Ляўрэатка Нобэлеўскай прэміі Сьвятлана Алексіевіч робіць добрыя справы ціха, непублічна. Да 70-годзьдзя нобэлеўскай ляўрэаткі Свабода прыгадала некаторыя зь іх.
«Я атрымала вялікую прэмію. Лічу сваім абавязкам зрабіць як у Бібліі — „дзясятую частку аддай“, — сказала Сьвятлана Алексіевіч у інтэрвію Радыё Свабода. — Адзінае, што я, па-першае, не люблю публічнасьці ў гэтай справе. А па-другое — гэта ж так шмат гора! Як пасьля спаць, калі табе будуць пісаць! Гэта невыносна».
1. Зрабіла першы ўнёсак за кватэру для шматдзетнай сям’і
У сям’і Любові і Васіля Равенкаў са Слоніма гадуецца шасьцёра дзяцей. За апошнія гады сямʼя Равенкаў зьмяніла некалькі найманых кватэраў. Агульны заробак — 400 рублёў у месяц. Грошай на ўласную кватэру не было. Пасьля матэрыялу на сайце Радыё Свабода Сьвятлана Алексіевіч вырашыла дапамагчы сям’і — перадала грошы на першы ўнёсак на новую кватэру ў доме для шматдзетных.
«Я лічу, што кожны з нас мог бы выратаваць аднаго-двух чалавек. І гэта была б вялікая справа», — сказала нобэлеўская ляўрэатка пры сустрэчы са шматдзетнай сямʼёй Любові і Васіля Равенкаў у офісе Свабоды.
Мяркуецца, што да Новага году дом дабудуюць, і Равенкі заселяцца ва ўласную кватэру.
2. Дапамагла набыць пратэз для інваліда зь Пінску
Амаль паўтара дзесяцігодзьдзя праз малую пэнсію інвалід Мікалай Крычко зь Пінску ня мог набыць сабе зручны імпартны пратэз, кошт якога падвышаўся ў Беларусі некалькі разоў і дасягнуў цяпер 6 тысяч рублёў. Увесну 2017 году Мікалай Крычко выходзіў у Пінску на акцыю пратэсту супраць «дармаедзкага» дэкрэту № 3 на мыліцах — па сутнасьці, на адной назе.
На сустрэчы са Сьвятланай Алексіевіч гомельскі праваабаронца распавёў ёй пра пінскага інваліда, якому грошы на пратэз зьбіралі грамадой. Сьвятлана Алексіевіч дадала значную суму на пратэз.
3. Дапамагла інваліду з Гомля пагасіць банкаўскі крэдыт, штомесяц пералічвае ёй па 200 рублёў
Гісторыя 42-гадовай гомельскай інвалідкі Натальлі Васіленкі з Гомля, якую за камунальныя запазычанасьці КЖРЭУП «Савецкае» мелася выселіць з арандаванага пакоя, моцна ўразіла пісьменьніцу Сьвятлану Алексіевіч.
Нобэлеўская ляўрэатка пачала штомесяц дасылаць Натальлі грашовыя пераводы па 200 рублёў, а ў жніўні сустрэлася зь ёй ды перадала тысячу даляраў на пагашэньне даўгоў.
Пасьля заявы Алексіевіч, што яна гатовая дапамагчы жанчыне ў цяжкай жыцьцёвай сытуацыі, зьмянілася і стаўленьне мясцовых чыноўнікаў: камунальнае прадпрыемства адклікала пазоў, мэдыкі ўладкавалі на бясплатную рэабілітацыю, сацыяльныя службы дапамаглі з рамонтам жытла, жанчыне прапанавалі працу вахцёра.
4. Перадала на музэй Алеся Адамовіча ў вёсцы Глуша 5 тысяч даляраў
Сьвятлана Алексіевіч называе Адамовіча сваім настаўнікам у творчасьці і «беларускім Вацлавам Гаўлам».
