Бібліятэкі — перажытак мінулага? А вось і не. Цяпер яны зноў на хвалі папулярнасьці. Па ўсім сьвеце бібліятэкі ператвараюцца з нудных пыльных сховішчаў у мадэрнізаваныя прасторы з садамі на даху, паркамі, вэрандамі, гульнявымі памяшканьнямі, падлеткавымі цэнтрамі, кінатэатрамі, мастацкімі галерэямі, рэстаранамі і шмат чым іншым.
Многія бібліятэкі наймаюць найлепшых архітэктараў для стварэньня неверагодных дызайнаў. Новыя будынкі ператвараюць гарадзкі ляндшафт, узрываюць сацыяльныя сеткі і прыцягваюць турыстаў з усяго сьвету.
Прапануем вам караценькую прагулку па дзевяці дужа цікавых бібліятэках.
Новая цэнтральная бібліятэка Калгары
Калгары, Канада
Праз Новую цэнтральную бібліятэку Калгары наскрозь праходзіць цягнік. Уявіце сабе бібліятэку ў якой вэстыбюль — гэта арачны мост, пад якім праходзяць лякаматывы. Бібліятэка адкрылася ў лістападзе летась і была пабудаваная на зьмену ўжо існуючага філіялу гарадзкой бібліятэкі.
Бібліятэка ператвараецца з «вясёлай» у «сур'ёзную», калі наведвальнікі падымаюцца па вінтавой лесьвіцы. На ніжніх паверхах — дзьве кавярні, падлеткавы цэнтар, дзіцячая прастора і кінатэатар на 320 месцаў. Найвышэйшы паверх — вялікая чытальная заля, больш традыцыйная бібліятэчная прастора, акружаная драўлянымі дошкамі.
Новая цэнтральная бібліятэка Калгары, Канада
Хэльсынская цэнтральная бібліятэка Oodi
Хэльсынкі, Фінляндыя
Пабудова гэтай бібліятэкі была прымеркаваная да стагодзьдзя незалежнасьці Фінляндыі ад Расейскай імпэрыі. Завецца яна Oodi па-фінску і Ode па-швэдзку, што ў перакладзе значыць «ода». Фасад бібліятэкі – амаль цалкам яловы. Фінская яліна на фасадзе зьмешаная са стальлю і шклом — усё гэта разам стварае просты, чысты і прыемны сваёй мінімалістычнасьцю выгляд бібліятэкі.
Толькі траціна будынку выкарыстоўваецца для захоўваньня кніг – астатняя частка адведзеная пад грамадзкую прастору, для сустрэч ці крэатыўнай працы. На апошнім паверсе наведвальнікі апынаюцца ў амаль што цалкам драўляным асяродзьдзі і маюць магчымасьць утульна паляжаць на ваўняных дыванах. На другім паверсе ёсьць майстэрня са швейнымі машынамі, сканэрамі і прынтэрамі, лазэрнымі разцамі і паяльнымі станцыямі.
Ёсьць і месца, дзе прадпрымальнікі могуць здымаць у арэнду працоўныя месцы для сустрэч з калегамі ці кліентамі.
Бібліятэка Oodi, Хэльсынкі, Фінляндыя
Музэй літаратуры ў Дубліне
Дублін, Ірляндыя
У цэнтральным парку Дубліну ёсьць тры вялікія будынкі з XVII стагодзьдзя, адзін зь якіх быў пабудаваны вядомым у свой час архітэктарам Рычардам Касэлсам. Раней гэтыя будынкі належалі Дублінскаму ўнівэрсытэцкаму каледжу, дзе вучыліся шмат якія з найбольш вядомых пісьменьнікаў Ірляндыі. Гэтыя будынкі стануць часткаю новага Музэю літаратуры Ірляндыі і будуць упершыню адкрытыя для грамадзкасьці 20 верасьня сёлета.
Наведвальнікі змогуць убачыць колішнюю аўдыторыю для лекцыяў па фізыцы (у якой адбываюцца падзеі аднаго з разьдзелаў раману «Партрэт мастака ў маладосьці» Джэймса Джойса) і першы надрукаваны асобнік «Уліса». Акрамя шматлікіх экспанатаў, прысьвечаных гэтаму вядомаму ірляндзкаму пісьменьніку, у бібліятэкі будзе свая радыёстанцыя, якая будзе весьці трансьляцыю 24 гадзіны ў суткі, сем дзён на тыдзень.
Панарама Дубліну
Катарская нацыянальная бібліятэка
Доха, Катар
Распрацаваная вядомым нідэрляндзкім архітэктарам Рэмам Кулхасам, Нацыянальная бібліятэка Катару адкрылася ў 2018 годзе. Высокая столь амаль цалкам выкананая са шкла — гэта сымбалізуе тое, якое важнае значэньне сьвятло мае для навучаньня.
Выдзеленая «Бібліятэка спадчыны» складаецца зь 11 пакояў, у якіх захоўваюцца важныя для Катару і ўсяго рэгіёну дакумэнты, выданьні і артэфакты. Гэтая частка бібліятэкі як быццам тоне на 2 мэтры у зямлю, ствараючы візуальнае падабенства з археалягічнымі раскопкамі.
