Лінкі ўнівэрсальнага доступу

Беспрацоўе ў Беларусі за год вырасла ў два разы


У цэнтры занятасьці насельніцтва ў Менску, люты 2015 году. Ілюстрацыйнае фота
У цэнтры занятасьці насельніцтва ў Менску, люты 2015 году. Ілюстрацыйнае фота

Эфэктыўныя працоўныя месцы чыноўнікі ня створаць нават пад пагрозай расстрэлу, — перакананы экс-міністар працы Аляксандар Сасноў.

Афіцыйнае беспрацоўе ў Беларусі вырасла больш як у два разы, але гэтыя лічбы ўсё роўна не адлюстроўваюць рэальнага стану рэчаў на працоўным рынку Беларусі. Такую думку ў інтэрвію Радыё Свабода выказаў экс-міністар працы і сацыяльнай абароны (1994–1996 гг.) Аляксандар Сасноў.

Паводле зьвестак Белстата, з чэрвеня 2014 году па чэрвень 2015-га колькасьць зарэгістраваных беспрацоўных у Беларусі павялічылася больш як у 2,2 раза, дасягнуўшы ўзроўню 46 800 чалавек. Цяпер узровень афіцыйнага беспрацоўя складае 1% ад эканамічна актыўнага насельніцтва (год таму — 0,5%).

Паводле Міністэрства працы і сацыяльнай абароны, у органы па працы ў студзені-чэрвені бягучагу года зьвярнулася 136,5 тыс. чалавек, на ўлік у якасьці беспрацоўных паставілі 99,1 тыс. чалавек. Прычым у першым паўгодзьдзі 2015-га зарэгістравалі 24,8 тыс. беспрацоўных зь ліку тых, хто доўгі час не працаваў (амаль у 2 разы больш, чым у першым паўгодзьдзі 2014-га) — 25% ад агульнай колькасьці зарэгістраваных беспрацоўных, адзначае БЕЛТА.

Пры гэтым колькасьць вакансіяў, заяўленых у органы па працы на 1 ліпеня 2015 году, скарацілася да 27,6 тыс. (49,9% ад колькасьці вакансіяў на 1 ліпеня 2014 году).

Рост беспрацоўя супаў з уступленьнем у сілу дэкрэту «Аб папярэджаньні сацыяльнага ўтрыманства» (так званы «дэкрэт пра дармаедаў»), які быў падпісаны Аляксандрам Лукашэнкам 2 красавіка.

Але Аляксандар Сасноў лічыць, што «дэкрэт пра дармаедаў» нават часткова стрымлівае рэальнае беспрацоўе, бо падштурхоўвае людзей не звальняцца з малааплатнай працы.

— За год афіцыйнае беспрацоўе вырасла больш як у два разы. Чым, на вашу думку, гэта абумоўлена?

Аляксандар Сасноў
Аляксандар Сасноў

— Думаю, тут чыньнікаў шмат. Па-першае, гэта тое, што фінансавае становішча ў краіне пагоршылася. У тым ліку пагоршылася ў дзяржаўных прадпрыемствах, на якіх трымалі нейкую залішнюю колькасьць людзей. Па-другое, улады не адмовіліся ад сваёй канцэпцыі забясьпечыць працоўнымі месцамі, няхай і неэфэктыўнымі і малааплатнымі, усіх. Але яны былі вымушаны даць дазвол на прадпрыемствах звальняць вось гэтую колькасьць людзей. Таму так і атрымалася. А што тычыцца «дэкрэту пра дармаедаў», то гэта, наадварот, зроблена дзеля таго, каб людзі не звальняліся і сядзелі як мага даўжэй на гэтых неэфэктыўных і малааплатных месцах.

— Тыя дадзеныя па беспрацоўі ў Беларусі, якія сёньня дае Белстат (каля 47 тысяч) — наколькі яны адпавядаюць рэальнасьці?

— Яны адпавядаюць той рэальнасьці, што яны проста падлічылі колькасьць тых, хто прыйшоў і зарэгістраваўся. На самой справе беспрацоўных лічаць зусім ня так, для гэтага ёсьць адпаведныя мэтодыкі Міжнароднай арганізацыі працы, яны дазваляюць выявіць рэальную колькасьць беспрацоўных. У нас гэтыя зьвесткі таксама існуюць, такія дасьледаваньні Белстат праводзіць, але яны закрытыя. Таму беспрацоўе значна большае, чым тыя лічбы, якія дае Белстат афіцыйна.

— А як вы ацэньваеце рэальны ўзровень беспрацоўя ў Беларусі?

— Мы раней лічылі, і выходзіла, што прыкладна да 10% беспрацоўных у краіне ёсьць. Хоць гэта вельмі прыблізныя лічбы, бо ў нас няма магчымасьці правесьці дакладнае дасьледаваньне.

— Праблема недахопу працоўных месцаў у Беларусі сапраўды існуе?

— Справа ў тым, пра якія месцы мы гаворым. Тыя, на якіх выпускаюць нікому не патрэбную прадукцыю? Тыя, на якіх робяць тое, што нікому ня трэба, і потым ня могуць самі гандляваць тым, што зрабілі? Такіх месцаў, можа, і хапае. Але не хапае менавіта тых месцаў, дзе можна павысіць эфэктыўнасьць, павысіць даходы. Вось такіх месцаў няма ў краіне. І чыноўнікі іх ніколі ня змогуць зрабіць. Улада ў асобе прэзыдэнта спадзяецца, што чыноўнікам даручыш, і калі іх моцна палохаць, то яны нешта зробяць. Нічога яны ня зробяць, што б ты зь імі ні рабіў, нават пад пагрозай расстрэлу яны ня здольныя гэта зрабіць. Гэта могуць зрабіць толькі свабодныя бізнэсоўцы.

Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG