Судзьдзя Вярхоўнага суду Аляксандар Федарцоў пад пагрозай крымінальнага перасьледу забараніў журналістам браць інтэрвію ў пацярпелых ад тэракту ў менскім мэтро.
Першы намесьнік старшыні Вярхоўнага суду Аляксандар Федарцоў старшынюе ў судовым працэсе па абвінавачваньні Ўладзіслава Кавалёва і Дзьмітрыя Канавалава ва ўчыненьні выбуху ў менскай падземцы. Праваабаронцы і сьведкі выказваюць сумнеў у праўдзівасьці выстаўленых абвінавачаньняў.
На адкрыты працэс у залю суду, акрамя абавязковых удзельнікаў працэсу, дапусьцілі ўсіх ахвотных. Да журналістаў паставіліся з асаблівай увагай: у залі прысутнічалі прадстаўнікі айчынных і замежных СМІ, у тым ліку незалежных. Кожнаму прапанавалі прэс-рэліз, бэйдж і месца ў залі, але амаль пры кожным заставаўся прадстаўнік спэцслужбаў. Таксама ў залі не працаваў інтэрнэт і мабільная сувязь, а на пратэст аднаго з пацярпелых былі забароненыя фота- і відэаздымкі. На заканчэньне першай часткі дня судзьдзя Аляксандар Федарцоў забараніў журналістам браць інтэрвію ў пацярпелых — бо гэта будзе расцэнена як спроба ціску на суд і пацягне за сабой крымінальную адказнасьць. У неафіцыйнай размове некаторыя сьведкі і іх прадстаўнікі заяўлялі, што ня вераць у абвінавачаньне, якое пракурор Аляксей Стук толькі на адрас Дзьмітрыя Канавалава зачытваў паўтары гадзіны. Гаворыць маці юнака, які праз выбух застаўся без нагі, Алена:
«Мне падаецца, што агульнадаступна і дэталёва была сфармуляваная сутнасьць злачынстваў і іх колькасьць».
Карэспандэнтка: «Вы самі ці верыце ў тое, што гэтыя два чалавекі былі здольныя ўчыніць усе названыя злачынствы?».
«Не. Усё ж адназначна два чалавекі гэткую сэрыю злачынстваў не маглі ўчыніць. Гэта малаверагодна. Пэўна, яшчэ ёсьць тыя, хто іх падтрымліваў».
Судовае паседжаньне праходзіць у залі, якая вельмі нагадвае глядацкую — з шэрагамі сядзеньняў, якія падымаюцца ўгору, і са сцэнай, на якой — судзьдзі, пракуроры, абвінавачаныя ў клетцы і іх адвакаты. У адвакатаў і ў саміх абвінавачаных няма мікрафонаў, і тое, што яны кажуць, чуваць хіба толькі ў першых шэрагах. Прамовы ж іншых удзельнікаў працэсу ўзмацняюцца празь мікрафоны і дынамікі. Таксама цяжка было не заўважыць, што адзін з падсудных, Дзьмітрый Канавалаў, сядзеў у клетцы без шкарпэтак — у туфлях на босую нагу. Абвінавачаньне на яго адрас праваабаронца Людміла Гразнова пракамэнтавала гэтак:
«Пракурор гэтак шмат назваў фактаў, калі адбываліся выбухі, калі набывалі тратыл і іншае — гэта ў галаве ня ўкладваецца. І як гэтыя факты сьледчыя органы своечасова ня выявілі і не прыцягнулі да адказнасьці злачынцаў, таго ж Канавалава? Я не разумею, як гэта можна? Гэта азначае, што не працавалі сьледчыя органы, КДБ і міліцыя. Альбо тое, што зараз тут гаворыцца, — гэта нейкі спэктакль».
Яшчэ на пачатку судовага працэсу чацьвёра з 121 пацярпелага, якія прысутнічалі ў залі, хадайнічалі аб адтэрмінаваньні разгляду справы ў зьвязку з тым, што ня мелі дастатковай магчымасьці пазнаёміцца зь яе зьместам. Адзін зь іх — бацька пацярпелай дзяўчыны Аляксандар Круты — ад імя дачкі хадайнічаў, каб працэс адклалі, пакуль у Беларусі ня будзе скасаванае сьмяротнае пакараньне і ня ўведзены суд прысяжных. Аднак судовая калегія гэтыя хадайніцтвы адхіліла. Яшчэ адно хадайніцтва пацярпелага — абнародаваць біяграфіі ўдзельнікаў судовага працэсу — таксама засталося без задавальненьня. Праваабаронца Алег Волчак гэтак выказаўся пра пачатак працэсу:
«Мяне адразу насьцярожыла, як хутка яны разгледзелі хадайніцтвы пацярпелых, якія законна заявілі пра перанос суду, паколькі не змаглі пазнаёміцца са справай. Я таксама падтрымліваю, што добра было б прымяніць суд прысяжных, бо справа складаная і супярэчлівая. І па-трэцяе, я ўпершыню бачу, каб было гэткае непаважнае стаўленьне да журналістаў — шантаж і пагрозы, па сутнасьці. Таксама добрае пытаньне задалі пра біяграфіі судзьдзяў. Я заўважыў, што адзін з народных засядацеляў удзельнічаў у працэсе па справе Мікалая Аўтуховіча. А пракурор Стук — гэта чалавек, які ў 2006 годзе распачаў справу супраць Аляксандра Казуліна і пасьля гэтага пайшоў на павышэньне».
Таксама некаторыя пацярпелыя і іх прадстаўнікі заявілі ў судзе, што дзяржава не выплочвае ім абяцаных сродкаў на лячэньне і яны пазбаўленыя сродкаў да існаваньня.