Кожны месяц у бібліятэцы для публікі бясплатна выступае Катарская філярмонія. Гэта толькі адно з 80-90 бясплатных мерапрыемстваў, якія бібліятэка штомесяц праводзіць. Адным з самых папулярных бясплатных заняткаў зьяўляюцца групы па вязаньню. Ёсьць студыі для запісу музыкі, тэлевізійныя студыі зь зялёнымі экранамі, а таксама памяшканьні для дзяцей усіх узростаў.
Будынак Нацыянальнай бібліятэкі Катару
Бібліятэка Біньхай
Цяньцінь, Кітай
Бібліятэка адкрылася ў кастрычніку 2017 году і мае ўсё, чаго можна чакаць ад бібліятэкі: чытальныя залі, памяшканьні для навучаньня, сховішча кніг і вялікі архіў. Але большасьць гасьцей не цікавіцца функцыянальнасьцю бібліятэкі — яны прыяжджаюць з усяго сьвету, каб паглядзець фантастычную архітэктуру. Менавіта з прычыны свайго незвычайнага дызайну бібліятэка стала папулярным месцам для сэлфі і пастоў у Instagram’е.
Прастора плошчай у 35 тысяч квадратных мэтраў афарбаваная ад падлогі да столі ў чысты белы колер. У цэнтры знаходзіцца сфэрычная аглядальная заля з назвай «Вока». Вакол «Вока» можна пабачыць белыя паліцы ад падлогі да столі, якія сабою імітуюць форму хвалі. У памяшканьні таксама ёсьць дзьве пляцоўкі на даху, зь якіх адкрываецца цудоўны від на навакольле.
Бібліятэка Цяньцзіня Біньхай, Кітай
Цэнтральная бібліятэка
Остын, ЗША
Цэнтральная бібліятэка ў Остыне, штат Тэхас, ўражвае ня толькі сваімі памерамі і прасторнасьцю, але і прагрэсіўнасьцю. Бібліятэка вырабляе ўласную сонечную энэргію, якая забясьпечвае 30% энэргетычных патрэбаў будынка. Там ёсьць нават «насенная бібліятэка», дзе карыстальнікі могуць узяць зярняткі і пасадзіць іх дома.
Адна з найбольш уражальных асаблівасьцяў бібліятэкі — гэта «тэхналягічны заапарк», дзе наведвальнікі могуць гуляць з новымі гаджэтамі, якіх у іх пакуль няма (а можа і ня будзе). Яны, прыкладам, могуць маляваць на пляншэтах, стварыць уласную мадэль на 3D-прынтэры альбо запісаць песьню.
Цэнтральная бібліятэка, Остын, Тэхас
ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Кнігалюбамі не нараджаюцца, або Куды паставіць новыя паліцыБібліятэка Дэйхмана
Осла, Нарвэгія
Адкрыцьцё новага філіялу Бібліятэкі Дэйхмана (гарадзкой бібліятэкі Осла) у квартале Б’ёрвік заплянаванае на вясну 2020 году. Зь бібліятэкі будзе адкрывацца цудоўны від на Осла, фіёрды і зялёныя ўзгоркі сталіцы. У бібліятэкі будуць таксама разьмяшчацца вялікі кінатэатар і гульнявая зона (адзін са спосабаў завабіць падлеткаў). Памяшканьне, у якім захоўваюцца «сакрэтныя рукапісы», ня будзе адчыненае аж да 2114 году — Бібліятэка Дэйхмана бярэ ўдзел у праекце «Бібліятэка Будучыні», задуманым мастачкай Кэйты Патэрсан.
Панарама Осла
Нацыянальная бібліятэка, Клемэнтынум
Прага, Чэхія
Нацыянальная бібліятэка — адна з найбуйнейшых і найстарэйшых эўрапейскіх бібліятэк, якая захоўвае больш за шэсьць мільёнаў дакумэнтаў. Прыгожая барочная заля была пабудавана ў 1722 годзе і ўпрыгожана дзіўнымі фрэскавымі карцінамі. У цэнтры залі барочнай бібліятэкі можна ўбачыць дзівосную калекцыю глобусаў, створаную езуітамі.
Чэская нацыянальная бібліятэка, Клемэнтынум, Прага
Нацыянальная бібліятэка
Менск, Беларусь
І апошняя, але не па важнасьці, Беларуская нацыянальная бібліятэка – 23-павярховы беларускі «алмаз» альбо ромбакубаатктаэдр. Яна была пастаўленая на 11-е месца ў рэйтынгу найпрыгажэйшых бібліятэк паводле вэрсіі амэрыканскага выданьня Flavorwire у 2013 годзе. Новы будынак абсталяваны аўтаматызаванай сыстэмай дастаўкі літаратуры «Тэлеліфт», які складаецца з манарэльсаў і кантэйнэраў грузападымальнасьцю ад 5 да 10 кг. Падсьвятленьне будынка ўяўляе сабой шматколерны экран плошчай 1985 квадратных мэтраў, які ўключаецца штодня з захадам сонца і працуе да поўначы.
Нацыянальная бібліятэка, Менск, Беларусь
Падрыхтавалі Кацярына Яроміч і Ян Поклад