Лінкі ўнівэрсальнага доступу

С.Дубавец: Галоўнае зьмест, а ня правапіс


Інфармацыю пра магчымы пераход “Нашай нівы” з тарашкевіцы на афіцыйны правапіс камэнтуе першы рэдактар газэты пасьля яе аднаўленьня на пачатку 1990-х Сяргей Дубавец.

Карэспандэнт: “Сяргею, з вамі як з былым рэдактарам цяперашняя рэдакцыя раілася ў пытаньні магчымага пераходу на афіцыйны правапіс?”

Дубавец: “Не, не раіліся”.

Карэспандэнт: “Вам не шкада, што ня раіліся?"

Дубавец: “Зусім іншы калектыў робіць сёньня газэту, і я лічу, што нават ёсьць розьніца пакаленьняў, гэта ўжо трэцяе пакаленьне пасьля мяне, якое робіць гэтую газэту і прымае рашэньні самастойна”.

Карэспандэнт: “А вам па-ранейшаму баліць за лёс газэты?”

Дубавец: “Мне, калі так патасна казаць, баліць за лёс усёй справы, зьвязанай зь беларушчынай”.

Карэспандэнт: “Якая вашая пазыцыя, калі б рэдактарам “Нашай нівы” сёньня былі б вы, якое рашэньне прынялі б?”

Дубавец: “Лічу не зусім адэкватным, што нагодаю размовы пра газэту становіцца правапіс, а ня тое, якую ролю гэтая газэта адыгрывае ў грамадзкім жыцьці. Калі газэта імкнецца да пашырэньня свайго ўдзелу ў грамадзкім жыцьці, то гэта больш залежыць ад зьместу выданьня, ад нейкіх маркетынгавых хадоў, а не ад формы мовы, на якой яна выходзіць. Форма мовы датычыць вузкай групы людзей, спэцыялістаў, а ня ўсёй нацыі. Таму пра што тут шкадаваць, я ня ведаю...”

Карэспандэнт: “Дык ці рэкамэндавалі б вы "Нашай ніве" пераходзіць на наркамаўку ў сувязі зь нядаўнім прыняцьцем новага закону аб правапісе беларускай мовы?”

Дубавец: “Верагодна, што я б рэкамэндаваў пераходзіць на афіцыйны правапіс дзеля таго, каб у афіцыйным полі пашырыць свой уплыў на публіку такім чынам, каб ідэі, якія нясе “Наша ніва”, як мага шырэй уваходзілі ў беларускае грамадзтва, а не былі ў нейкім вузкім замкнутым коле літаратараў, інтэлігенцыі, эліты...”

Карэспандэнт: “Адзін з прадстаўнікоў такіх інтэлектуалаў Зьміцер Саўка нават прапанаваў, каб, калі гэтае выданьне пяройдзе на афіцыйны правапіс, называлася "Новай нашай нівай"...

Дубавец: “Зьміцер Саўка – мовазнаўца і зыходзіць з пэўных карпаратыўных інтарэсаў. Самае галоўнае, што будзе пісаць "Наша ніва", а не якім правапісам..."

Карэспандэнт: “А калі вы аднаўлялі выхад “Нашай нівы”, чым было абумоўленае выкарыстаньне не афіцыйнага правапісу, а рэпрэсаванай савецкімі ўладамі тарашкевіцы?"

Дубавец: “На той час гэта сапраўды разглядалася намі як рэпрэсаваны камуністычным рэжымам правапіс. Мы дзейнічалі ў вельмі вузкім асяродку. “Наша ніва” адраджалася як элітарнае выданьне, у нас нават быў лёзунг "Ніводнай паблажкі чытачу”. Нам трэба было прыцягнуць увагу інтэлектуальнай публікі, інтэлектуальнай моладзі. І я думаю, што ў свой час гэта ўдалося зрабіць: у новым пакаленьні была сфармаваная плынь людзей, хай сабе малалікая, якія далей маглі займацца культурніцкімі праектамі. А сёньня задача зусім іншая – прыйсьці да чытача, быць зручным для яго выданьнем і несьці свае ідэі, ідэі беларушчыны як мага шырэй. Калі заўтра "Наша ніва" пры захаваньні сваіх ідэйных прынцыпаў уздыме свой наклад да 10–20 ці 100 тысяч, то гэта можна зрабіць толькі на афіцыйным правапісе”.

Карэспандэнт: “Які, на вашую думку, лёс чакае тарашкевіцу, якую многія любяць і шануюць як рамантычны сымбаль беларушчыны, але якой не вывучаюць у школах?”

Дубавец: “Пры зьмене палітычнай сытуацыі ў Беларусі яе чакае лёс стаць падставай для новых моўных рэформаў, якія будзе праводзіць ужо новая афіцыйная ўлада”.
Ігар Лосік Кацярына Андрэева Ірына Слаўнікава Марына Золатава Андрэй Кузьнечык
XS
SM
MD
LG