Радыё Свабода У Сьветлагорскім раёне знойдзены невядомы раней гістарычнай навуцы горад Казімір, які існаваў у XVII cтагодзьдзі. Горад разьмяшчаўся на месцы цяперашняй вёскі Каралёўская Слабада-2. Гэта паказалі вынікі сёлетніх раскопак пад кіраўніцтвам доктара гістарычных навук Сяргея Рассадзіна і падтрымцы прадстаўнікоў грамадзкасьці Сьветлагорску й мясцовага райвыканкаму.
Будучы ў 2001 годзе ў Варшаве, у Галоўным архіве старадаўніх актаў Польшчы, прафэсар Сяргей Рассадзін зь Беларускага тэхналягічнага ўнівэрсытэту выявіў дакумэнт ад 1643 году пра заснаваньне гораду Казімір у Бабруйскім старостве. Дакумэнт гэты быў зь Нясьвіскага архіву, перададзенага Польшчы бальшавіцкай уладаю Расеі ў 1921 годзе паводле Рыскай дамовы.
Гаворыць прафэсар Рассадзін:
(Рассадзін: ) “Заказаў я некалькі дакумэнтаў, і сярод іх аказаўся прывілей на магдэбурскае права невядомаму гораду Казіміру з выявай герба. Горад заснавала каралева Рэчы Паспалітай Цэцылія, жонка Ўладзіслава Вазы, па паходжаньні аўстрыйская прынцэса з роду Габсбургаў, дачка Фэрдынанда Другога”, – сказаў прафэсар Рассадзін.
Горад Казімір быў названы ў гонар сына Цэцыліі й Уладзіслава – прынца Казіміра, які, дарэчы, ня стаў правіцелем з прычыны заўчаснай сьмерці. Лёс прынца падзяліў і беларускі горад Казімір.
Распавядае ініцыятар раскопак, старшыня Сьветлагорскай раённай арганізацыі “Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны”, гісторык Тэльман Масьлюкоў:
(Масьлюкоў: ) “Прычыны вядомыя. Горад быў разбураны падчас вайны з Расеяй 1654-1667 гадоў. Выяўлены гістарычны дакумэнт, які сьведчыць, што гэтае разбурэньне адбылося ў 1665 годзе”.
Пакуль не ўдалося высьветліць, якім быў горад Казімір – па велічыні, колькасьці жыхароў. Але ўжо першыя раскопкі пацьвердзілі архіўныя дакумэнты – гэта быў менавіта горад.
Апрача рыбалоўства і гандлю, замацаваных у прывілеі на магдэбурскае права, падпісаным каралевай Рэчы Паспалітай Цэцыліяй Рэнатай, у Казіміры існавалі розныя іншыя гарадзкія рамёствы.
(Рассадзін: ) “Мы зафіксавалі кавальскую вытворчасьць, выраб чорнага мэталю, зафіксавалі вельмі добра вытворчасьць мясцовага шкла”, – паведаміў прафэсар Рассадзін.
Сярод шматлікіх знаходак экспэдыцыі – нож з касьцяной рукаяткаю, фрагмэнты тытунёвых трубак, кафлі з рэльефным арнамэнтам, посуду сярэдзіны ХVII стагодзьдзя, кавалкі аконнай сьлюды, шкляных і фаянсавых вырабаў, каваныя цьвікі, дэкаратыўная накладка на рамень, падкоўка для бота, наканечнікі стрэл арбалета і лука, завушніца, манэты ды іншае.
Плянуецца, што ўлетку наступнага году дасьледаваньні гораду Казімір на правабярэжжы ракі Бярэзіны будуць працягнуты.
На здымках: некаторыя знаходкі з раскопак у Каралёўскай Слабадзе-2 (фота Аляксандра Раўценкі).
Крамянёвы нож, каваныя цьвікі, тытунёвая трубка, фрагмэнты посуду, манэта
Падкоўка для бота, наканечнік стралы арбалета, дэкаратыўная накладка на рамень, завушніца, манэты, каваны цьвік, кафля, фрагмэнты посуду
Гаворыць прафэсар Рассадзін:
(Рассадзін: ) “Заказаў я некалькі дакумэнтаў, і сярод іх аказаўся прывілей на магдэбурскае права невядомаму гораду Казіміру з выявай герба. Горад заснавала каралева Рэчы Паспалітай Цэцылія, жонка Ўладзіслава Вазы, па паходжаньні аўстрыйская прынцэса з роду Габсбургаў, дачка Фэрдынанда Другога”, – сказаў прафэсар Рассадзін.
Горад Казімір быў названы ў гонар сына Цэцыліі й Уладзіслава – прынца Казіміра, які, дарэчы, ня стаў правіцелем з прычыны заўчаснай сьмерці. Лёс прынца падзяліў і беларускі горад Казімір.
Распавядае ініцыятар раскопак, старшыня Сьветлагорскай раённай арганізацыі “Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны”, гісторык Тэльман Масьлюкоў:
(Масьлюкоў: ) “Прычыны вядомыя. Горад быў разбураны падчас вайны з Расеяй 1654-1667 гадоў. Выяўлены гістарычны дакумэнт, які сьведчыць, што гэтае разбурэньне адбылося ў 1665 годзе”.
Пакуль не ўдалося высьветліць, якім быў горад Казімір – па велічыні, колькасьці жыхароў. Але ўжо першыя раскопкі пацьвердзілі архіўныя дакумэнты – гэта быў менавіта горад.
Апрача рыбалоўства і гандлю, замацаваных у прывілеі на магдэбурскае права, падпісаным каралевай Рэчы Паспалітай Цэцыліяй Рэнатай, у Казіміры існавалі розныя іншыя гарадзкія рамёствы.
(Рассадзін: ) “Мы зафіксавалі кавальскую вытворчасьць, выраб чорнага мэталю, зафіксавалі вельмі добра вытворчасьць мясцовага шкла”, – паведаміў прафэсар Рассадзін.
Сярод шматлікіх знаходак экспэдыцыі – нож з касьцяной рукаяткаю, фрагмэнты тытунёвых трубак, кафлі з рэльефным арнамэнтам, посуду сярэдзіны ХVII стагодзьдзя, кавалкі аконнай сьлюды, шкляных і фаянсавых вырабаў, каваныя цьвікі, дэкаратыўная накладка на рамень, падкоўка для бота, наканечнікі стрэл арбалета і лука, завушніца, манэты ды іншае.
Плянуецца, што ўлетку наступнага году дасьледаваньні гораду Казімір на правабярэжжы ракі Бярэзіны будуць працягнуты.
На здымках: некаторыя знаходкі з раскопак у Каралёўскай Слабадзе-2 (фота Аляксандра Раўценкі).
Крамянёвы нож, каваныя цьвікі, тытунёвая трубка, фрагмэнты посуду, манэта
Падкоўка для бота, наканечнік стралы арбалета, дэкаратыўная накладка на рамень, завушніца, манэты, каваны цьвік, кафля, фрагмэнты посуду