Першы намесьнік старшыні Вярхоўнага суду Аляксандар Федарцоў старшынюе ў судовым працэсе па абвінавачваньні Ўладзіслава Кавалёва і Дзьмітрыя Канавалава ва ўчыненьні выбуху ў менскай падземцы. Праваабаронцы і сьведкі выказваюць сумнеў у праўдзівасьці выстаўленых абвінавачаньняў.
На адкрыты працэс у залю суду, акрамя абавязковых удзельнікаў працэсу, дапусьцілі ўсіх ахвотных. Да журналістаў паставіліся з асаблівай увагай: у залі прысутнічалі прадстаўнікі айчынных і замежных СМІ, у тым ліку незалежных. Кожнаму прапанавалі прэс-рэліз, бэйдж і месца ў залі, але амаль пры кожным заставаўся прадстаўнік спэцслужбаў. Таксама ў залі не працаваў інтэрнэт і мабільная сувязь, а на пратэст аднаго з пацярпелых былі забароненыя фота- і відэаздымкі. На заканчэньне першай часткі дня судзьдзя Аляксандар Федарцоў забараніў журналістам браць інтэрвію ў пацярпелых — бо гэта будзе расцэнена як спроба ціску на суд і пацягне за сабой крымінальную адказнасьць. У неафіцыйнай размове некаторыя сьведкі і іх прадстаўнікі заяўлялі, што ня вераць у абвінавачаньне, якое пракурор Аляксей Стук толькі на адрас Дзьмітрыя Канавалава зачытваў паўтары гадзіны. Гаворыць маці юнака, які праз выбух застаўся без нагі, Алена:
«Мне падаецца, што агульнадаступна і дэталёва была сфармуляваная сутнасьць злачынстваў і іх колькасьць».
Карэспандэнтка: «Вы самі ці верыце ў тое, што гэтыя два чалавекі былі здольныя ўчыніць усе названыя злачынствы?».
«Не. Усё ж адназначна два чалавекі гэткую сэрыю злачынстваў не маглі ўчыніць. Гэта малаверагодна. Пэўна, яшчэ ёсьць тыя, хто іх падтрымліваў».
Судовае паседжаньне праходзіць у залі, якая вельмі нагадвае глядацкую — з шэрагамі сядзеньняў, якія падымаюцца ўгору, і са сцэнай, на якой — судзьдзі, пракуроры, абвінавачаныя ў клетцы і іх адвакаты. У адвакатаў і ў саміх абвінавачаных няма мікрафонаў, і тое, што яны кажуць, чуваць хіба толькі ў першых шэрагах. Прамовы ж іншых удзельнікаў працэсу ўзмацняюцца празь мікрафоны і дынамікі. Таксама цяжка было не заўважыць, што адзін з падсудных, Дзьмітрый Канавалаў, сядзеў у клетцы без шкарпэтак — у туфлях на босую нагу. Абвінавачаньне на яго адрас праваабаронца Людміла Гразнова пракамэнтавала гэтак:
«Пракурор гэтак шмат назваў фактаў, калі адбываліся выбухі, калі набывалі тратыл і іншае — гэта ў галаве ня ўкладваецца. І як гэтыя факты сьледчыя органы своечасова ня выявілі і не прыцягнулі да адказнасьці злачынцаў, таго ж Канавалава? Я не разумею, як гэта можна? Гэта азначае, што не працавалі сьледчыя органы, КДБ і міліцыя. Альбо тое, што зараз тут гаворыцца, — гэта нейкі спэктакль».
Яшчэ на пачатку судовага працэсу чацьвёра з 121 пацярпелага, якія прысутнічалі ў залі, хадайнічалі аб адтэрмінаваньні разгляду справы ў зьвязку з тым, што ня мелі дастатковай магчымасьці пазнаёміцца зь яе зьместам. Адзін зь іх — бацька пацярпелай дзяўчыны Аляксандар Круты — ад імя дачкі хадайнічаў, каб працэс адклалі, пакуль у Беларусі ня будзе скасаванае сьмяротнае пакараньне і ня ўведзены суд прысяжных. Аднак судовая калегія гэтыя хадайніцтвы адхіліла. Яшчэ адно хадайніцтва пацярпелага — абнародаваць біяграфіі ўдзельнікаў судовага працэсу — таксама засталося без задавальненьня. Праваабаронца Алег Волчак гэтак выказаўся пра пачатак працэсу:
«Мяне адразу насьцярожыла, як хутка яны разгледзелі хадайніцтвы пацярпелых, якія законна заявілі пра перанос суду, паколькі не змаглі пазнаёміцца са справай. Я таксама падтрымліваю, што добра было б прымяніць суд прысяжных, бо справа складаная і супярэчлівая. І па-трэцяе, я ўпершыню бачу, каб было гэткае непаважнае стаўленьне да журналістаў — шантаж і пагрозы, па сутнасьці. Таксама добрае пытаньне задалі пра біяграфіі судзьдзяў. Я заўважыў, што адзін з народных засядацеляў удзельнічаў у працэсе па справе Мікалая Аўтуховіча. А пракурор Стук — гэта чалавек, які ў 2006 годзе распачаў справу супраць Аляксандра Казуліна і пасьля гэтага пайшоў на павышэньне».
Таксама некаторыя пацярпелыя і іх прадстаўнікі заявілі ў судзе, што дзяржава не выплочвае ім абяцаных сродкаў на лячэньне і яны пазбаўленыя сродкаў да існаваньня.