Радыё Свабода Група дэпутатаў парлямэнту Нарвэгіі прапанавала вылучыць беларускага праваабаронцу Алеся Бяляцкага на Нобэлеўскую прэмію міру. 10 гадоў таму Алесь Бяляцкі заснаваў праваабарончы цэнтр “Вясна”. За дзейнасьць у галіне абароны правоў чалавека сёлета у Нарвэгіі ён атрымаў прэмію імя Андрэя Сахарава, а ў Чэхіі з рук Вацлава Гаўла – прэмію «Homo homini» («Чалавек чалавеку»). Вось што сказаў нашаму радыё сам спадар Бяляцкі.
(Бяляцкі: ) “Для мяне гэта поўная нечаканасьць. З аднаго боку яна прыемная, бо такім чынам адзначаецца дзейнасьць усяго праваабарончага руху ў Беларусі. З другога боку – гэта ня надта прыемныя сюрпрызы, бо, на жаль, шмат у чым вылучэньнем на гэтую ўзнагароду мы абавязаныя рэжыму й непасрэдна Лукашэнку, бо, на жаль, сытуацыя з правамі чалавека ў Беларусі крытычная. І вось гэтае вылучэньне на прэмію падкрэсьлівае якраз крызысную сытуацыю.
Алесь Бяляцкі – вядомая асоба ў палітычных і праваабарончых колах Беларусі. Ягонае вылучэньне на Нобэлеўскую прэмію міру камэнтуе старшыня партыі БНФ Вінцук Вячорка.
(Вячорка: ) “Я думаю, што Алесь як сымбаль беларускага праваабарончага руху, які сам ніколі не баяўся, адважны. Быў заўсёды ў цэнтры ўсіх падзеяў, ён, безумоўна, заслугоўвае на такую ўвагу й на такі гонар. Незалежна ад зыходу спаборнасьці сам факт вылучэньня проста натхняе. І паказвае, што тая барацьба, тая справа, якую Алесь Бяляцкі са сваімі сябрамі робіць – яна заўважная ў сьвеце”.
Многія беларускія палітыкі й грамадзкія дзеячы знаёмыя з Алесем Бяляцкім шмат гадоў. Сярод іншых – навуковец Лявон Баршчэўскі.
(Баршчэўскі: ) “Я даўно ведаю спадара Бяляцкага. Чалавек актыўны, які заўсёды адстойваў правы спачатку правы беларускай мовы, а пасьля ў больш шырокім пляне. Таму я лічу, што гэта цікавы выбар, хаця крыху нечаканы, бо ў апошнія гады найчасьцей даюць арганізацыям. Можа быць і арганізацыя “Вясна” яшчэ ў большай ступені заслужыла бы. Але львіная доля заслугаў належыць спадару Бяляцкаму. Так што я падтрымліваю й ухваляю”.
Лідэрка дэмакратычнага жаночага руху Людміла Пеціна перакананая, што кандыдатура Алеся Бяляцкага вартая Нобэлеўскай прэміі паводле некалькіх прычынаў.
(Пеціна: ) “Я яго ведаю й па Беларускаму народнаму фронту, і па Беларускай хрысьціянска-дэмакратычнай партыі. Ведаю яго й як цікавага літаратара. Чалавек, які сапраўды зрабіў важкі ўклад у разьвіцьцё дэмакратычных працэсаў у Беларусі. Ён адзін зь лідэраў вельмі актыўнай праваабарончай арганізацыі. І яна паказала, што яна самая актыўная, самая мабільная з усіх праваабарончых арганізацыяў Беларусі”.
Іншага меркаваньня трымаецца адзін зь лідэраў Кансэрватыўна–Хрысьціянскай партыі БНФ Юрась Беленькі.
(Беленькі: ) “Лічу, што нарвэжцы вельмі далёка знаходзяцца ня толькі паводле адлегласьці, але й паводле разуменьня сытуацыі ў Беларусі. Васіля Быкава яны адкінулі, а тут – прэмія. Адбылася, фактычна, дэвальвацыя гэтай прэміі. Найлепшая, канечне, прэмія, найлепшая адзнака – гэта людзі. Рыгор Барадулін шануецца чытачамі, людзьмі. Я думаю, што такую прэмію, такую адзнаку беларускі народ Рыгору Барадуліну ўжо даў”.
