На гэтым тыдні працягнуцца тры судовыя працэсы за Плошчу, на лаве падсудных застаюцца 16 апазыцыйных актывістаў, у тым ліку былыя кандыдаты на прэзыдэнта Мікола Статкевіч, Дзьмітры Вус, Уладзімер Някляеў. Сёньня будзе вынесены прысуд тром абвінавачаным за ўдзел у мітынгу і шэсьці 19 сьнежня: Ірыне Халіп, Сяргею Марцэлеву, Паўлу Севярынцу.
Журналістка Ірына Халіп, магчыма, сёньня ўпершыню зь 19 сьнежня мінулага года выйдзе на вуліцу разам з сынам Данікам. Гэта стане сапраўдным падарункам для малога, якому ў нядзелю споўнілася 4 гады. Як і тое, што зь іх кватэры нарэшце сыдуць супрацоўнікі КДБ, якія са студзеня забясьпечваюць умовы хатняга арышту для Ірыны. Гэта станецца ў выпадку, калі судзьдзя Жана Брысіна агучыць Ірыне вырак, не суровейшы за той, які папрасіў пракурор, – два гады зьняволеньня з адтэрміноўкай на два гады. Пра тату Даніку па-ранейшаму кажуць, што ён у камандзіроўцы – судзьдзя Партызанскага раённага суда Менска Наталья Чацьвярткова ў мінулую суботу вызначыла і тэрмін гэтай "камандзіроўкі", засудзіўшы Андрэя Саньнікава да 5 гадоў турмы ўзмоцненага рэжыму.
Між тым бацька Ірыны Халіп Уладзімер ўсё яшчэ да канца не верыць, што Ірына можа атрымаць пакараньне, не зьвязанае з пазбаўленьнем волі, ён не выключае, што на судзьдзю Заводзкага райсуда Жану Брысіну можа нешта паўплываць, нават у апошнюю хвіліну перад выракам. Столькі ж – два гады з адтэрміноўкай на два гады – пракурор папрасіў для кіраўніка штабу Міколы Статкевіча Сяргея Марцэлева, для лідэра БХД Паўла Севярынца – тры гады "хіміі". Больш мяккі падыход да іх абумоўлены тым, што ім інкрымінуюцца не "масавыя беспарадкі", а "удзел у групавых дзеяньнях, якія груба парушаюць грамадзкі парадак". Па гэтым артыкуле санкцыі мякчэйшыя – да трох гадоў зьняволеньня.
Такі ж падыход чакае і 6 актывістаў апазыцыі на чале з экс-кандыдатам Уладзімерам Някляевым, якіх судзяць у Фрунзэнскім раённым судзе Менска. Іх таксама абвінавачваюць у "групавых дзеяньнях, якія груба парушаюць грамадзкі парадак". Іх працэс таксама набліжаецца да завяршэньня.
У судзе Ленінскага раёна працягнецца працэс супраць Міколы Статкевіча, Дзьмітрыя Вуса і яшчэ 5 удзельнікаў Плошчы, якіх судзяць па артыкуле "масавыя беспарадкі". Гэтым падсудным пагражае да 8 гадоў турмы, а Статкевічу і Вусу як арганізатарам – да 15.
За ўсімі гэтымі працэсамі пільна сочаць беларускія праваабаронцы, для гэтага патрэбная каардыанацыя сілаў БХК, "Вясны", іншых арганізацыяў, кажа праваабаронца Валянцін Стэфановіч:
"Я думаю, што мы будзем напрыканцы выходзіць на адзін агульны дакумэнт з агульнай ацэнкай усяго, што адбылося, з улікам таго, як праходзілі суды, з улікам папярэдняга сьледзтва, таму што шмат пра што можна ўжо казаць. І з улікам тых заяваў, якія былі раней, і таго, што днямі Андрэй Саньнікаў распавёў, ужо зараз можна сказаць і зрабіць выснову, што сьледзтва суправаджалася грубейшыміпарушэньнямі фундамэнтальных правоў. Найперш права на абарону. А таксама, што выкарыстоўваліся недазволеныя мэтады сьледзтва, катаваньні і так далей. Таму пры такіх абставінах казаць пра нейкія справядлівыя судовыя разьбіральніцтвы проста не выпадае".
Многія працэсы над удзельнікамі Плошчы наведвае дысыдэнт і палітвязень савецкіх часоў Сяргей Ханжанкоў, засуджаны да 10 гадоў зьняволеньня ў мардоўскіх лягерах за спробу разбурыць менскую вежу-радыёглушылку. Спадар Ханжанкоў параўноўвае сёньняшнія працэсы са сваім, які адбываўся ў пост-сталінскі час:
"Канешне, гэта прыпамінае мне мой працэс, нагадвае перш за ўсё поўнай адсутнасьцю судовай сыстэмы, таму што ніякай спаборнасьці бакоў няма і ў паміне. Як тады, так і цяпер. Тады гэта болей шчыра было. А цяпер яны робяць выгляд, што яны нешта выслухоўваюць, а рашэньне будзе выносіцца не на гэтым судзе".
І ўсё ж у савецкі час суды былі больш суровымі, імі кіравалі судзьдзі і пракуроры-сталіністы, перакананыя ў сваёй праваце, кажа спадар Ханжанкоў, у судзе не дапускаліся нават усьмешкі, не тое што выгукі падтрымкі на адрас палітвязьняў. Цяпер жа сучасных дысыдэнтаў судзяць цынікі, зазначыў Сяргей Ханжанкоў:
"І ў гэтым, дарэчы, нашая надзея. Бо тады была непрабіўная сьцяна. А цяпер гэта рухне, як картачны домік. Варта толькі адну карту гэтую выцягнуць – і ўсё".