«Калі б той, хто мае грошай больш, чым у іншых, мог штосьці зрабіць для памяці вялікага пісьменьніка, мы жылі б іначай. Мы ж чакаем нейкіх дзеяньняў ад уладаў. А дзе мы самі?» — так патлумачыла Алексіевіч сваё рашэньне дапамагчы ў стварэньні музэю.
5. Прафінансавала выданьне дакумэнтальнай біяграфіі Ўладзімера Дубоўкі
Біяграфія Ўладзімера Дубоўкі выйшла ў сэрыі «Беларуская мэмуарная бібліятэка» выдавецтва «Лімарыюс».
Спачатку ўкладальніца кнігі Ганна Севярынец інтрыгавала, хто фундатар выданьня, а потым напісала на сваёй старонцы ў фэйсбуку:
«Хацела б выказаць шчырую падзяку фундатару выданьня, чалавеку, які прафінансаваў зьяўленьне кнігі на сьвет — ляўрэату Нобэлеўскай прэміі па літаратуры Сьвятлане Аляксандраўне Алексіевіч...».
6. Аплаціла лячэньне Леаніду Маракову
Лекары дыягнаставалі ў пісьменьніка, дасьледчыка сталінскіх рэпрэсій Леаніда Маракова пухліну галаўнога мозгу, якая разьвілася пасьля інсульту. Калі пісьменьнік цяжка захварэў, Сьвятлана Алексіевіч перадала 1 тысячу даляраў, каб перавесьці яго з госьпісу ў Дом міласэрнасьці — на лячэньне і дагляд.
7. Дапамагае звольненай настаўніцы з 25-гадовым стажам, якую нідзе не бяруць на працу
Настаўніцу гісторыі з 25-гадовым стажам Натальлю Ільлініч звольнілі з Талькаўскай сярэдняй школы ў 2011 годзе з прычыны грамадзкай актыўнасьці, хоць афіцыйная падстава — парушэньні ў выкананьні службовых абавязкаў. Жанчыну нідзе не бяруць на працу па спэцыяльнасьці. Алексіевіч адгукнулася і дапамагае былой настаўніцы.
«Яна мне напісала харошы ліст, кніжкі свае ўсе прыслала. І грошы мне прыслала. І мы з тых часоў зь ёю тэлефануемся. Я, бывае, прыяжджаю да яе. Яна мне таксама сказала: „Калі ў вас ня будзе грошай, я вам заўсёды дапамагу“. Гэта так важна — сказаць чалавеку такое. Адзін раз у мяне была такая сытуацыя за пяць гадоў», — кажа Натальля.
«Калі я наважылася пайсьці на выбары ў парлямэнт, параілася таксама з Алексіевіч», — казала Натальля Ільлініч Радыё Свабода.
8. Сьляпому паэту штомесяц пераводзіць па 100 рублёў
Паэт Алесь Чобат жыве адзін у прыватным доме ў Скідзелі, атрымлівае мізэрную пэнсію. Яму пэрыядычна дапамагаюць па гаспадарцы гарадзенцы Юра Седзянеўскі і Данута Бічэль.
Алексіевіч дапамагае яму фінансава — пераводзіць па 100 рублёў штомесяц.
9. Падпісала 108 раённых бібліятэк на «Народную Волю»
У рэдакцыі газэты ўпэўненыя, што наяўнасьць «Народнай Волі» ў бібліятэках прыцягне туды наведнікаў.
10. Стварыла «Інтэлектуальны клюб»
Гасьцямі «Інтэлектуальнага клюбу» былі перакладчыца, паэтка, тэоляг Вольга Седакова, пісьменьнікі Ўладзімер Сарокін, Людміла Ўліцкая, Рута Ванагайце, рэжысэр Аляксандар Сакураў, палітоляг Станіслаў Бялкоўскі, выбітны францускі дакумэнталіст і фатограф Ян Арт’юс Бэртран ды іншыя.
