17 кастрычніка працягнецца судовае пасяджэньне ў справе заснавальніка і рэдактара блогу 1863x Эдуарда Пальчыса, вядомага пад псэўданімам Джон Сыльвэр (Jhon Silver).
Бацькі Эдуарда паказалі Свабодзе дыплёмы свайго сына. Чалавек, якога абвінавачваюць у распальваньні міжнацыянальнай варожасьці і распаўсюдзе парнаграфіі, мае падзякі ад Міністэрства адукацыі і прэмію спэцыяльнага фонду прэзыдэнта Беларусі.
Гістарычны музэй у Горадні ён мог двойчы абысьці за адзін дзень
Дыплём другой ступені ад Міністэрства адукацыі і грашовую прэмію са спэцфонду прэзыдэнта Эдуард Пальчыс атрымаў на рэспубліканскай алімпіядзе з гісторыі. У 2008 годзе 11-клясьнік Пальчыс заняў другое месца на нацыянальным спаборніцтве. У той жа год ён паступіў на гістфак БДУ.
Гісторыяй Пальчыс цікавіўся яшчэ падлеткам. Бацькі мелі вялікую бібліятэку, зь якой ён упадабаў гістарычныя і прыгодніцкія раманы.
«Ён прачытаў „Дон Кіхота“ Сэрвантэса яшчэ ў 12 год», — кажа Аляксандар Пальчыс, бацька Эдуарда.
Маці, Антаніна Пальчыс, узгадвае, як Эдуард штораз прасіўся схадзіць у гістарычны музэй, калі яны прыяжджалі да сваякоў у Горадню.
«Амаль кожная паездка праходзіла праз музэй, — кажа Антаніна Аляксандраўна. — Вельмі любіў экспанаты глядзець. Я магла ўжо чакаць яго на вуліцы, а ён некалькі разоў абыходзіў увесь музэй».
Так ён захапіўся гісторыяй Беларусі. У 2006 годзе Эдуард Пальчыс трапляе на старонкі газэты «Наша Слова». Ён двойчы ўдзельнічаў у расчыстцы сядзібы Ігната Дамейкі ў вёсцы Запольле Лідзкага раёна, пра што пісала газэта ТБМ.
Пра мясцовую гісторыю яму шмат распавядаў бацька.
«Мы прыяжджалі на маю малую бацькаўшчыну, — узгадвае бацька. — Там палілі вогнішча, смажылі сала. Я яму распавядаў пра гісторыю Ліды, пра Лідзкі замак».
Мог замяніць выкладчыцу інфарматыкі
Маці кажа, што, у прынцыпе, Эдуард цікавіўся ўсім. Дома было шмат энцыкляпэдыяў і пазнавальных кніг. Адсюль ягоная эрудаванасьць. У старэйшых клясах ён выступаў за гарадзкую каманду «Што? Дзе? Калі?»
«Яму ўсё было цікава і ён чытаў вельмі шмат», — кажа Антаніна Аляксандраўна.
Асаблівым інтарэсам Пальчыса была інфарматыка. У 2002 годзе дома зьявіўся першы кампутар. І калі ў школе пачалася інфарматыка, Эдуард ужо добра валодаў тэхнікай. Даходзіла да таго, што настаўніца магла пакінуць яго весьці ўрок.
«Калі настаўніцы трэба было сысьці, яна магла загадаць: „Пальчыс, давай тлумач кожнаму“», — кажа маці.
Са сваімі ведамі Эдуард мог бы паступіць і ў тэхнічны ўнівэрсытэт. На гэтым настойвалі бацькі. Але ён хацеў вучыцца на гістфаку.
«Яго таксама цягнула на журналістыку, але вырашыў паступаць на гістфак, — кажа бацька. — Праўда, вельмі хутка ён у ім расчараваўся. Паўплывала тое, што ён вучыўся ў моцнай школе. Ён думаў, што ва ўнівэрсытэце будзе яшчэ вышэйшы ўзровень».
Пасьля другога курсу Пальчыс хацеў кінуць унівэрсытэт. Бацькі адгаварылі. Але ўсё адно на пятым курсе ён не здаваў іспыты і дыплёму не атрымаў.
«Ён заўжды казаў, што Біл Гейтс стаў Білам Гейтсам без дыплёму, — кажа бацька. — Яны нарадзіліся ў адзін дзень, 28 кастрычніка. Калі ў 2013 годзе за два месяцы да выпуску ён сказаў, што ня хоча атрымліваць дыплём, я яму адказаў: „Ну, сынок, дай Бог, каб ты стаў Эдуардам Пальчысам без дыплёму“».
«Ты беларус? Дык размаўляй па-беларуску»
Акурат пра ўнівэрсытэцкія дыплёмы Эдуард нядаўна напісаў у лісьце сваім бацькам. Ён піша, што не выступае супраць дыплёмаў найвышэйшай адукацыі: «Я супраць бескарысных дыплёмаў, якія нідзе ў сьвеце ня цэняцца і нікому не патрэбныя». Маўляў, са сваёй адукацыяй у іншай краіне ён бы мог працаваць ці дасьледнікам, ці выкладнікам гісторыі.
Усе лісты да бацькоў ён піша па-беларуску. Бацька дома зь дзецьмі размаўляў па-беларуску. Але Эдуард звычайна адказваў па-расейску. Яшчэ са школы беларуская мова яму давалася зь цяжкасьцю.
«Калі яму было гадоў 15, я нават стаў яго папракаць, — кажа Аляксандар Пальчыс. — Пытаюся: „Ты беларус? Дык размаўляй па-беларуску“. Толькі цяпер, пасталеўшы, ён пачынае разумець тое, што ўпусьціў».
Працэс над Эдуардам Пальчысам пачаўся 14 кастрычніка. Пальчысу, якога абвінавачваюць у экстрэмізьме і распаўсюджваньні парнаграфіі, пагражае да пяці гадоў абмежаваньня волі. Суд праходзіць у закрытым рэжыме.