Спадар Ханжанкоў згадвае, што ў савецкі час дысыдэнтам не варта былоразьлічваць на апраўдальны ці хаця б мяккі прысуд, цяпер жа ў Беларусі часам здараецца ўмоўнае пакараньне ці штраф. Зь іншага боку ў савецкі час у Беларусі не было столькі палітвязьняў, як цяпер. На сёньня за Плошчу ўжо асуджаныя 27 чалавек, зь іх 24 засталіся за кратамі. Сёньня будзе агучана яшчэ тры прысуды.
Журналістка Ірына Халіп, магчыма, сёньня ўпершыню зь 19 сьнежня мінулага года выйдзе на вуліцу разам з сынам Данікам. Гэта стане сапраўдным падарункам для малога, якому ў нядзелю споўнілася 4 гады. Як і тое, што зь іх кватэры нарэшце сыдуць супрацоўнікі КДБ, якія са студзеня забясьпечваюць умовы хатняга арышту для Ірыны. Гэта станецца ў выпадку, калі судзьдзя Жана Брысіна агучыць Ірыне вырак, не суровейшы за той, які папрасіў пракурор, – два гады зьняволеньня з адтэрміноўкай на два гады. Пра тату Даніку па-ранейшаму кажуць, што ён у камандзіроўцы – судзьдзя Партызанскага раённага суда Менска Наталья Чацьвярткова ў мінулую суботу вызначыла і тэрмін гэтай "камандзіроўкі", засудзіўшы Андрэя Саньнікава да 5 гадоў турмы ўзмоцненага рэжыму.
Між тым бацька Ірыны Халіп Уладзімер ўсё яшчэ да канца не верыць, што Ірына можа атрымаць пакараньне, не зьвязанае з пазбаўленьнем волі, ён не выключае, што на судзьдзю Заводзкага райсуда Жану Брысіну можа нешта паўплываць, нават у апошнюю хвіліну перад выракам. Столькі ж – два гады з адтэрміноўкай на два гады – пракурор папрасіў для кіраўніка штабу Міколы Статкевіча Сяргея Марцэлева, для лідэра БХД Паўла Севярынца – тры гады "хіміі". Больш мяккі падыход да іх абумоўлены тым, што ім інкрымінуюцца не "масавыя беспарадкі", а "удзел у групавых дзеяньнях, якія груба парушаюць грамадзкі парадак". Па гэтым артыкуле санкцыі мякчэйшыя – да трох гадоў зьняволеньня.
Такі ж падыход чакае і 6 актывістаў апазыцыі на чале з экс-кандыдатам Уладзімерам Някляевым, якіх судзяць у Фрунзэнскім раённым судзе Менска. Іх таксама абвінавачваюць у "групавых дзеяньнях, якія груба парушаюць грамадзкі парадак". Іх працэс таксама набліжаецца да завяршэньня.
У судзе Ленінскага раёна працягнецца працэс супраць Міколы Статкевіча, Дзьмітрыя Вуса і яшчэ 5 удзельнікаў Плошчы, якіх судзяць па артыкуле "масавыя беспарадкі". Гэтым падсудным пагражае да 8 гадоў турмы, а Статкевічу і Вусу як арганізатарам – да 15.
За ўсімі гэтымі працэсамі пільна сочаць беларускія праваабаронцы, для гэтага патрэбная каардыанацыя сілаў БХК, "Вясны", іншых арганізацыяў, кажа праваабаронца Валянцін Стэфановіч:
"Я думаю, што мы будзем напрыканцы выходзіць на адзін агульны дакумэнт з агульнай ацэнкай усяго, што адбылося, з улікам таго, як праходзілі суды, з улікам папярэдняга сьледзтва, таму што шмат пра што можна ўжо казаць. І з улікам тых заяваў, якія былі раней, і таго, што днямі Андрэй Саньнікаў распавёў, ужо зараз можна сказаць і зрабіць выснову, што сьледзтва суправаджалася грубейшымі
Казаць пра нейкія справядлівыя судовыя разьбіральніцтвы проста не выпадае...
Многія працэсы над удзельнікамі Плошчы наведвае дысыдэнт і палітвязень савецкіх часоў Сяргей Ханжанкоў, засуджаны да 10 гадоў зьняволеньня ў мардоўскіх лягерах за спробу разбурыць менскую вежу-радыёглушылку. Спадар Ханжанкоў параўноўвае сёньняшнія працэсы са сваім, які адбываўся ў пост-сталінскі час:
"Канешне, гэта прыпамінае мне мой працэс, нагадвае перш за ўсё поўнай адсутнасьцю судовай сыстэмы, таму што ніякай спаборнасьці бакоў няма і ў паміне. Як тады, так і цяпер. Тады гэта болей шчыра было. А цяпер яны робяць выгляд, што яны нешта выслухоўваюць, а рашэньне будзе выносіцца не на гэтым судзе".
І ўсё ж у савецкі час суды былі больш суровымі, імі кіравалі судзьдзі і пракуроры-сталіністы, перакананыя ў сваёй праваце, кажа спадар Ханжанкоў, у судзе не дапускаліся нават усьмешкі, не тое што выгукі падтрымкі на адрас палітвязьняў. Цяпер жа сучасных дысыдэнтаў судзяць цынікі, зазначыў Сяргей Ханжанкоў:
"І ў гэтым, дарэчы, нашая надзея. Бо тады была непрабіўная сьцяна. А цяпер гэта рухне, як картачны домік. Варта толькі адну карту гэтую выцягнуць – і ўсё".
Спадар Ханжанкоў згадвае, што ў савецкі час дысыдэнтам не варта было
Цяпер гэта рухне, як картачны домік. Варта толькі адну карту гэтую выцягнуць – і ўсё...