Гэтая гісторыя здарылася на здымках беларускага мастацкага фільма рэжысэра
Валерыя Рыбарава “Сьведка”. Ён здымаўся пад Полацкам у невялічкім мястэчку
Дзісна.
У той дзень здымалі эпізод, як у гэтае мястэчка прыяжджае машына з ваенным
канвоем і прывозіць туды некалькі чалавек, якія падчас вайны былі паліцыянтамі.
Прывозіць, каб іх судзіць. Ужо машына стаяла на сыходнай кропцы. Я граў
там капітана канвоя, усе мы былі гатовыя да здымак, на плошчы перад домам
культуры быў сабраны такі вялікі натоўп з жыхароў навакольных мясьцінаў.
Ім вытлумачвалі задачу, што калі прыедуць паліцаі і выйдуць з машыны, то
натоўп павінен трошкі пашумець, паразмаўляць, паводзіць сябе так трошкі
неспакойна.
Рэжысэр даў каманду “Матор”, машына паехала, мы пад’ехалі да гэтага
клюба, я выскачыў, адчыніў дзьверы і артыстам, якія гралі паліцаяў, запрапанаваў
выходзіць і праходзіць у клюб. І вось як толькі яны выйшлі, з натоўпам
здарылася нешта дзіўнае, незвычайнае. Людзі пачалі спачатку шумець, потым
пайшлі крыкі, а пасьля ўжо без усялякага сцэнара людзі пачалі рвацца да
гэтых паліцаяў, і нават некалькі маіх салдацікаў, якія стрымлівалі натоўп
(яны таксама былі артысты), ужо пачалі не спраўляцца, і я пабег ім дапамагаць.
Людзі хваляваліся, крычалі, без усялякага сцэнара яны проста рваліся да
гэтых “паліцаяў”.
Ня ведаю, што яны хацелі зь імі зрабіць, але я бачыў, як адна жанчына
крычала гэтым артыстам, якія гралі паліцаяў: “Ты памятаеш, як ты забіў
нашага настаўніка?” З натоўпам было нешта дзіўнае. Рэальнасьць кіношная
і рэальнасьць жыцьця перамяшаліся. Калі артысты, якія гралі паліцыянтаў,
увайшлі нарэшце ў клюб, у нас з ачапленьне сьпіны з гімнасьцёркамі былі
мокрыя, бо мы па-сапраўднаму, а не па-кіношнаму стрымлівалі гэты натоўп.
Нарэшце рэжысэр даў каманду “Стоп”, здымкі скончыліся, ён быў вельмі
рады – усё атрымалася добра, а мы пасьля яшчэ доўга думалі: гэта ж як моцна
сядзіць у памяці людзей памяць пра вайну і колькі трэба часу, каб усё гэта
загаілася, і на ўсё гэта людзі хоць троху забыліся.
Аляксандар Фядотаў, Менск