Тут варта дадаць, што Нобэлеўская прэмія міру – адзіная, якую прысуджае ня Швэдзкая акадэмія, а Нарвэскі Нобэлеўскі камітэт, у адрозьненьне, напрыклад, ад прэміі ў галіне літаратуры. Дагэтуль ніводзін грамадзянін Беларусі не атрымліваў Нобэлеўскай прэміі. А вось сярод ураджэнцаў Беларусі ёсьць Нобэлеўскія ляўрэаты – Ахарон Клуг (хімія), Сайман Сьміт Кузьнец (эканоміка), Жарэс Алфёраў (фізыка), Мэнахем Бэгін і Шымон Пэрэс (прэмія міру).
Алесь Бяляцкі – вядомая асоба ў палітычных і праваабарончых колах Беларусі. Ягонае вылучэньне на Нобэлеўскую прэмію міру камэнтуе старшыня партыі БНФ Вінцук Вячорка.
(Вячорка: ) “Я думаю, што Алесь як сымбаль беларускага праваабарончага руху, які сам ніколі не баяўся, адважны. Быў заўсёды ў цэнтры ўсіх падзеяў, ён, безумоўна, заслугоўвае на такую ўвагу й на такі гонар. Незалежна ад зыходу спаборнасьці сам факт вылучэньня проста натхняе. І паказвае, што тая барацьба, тая справа, якую Алесь Бяляцкі са сваімі сябрамі робіць – яна заўважная ў сьвеце”.
Многія беларускія палітыкі й грамадзкія дзеячы знаёмыя з Алесем Бяляцкім шмат гадоў. Сярод іншых – навуковец Лявон Баршчэўскі.
(Баршчэўскі: ) “Я даўно ведаю спадара Бяляцкага. Чалавек актыўны, які заўсёды адстойваў правы спачатку правы беларускай мовы, а пасьля ў больш шырокім пляне. Таму я лічу, што гэта цікавы выбар, хаця крыху нечаканы, бо ў апошнія гады найчасьцей даюць арганізацыям. Можа быць і арганізацыя “Вясна” яшчэ ў большай ступені заслужыла бы. Але львіная доля заслугаў належыць спадару Бяляцкаму. Так што я падтрымліваю й ухваляю”.
Лідэрка дэмакратычнага жаночага руху Людміла Пеціна перакананая, што кандыдатура Алеся Бяляцкага вартая Нобэлеўскай прэміі паводле некалькіх прычынаў.
(Пеціна: ) “Я яго ведаю й па Беларускаму народнаму фронту, і па Беларускай хрысьціянска-дэмакратычнай партыі. Ведаю яго й як цікавага літаратара. Чалавек, які сапраўды зрабіў важкі ўклад у разьвіцьцё дэмакратычных працэсаў у Беларусі. Ён адзін зь лідэраў вельмі актыўнай праваабарончай арганізацыі. І яна паказала, што яна самая актыўная, самая мабільная з усіх праваабарончых арганізацыяў Беларусі”.
Іншага меркаваньня трымаецца адзін зь лідэраў Кансэрватыўна–Хрысьціянскай партыі БНФ Юрась Беленькі.
(Беленькі: ) “Лічу, што нарвэжцы вельмі далёка знаходзяцца ня толькі паводле адлегласьці, але й паводле разуменьня сытуацыі ў Беларусі. Васіля Быкава яны адкінулі, а тут – прэмія. Адбылася, фактычна, дэвальвацыя гэтай прэміі. Найлепшая, канечне, прэмія, найлепшая адзнака – гэта людзі. Рыгор Барадулін шануецца чытачамі, людзьмі. Я думаю, што такую прэмію, такую адзнаку беларускі народ Рыгору Барадуліну ўжо даў”.
Тут варта дадаць, што Нобэлеўская прэмія міру – адзіная, якую прысуджае ня Швэдзкая акадэмія, а Нарвэскі Нобэлеўскі камітэт, у адрозьненьне, напрыклад, ад прэміі ў галіне літаратуры. Дагэтуль ніводзін грамадзянін Беларусі не атрымліваў Нобэлеўскай прэміі. А вось сярод ураджэнцаў Беларусі ёсьць Нобэлеўскія ляўрэаты – Ахарон Клуг (хімія), Сайман Сьміт Кузьнец (эканоміка), Жарэс Алфёраў (фізыка), Мэнахем Бэгін і Шымон Пэрэс (прэмія міру).