчвалі гэта ў Беларусі і адпрэчваем гэта ў іншых краінах – калі нам кажуць, што некаторыя назіральнікі могуць прыехаць, а некаторыя – не. Альбо ўсе прыяжджаюць, альбо ніхто”.
Выбарчы працэс ў ЗША, у прыватнасьці, акрэдытацыя назіральнікаў, рэгулюецца заканадаўствамі асобных штатаў. І назіральнікам даводзіцца атрымоўваць акрэдытацыю не ад ураду ЗША, а ад кожнага штату ці графства. Прытым ні Дзярждэпартамэнт ЗША, ні іншая ўладная структура ня можа накінуць штату сваю волю і прымусіць акрэдытаваць незалежных назіральнікаў.
Тым часам, рэжысэр Майкл Мур, стваральнік дакумэнтальнага фільму “Фарэнгайт 9/11”, зьнятага ў стылі Юр’я Азаронка, заявіў, што выставіць ля выбарчых участкаў у Фларыдзе і Агаё 1200 відэаапэртараў, якія будуць запісваць на відэастужку выбарчы працэс, што мусіць калі не напалохаць тых, хто мае намер фальшаваць вынікі выбараў, дык прынамсі паслужыць выкрывальным рэчавым доказам супраць парушальнікаў.